- سخن ناشر 1
- اشاره 4
- چکیده 5
- کارکردهای مساجد در طول تاریخ 8
- کارکرد اجتماعی، کارکرد سیاسی 8
- فصل اول: کلیات تحقیق 10
- 1 _ 1) بیان مسئله تحقیق 10
- 1 _ 1 _ 1) مقدمه 10
- 2 _ 1 _ 1) بیان اهمیت مسئله ی تحقیق 12
- 4 _ 1 _ 1) ابعاد مسئله ی تحقیق 13
- 3 _ 1 _ 1) بیان مسئله ی تحقیق 13
- اشاره 14
- 1 _ 2) تعریف مسجد 14
- 6 _ 1 _ 1) نتایج حل مسئله تحقیق 14
- فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق 14
- 1 _ 1 _ 2) مسجد در قرآن 15
- 2 _ 1 _ 2) تعریف مسجد در قرآن 16
- 3 _ 1 _ 2) تعریف مسجد از نظر پیامبر 17
- 3 _ 2) تأثیر اسلام بر حیات مدنی مسلمانان 21
- 4 _ 2) اهمیت و نقش مسجد از دیدگاه اسلام 24
- اشاره 27
- 5 _ 2) کارکردهای مساجد در طول تاریخ 27
- 1 _ 5 _ 2) کارکرد نیایشی 28
- 2 _ 5 _ 2) کارکردهای آموزشی 29
- 4 _ 5 _ 2) کارکرد سیاسی 35
- اشاره 39
- 6 _ 2) چالش های مساجد در دوران معاصر 39
- 1 _ 6 _ 2) رویکردهای مساجد در جامعه ی مدرن به معنای غربی 41
- 2 _ 6 _ 2) کارکردهای مساجد در جوامعی چون ایران 44
- 7 _ 2) نتیجه 50
- اشاره 53
- 8 _ 2) مدل کارکرد مطلوب مسجد به عنوان یک NGO 53
- الف) در بُعد اعمال نیایشی 54
- ب) در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 55
- 1 _ 3) جامعه ی آماری تحقیق 57
- فصل سوم: متدولوژی تحقیق 57
- 2 _ 3) نمونه ی آماری تحقیق 57
- اشاره 57
- اشاره 58
- 1 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بعد فعالیت های نیایشی 58
- 2 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 59
- 4 _ 3) نحوه ی تحلیل پرسشنامه 60
- 1 _ 4) مقدمه 61
- 5 _ 3 ) پایایی و روایی پرسشنامه 61
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 61
- 1 _ 5) مقدمه 62
- 2 _ 5) نتایج تحقیق 62
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد 62
- 3 _ 5) پیشنهادها 64
- 5 _ 5) پیشنهادهایی برای موضوعات تحقیقات آتی 65
- منابع و مآخذ 66
- چکیده 67
- اشاره 68
- کارکردهای مسجد و انگیزه های تأسیس آن 69
- جمع بندی 80
- چکیده 82
- اشاره 82
- 1 .رابطه کمی 84
- رابطه خانواده با مسجد 84
- اشاره 84
- 2 . رابطه کیفی 85
- تعامل مسجد و خانواده 87
- آثار و فواید حضور در مسجد 93
- وظایف خانواده در برابر مسجد 97
- استفاده های مفید و مشروع از مسجد 102
- استفاده های نامشروع و غیرمجاز از مسجد 104
- چکیده 108
- اشاره 109
- نقش مطالعه و کتابخوانی در زندگی انسان 110
- چه باید کرد؟ 117
- مشارکت مردم در تأسیس کتابخانه های مساجد 119
- اختصاص یک صندوق به خرید کتاب و تجهیز کتابخانه 120
- کتابخانه های موجود 122
- پیشنهادها و راه کارهای اجرایی 132
- منابع و مآخذ 135
- چکیده 136
- اشاره 137
- معنای لغوی و اصطلاحی قضاوت 138
- مقصود از قضاوت در مسجد 139
- آرای فقیهان 140
- بررسی دلایل آرای مختلف 141
- منابع 152
- چکیده 153
- اشاره 154
- شناخت واژگانی شخصیت و ابعاد آن 155
- نقش مسجد بر ساختن شخصیت 155
- نقش و تأثیر مسجد بر احساس دینی 157
- نقش و تأثیر مسجد بر ادراک دینی 160
- نقش و تأثیر مسجد بر رفتار دینی 162
- چکیده 165
- اشاره 168
- فرضیه 169
- سؤالات اساسی 169
- تعریف مفاهیم و واژه ها 169
- مباحث نظری بسیج سیاسی مردم 170
- چگونگی شکل گیری بسیج مردم در انقلاب اسلامی 171
- مسجد؛ پایگاه اطلاع رسانی و سازماندهی 173
- جایگاه مسجد 177
- برنامه ریزی آموزشی و دینی در مساجد 178
- اهمیت تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان 179
- مسجدگریزی و دین گریزی 180
