فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 214

کارکردهای گوناگون مسجد در طول تاریخ

کارکردهای پر فراز و نشیب مسجد را در طول تاریخ می توان این گونه دسته بندی کرد: کاردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و عبادی. هر یک از این کارکردها، ایفاگر نقش های گوناگون و متنوعی بوده است به طوری که در کارکرد فرهنگی مسجد می توان به نقش آموزشی مسجد و نیز نقش آن در تعالی هنر و تمدن اسلامی اشاره کرد. همچنین در کارکرد اجتماعی مسجد می توان به نقش مسجد در اجتماعی شدن افراد و توسعه ی ارتباطات میان فردی و نیز در بحث کارکرد سیاسی می توان به نقش فعال مساجد در دوره انقلاب و جنگ تحمیلی اشاره کرد.

امروزه با توجه به تخصصی شدن جامعه، بخش اعظم این کارکردها، از قبیل کارکردهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بر عهده نهادهای تخصصی گذاشته شده است. با وجود این مسؤولان جامعه به منظور فعال و پویا نگه داشتن این نهاد مذهبی کارکردهای جدیدی برای آن تعریف کرده اند، در این تعریف آنان جوانان که را در قالب طبقه ای به لحاظ شمار و کمیت، جمعیت جامعه را تشکیل می دهند، به عنوان آینده سازان جامعه هدف برنامه های خویش قرار داده اند. به این ترتیب در تعریف جدید از کارکردهای مسجد در باره ی جوانان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 _ کارکرد آموزشی که با برگزاری کلاس های آموزشی در رشته های گوناگون درصدد تحقق آن هستند.

2 _ کارکرد تفریحی در چارچوب برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی.

3 _ کارکرد دینی با برگزاری مراسم گوناگون مذهبی.

با توجه به این کارکردها و جایگاه و ارزش مسجد به عنوان نمادی از اسلام، به بررسی نگرش جوانان به مسجد می پردازیم. البته در یک تعریف ساده نگرش عبارت است از حالات عاطفی مثبت یا منفی به یک موضوع(1) در تعریفی دیگر نگرش این گونه توصیف شده است: ما نسبت به اشیا و اندیشه ها نظریات خاصی داریم که ناشی از اطلاع ما از آنها درخصوص آنها و تمایل ما به اجرای عملی در باره ی آنهاست. این گونه نظر غالبا حتی تعیین کننده ی شیوه ی برخورد ما با آن اشیا، اماکن، افراد یا اندیشه هاست.