فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 217

دوم، به دوره ای مربوط می شود که از یک سو عده ای چشم گیری از جوانان متعلق به خانواده های مذهبی وارد دبیرستان ها و دانشگاه ها شدند و از سوی دیگر اشاعه ی بینش های سیاسی و اجتماعی در محافل مذهبی، موجب شده بود که متفکران مذهبی حوزه و دانشگاه، اسلام را دینی زنده و حیات بخش معرفی کنند.

طبقه ی تحصیل کرده ی مسلمان در چنان شرایطی می توانست با سربلندی و افتخار، خود را وابسته و معتقد به اسلام معرفی کند و پیوسته در جست و جوی زوایای کم تر شناخته شده ی این مکتب باشد. این طبقه در چنین فضایی، مساجد و کتابخانه های آن را محیط مناسبی برای فعالیت های فرهنگی تشخیص داد. در این دوره علاقه و گرایش جوانان به مطالعه و پژوهش درباره مسائل عقیدتی، اخلاقی، تفسیر، سیره و تاریخ اسلام، مناظرات میان ادیان و مذاهب و مکاتب و به ویژه مسائل اقتصادی، سیاسی، حقوقی و اجتماعی از دیدگاه اسلام پیوسته رو به تزاید بود. این حرکت فرهنگی که حدودا از سال های آخر دهه ی چهل شمسی آغاز شد، در مساجدی که امامان جماعت آن ها از چهره های برجسته ی فرهنگی به شمار می آمدند، نمایان تر بود این شور و اشتیاق در اوایل پیروزی انقلاب نیز به شکلی گسترده مشاهده می شد.

4 _ کارکرد اقتصادی و رفاهی

مساجد در کنار کارکردهای معنوی، سیاسی و فرهنگی، متناسب با شرایط هر دوره و در حد توان خود، خدمات اقتصادی و رفاهی نیز داشته اند. این خدمات هم به علت آن که وظیفه ای دینی و اخلاقی در جهت حل مشکلات مردم محسوب می شد و هم از آن رو که وسیله ای برای جذب بیشتر افراد از جمله جوانان و نوجوانان به مساجد به شمار می آمده اند، صورت می گرفته است. بعضی از خدمات مذکور شکل دائمی و مستمر داشته اند، مانند فعالیت صندوق های قرض الحسنه، تأسیس درمانگاه های خیریه، تأسیس شرکت های تعاونی محلی یا اجرای برنامه های تفریحی و ورزشی و تشکیل کلاس های هنری برای جوانان، اما بعضی از این خدمات به سبب نیازهای مقطعی به صورت موقت عرضه شده اند.