- موانع ارتباط جوانان با مسجد 181
- راهکارهای جذب جوانان به مسجد 182
- پیشنهادها و راهکارها 184
- چکیده 186
- اشاره 187
- ماهیت مسجد 188
- آثار سیاسی، اجتماعی حضور در مسجد 190
- پیش گیری از جرائم 191
- وحدت و تعاون 192
- مبارزه با ظلم 192
- همدردی و همدلی 195
- دوستی های سالم 198
- کسب و تجارت 199
- حفظ حدود و ثغور بلاد اسلامی 201
- آثار تربیتی 202
- ایثار و انفاق 203
- آثار روحی و اخلاقی 204
- بهره و پاداش الهی 204
- نتیجه 206
- پیشنهاد 207
- منابع 208
- چکیده 209
- مقدمه 212
- کارکردهای گوناگون مسجد در طول تاریخ 214
- 2 _ کارکرد سیاسی 215
- اشاره 215
- 1 _ کارکرد معنوی 215
- کارکردهای مساجد در دوره ی رونق 215
- 3 _ کارکرد فرهنگی 216
- 4 _ کارکرد اقتصادی و رفاهی 217
- علل کاهش حضور مردم در مساجد 219
- جامعه و تعادل نیازی 220
- مقطعی بودن بعضی از نیازها و کارکردها در دوره دوم 221
- تغییر در تعادل نیازی 222
- فاصله واقعیت ها و آرمان ها 222
- فقر و افزایش سطح انتظار از زندگی 223
- کم تحرکی نهادهای فرهنگی و تبلیغی به موازات افزایش هجوم فرهنگی 224
- تغییر در شیوه ی ارضای نیازها 224
- علل کاهش توان کارکردی مسجد و رفع آن 225
- ویژگی های مسجد نمونه 227
- نتیجه گیری 228
- نکاتی چند در باره ی ابعاد فرهنگی مسجد نمونه 228
- فهرست منابع 231
- چکیده 232
- مقدمه 232
- پیامبر صلی الله علیه و آله و تأسیس مسجد در مدینه 233
- مسجد قبا 233
- مزایای مقاله 233
- ورود به مدینه و مأموریت ناقه 236
- نبینم در مسجد بخوابی! 238
- از جا دادن جویبر تا بستن درها 238
- به تازه واردان مسجد جا بدهید 239
- جذبه ی زرق و برق دنیا 241
- باید پیامبر صلی الله علیه و آله ریسمان را بگشاید 241
- صدای گریه ی کودک در مسجد 243
- کودکان در مسیر مسجد 244
- در حلقه ی اهل دل و دیده 245
- اخراج اخلال گران 247
- خوشبویی و مسجد 248
- واپسین دیدار 249
- واپسین نماز 250
- پنج هدیه در مسجد و محراب 251
- فصل دوم: خاطراتی از سایر معصومین علیهم السلام 251
- در روزهای تنهایی 251
- امیرمؤمنان در بَراثا 252
- با لباس شایسته و آراسته در مسجد 253
- امدادگری به فقرا 254
- سؤالات راهب در مسجد 256
- جمعه بازار شیاطین 258
- مراسم ازدواج فاطمه علیهاالسلام 259
- محراب، نزدیک ترین نقطه ی اوج 259
- در هفت سالگی 260
- امام حسن علیه السلام در مسجد کوفه 261
- گریه های معصومین علیهم السلام 262
- در آستانه ی مسجد 262
- امام سجاد علیه السلام در مسجد جامع شام 263
- مساجد در شب تار 264
- دعای امام صادق علیه السلام در سهله 266
- معامله ای معنوی مقابل مسجد 268
- سرگرمی های دنیوی در مسجد 269
- امام رضا علیه السلام در مسجد مدینه 269
- اهتمام به نماز جماعت صبح 270
- عنایت حضرت امام جواد صلی الله علیه و آله 271
- حضرت مهدی علیه السلام 272
- اشاره 273
- اشاره 274
- چکیده 274
- بخش اول: برخی از دستورهای بهداشتی اسلام درخصوص مساجد 275
- بخش دوم: برخی از مصادیق رعایت سلامتی در معماری مسجد 279
- جمع بندی 285
- 1 _ معبود در هنر و معماری معاصر 286
- چکیده 286
- 3 _ بررسی تطبیقی ویژگی های معبودها 289
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر شرق) 304
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر غرب) 314
- جایگاه معبود در هنر سنت معنوی اسلام 323
- چکیده 324
- اشاره 328
- 3 _ معماری مسجد 347
- 4 _ ویژگی های کالبدی مسجد 350
- 5 _ سنجش و مقایسه 352
- چکیده 355
- جایگاه مسجد در شهرسازی اسلامی 356
- مقدمه 356
- چکیده 367
- مقایسه تطبیقی فضاهای عبادی 376
- بررسی سه نوع نگرش به جهان 377
- شرح قانون خلأ با توجه به مدل سوم 378
- نتیجه گیری 379
- چکیده 380
- چکیده 388
- مراحل بهسازی لرزه ای ساختمان مساجد 389
- مرحله اول 390
- مرحله دوم 392
- نواقص متداول در ساختمانی آجری 392
- مرحله سوم: منبع 4راه کارهای 394
- دوغاب ماسه سیمان برای دیوارهای آجری 396
- روش بسته بندی از خارج بنا (= کلاف بندی سیستم) 396
- روش بسته بندی از داخل بنا (= کلاف بندی سیستم) 397
- ایجاد دیافراگم صلب سقف 398
- مهاربندی پای دیوارهای و فونداسیون 398
- تمهیدات گوشه های قائمه ساختمان مساجد 399
- منابع 400
- چکیده 401
- مسجد 403
- مقدمه 403
- شکل 406
- چکیده 412
- پیش گفتار 413
- جایگاه مسجد 415
- کارکردهای مسجد 420
- مستکبران و مساجد 421
- اشاره 421
- الف) خدمت مساجد به انقلاب 425
- ب) خدمت انقلاب و انقلابیون و مسؤولان به مساجد 426
- ابهامات 428
- 1 _ اختلاف دیدگاه 430
- خلأها و مشکلات 430
- چه باید کرد؟ (پیشنهادها) 431
- فهرست منابع 435
- چکیده 436
- تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) 437
- نتایج فناوری اطلاعات (IT) 440
- اجرا و به کارگیری IT در مساجد 442
- اهداف فناوری اطلاعات و ارتباطات 443
- اصول استراتژی و اهداف راه اندازی شبکه ی مسجد 445
- اشاره 445
- 1 _ پرورش انسان مسلمان 445
- 2 _ خودشناسی و گرایش عقلانی معطوف به دیگران 446
- 3 _ اصلاح تصویر اسلام در سطح بین الملل 446
- 4 _ مبارزه برضد گرایش های افراطی مدعی دین داری 447
- 5 _ تربیت و تأمین نیروی انسانی کارآ در زمینه ی اطلاع رسانی اسلامی 447
- 2 _ آموزش منطقه ای یا از راه دور 448
- اشاره 448
- 1 _ آموزش از راه دور 448
- ابزارهای فناوری 448
- مزایای آموزش از راه دور 449
تعهد در برابر سایر انسان ها (رعایت حقوق بشر)
در میان ادیان و مکاتب، اسلام بیشترین توجه را برای مراعات و حقوق انسان ها نموده است و به عنوان حق الناس در جایگاه عدالت اجتماعی آن را مطرح کرده است. در مساجد به هنگام برپایی نماز جماعت مؤمنان ملزم به مراعات آداب و احکامی هستند که از آثار ونتایج ذکراللّه است. به فرموده امام علی علیه السلام:
«ذکراللّه ینیر البصائر، و یونس الضمائر».(1) «یاد خدا روشنی بینش ها و مونس باطن هاست».
در مسجد نمازگزاران ملزم به مراعات شرایطی هستند، از جمله غصبی نبودن مکان نماز، به این معنا که هرگاه مؤمن سجاده خود را قبل از سایرین در مسجد گسترده باشد دیگران حق ندارند آن را برداشته و خود در آن محل به نماز بایستند. همین تعهد در وجود جمع نمازگزار ملکه شده و به سایر امور آنها نیز سرایت داده می شود و ناخود آگاه تبدیل به یک رفتار اجتماعی می گردد.
تشکیل جماعت در مسجد نیز خود تمرینی است برای سایر تعهدات ملی و مذهبی، به برکت این اخلاق پسندیده محیط کاری و زندگی از یک امنیت و آرامش مطلوب برخوردار می شود و از سوی دیگر به تنش زدایی کمک چشم گیری می کند. احساس مسؤولیت قطعا انسان را به تعهد وادار می کند و سبب حل بسیاری از مشکلات اجتماعی می گردد. برای مثال در محیط کاری پاسخ به موقع به نیاز ارباب رجوع، احساس عاطفی و صمیمی آنان را در پی خواهد داشت، که هرگاه این نوع برخورد در محیط های کاری و زندگی اجرا شود. جامعه از امنیتی نسبی برخوردار خواهد شد و اعتماد همگان را جلب خواهد کرد و مشارکت و همکاری را نیز در پی خواهد داشت.
همدردی و همدلی
با تجدید حضور در مساجد برای نماز جماعت، عزاداری یا سایر امور، پیوند عاطفی و معنوی نیز تجدید و تقویت می گردد.
1- . غررالحکم: ج 1 ، ص 363 ، ح 9 .