- سخن ناشر 1
- اشاره 4
- چکیده 5
- کارکردهای مساجد در طول تاریخ 8
- کارکرد اجتماعی، کارکرد سیاسی 8
- 1 _ 1) بیان مسئله تحقیق 10
- فصل اول: کلیات تحقیق 10
- 1 _ 1 _ 1) مقدمه 10
- 2 _ 1 _ 1) بیان اهمیت مسئله ی تحقیق 12
- 3 _ 1 _ 1) بیان مسئله ی تحقیق 13
- 4 _ 1 _ 1) ابعاد مسئله ی تحقیق 13
- فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق 14
- 6 _ 1 _ 1) نتایج حل مسئله تحقیق 14
- اشاره 14
- 1 _ 2) تعریف مسجد 14
- 1 _ 1 _ 2) مسجد در قرآن 15
- 2 _ 1 _ 2) تعریف مسجد در قرآن 16
- 3 _ 1 _ 2) تعریف مسجد از نظر پیامبر 17
- 3 _ 2) تأثیر اسلام بر حیات مدنی مسلمانان 21
- 4 _ 2) اهمیت و نقش مسجد از دیدگاه اسلام 24
- 5 _ 2) کارکردهای مساجد در طول تاریخ 27
- اشاره 27
- 1 _ 5 _ 2) کارکرد نیایشی 28
- 2 _ 5 _ 2) کارکردهای آموزشی 29
- 4 _ 5 _ 2) کارکرد سیاسی 35
- اشاره 39
- 6 _ 2) چالش های مساجد در دوران معاصر 39
- 1 _ 6 _ 2) رویکردهای مساجد در جامعه ی مدرن به معنای غربی 41
- 2 _ 6 _ 2) کارکردهای مساجد در جوامعی چون ایران 44
- 7 _ 2) نتیجه 50
- 8 _ 2) مدل کارکرد مطلوب مسجد به عنوان یک NGO 53
- اشاره 53
- الف) در بُعد اعمال نیایشی 54
- ب) در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 55
- اشاره 57
- فصل سوم: متدولوژی تحقیق 57
- 1 _ 3) جامعه ی آماری تحقیق 57
- 2 _ 3) نمونه ی آماری تحقیق 57
- اشاره 58
- 1 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بعد فعالیت های نیایشی 58
- 2 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 59
- 4 _ 3) نحوه ی تحلیل پرسشنامه 60
- 5 _ 3 ) پایایی و روایی پرسشنامه 61
- 1 _ 4) مقدمه 61
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 61
- 2 _ 5) نتایج تحقیق 62
- 1 _ 5) مقدمه 62
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد 62
- 3 _ 5) پیشنهادها 64
- 5 _ 5) پیشنهادهایی برای موضوعات تحقیقات آتی 65
- منابع و مآخذ 66
- چکیده 67
- اشاره 68
- کارکردهای مسجد و انگیزه های تأسیس آن 69
- جمع بندی 80
- چکیده 82
- اشاره 82
- رابطه خانواده با مسجد 84
- 1 .رابطه کمی 84
- اشاره 84
- 2 . رابطه کیفی 85
- تعامل مسجد و خانواده 87
- آثار و فواید حضور در مسجد 93
- وظایف خانواده در برابر مسجد 97
- استفاده های مفید و مشروع از مسجد 102
- استفاده های نامشروع و غیرمجاز از مسجد 104
- چکیده 108
- اشاره 109
- نقش مطالعه و کتابخوانی در زندگی انسان 110
- چه باید کرد؟ 117
- مشارکت مردم در تأسیس کتابخانه های مساجد 119
- اختصاص یک صندوق به خرید کتاب و تجهیز کتابخانه 120
- کتابخانه های موجود 122
- پیشنهادها و راه کارهای اجرایی 132
- منابع و مآخذ 135
- چکیده 136
- اشاره 137
- معنای لغوی و اصطلاحی قضاوت 138
- مقصود از قضاوت در مسجد 139
- آرای فقیهان 140
- بررسی دلایل آرای مختلف 141
- منابع 152
- چکیده 153
- اشاره 154
- نقش مسجد بر ساختن شخصیت 155
- شناخت واژگانی شخصیت و ابعاد آن 155
- نقش و تأثیر مسجد بر احساس دینی 157
- نقش و تأثیر مسجد بر ادراک دینی 160
- نقش و تأثیر مسجد بر رفتار دینی 162
- چکیده 165
- اشاره 168
- تعریف مفاهیم و واژه ها 169
- سؤالات اساسی 169
- فرضیه 169
- مباحث نظری بسیج سیاسی مردم 170
- چگونگی شکل گیری بسیج مردم در انقلاب اسلامی 171
- مسجد؛ پایگاه اطلاع رسانی و سازماندهی 173
- جایگاه مسجد 177
- برنامه ریزی آموزشی و دینی در مساجد 178
- اهمیت تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان 179
- مسجدگریزی و دین گریزی 180
- موانع ارتباط جوانان با مسجد 181
- راهکارهای جذب جوانان به مسجد 182
- پیشنهادها و راهکارها 184
- چکیده 186
- اشاره 187
- ماهیت مسجد 188
- آثار سیاسی، اجتماعی حضور در مسجد 190
- پیش گیری از جرائم 191
- مبارزه با ظلم 192
- وحدت و تعاون 192
- همدردی و همدلی 195
- دوستی های سالم 198
- کسب و تجارت 199
- حفظ حدود و ثغور بلاد اسلامی 201
- آثار تربیتی 202
- ایثار و انفاق 203
- آثار روحی و اخلاقی 204
- بهره و پاداش الهی 204
- نتیجه 206
- پیشنهاد 207
- منابع 208
- چکیده 209
- مقدمه 212
- کارکردهای گوناگون مسجد در طول تاریخ 214
- 2 _ کارکرد سیاسی 215
- 1 _ کارکرد معنوی 215
- اشاره 215
- کارکردهای مساجد در دوره ی رونق 215
- 3 _ کارکرد فرهنگی 216
- 4 _ کارکرد اقتصادی و رفاهی 217
- علل کاهش حضور مردم در مساجد 219
- جامعه و تعادل نیازی 220
- مقطعی بودن بعضی از نیازها و کارکردها در دوره دوم 221
- تغییر در تعادل نیازی 222
- فاصله واقعیت ها و آرمان ها 222
- فقر و افزایش سطح انتظار از زندگی 223
- کم تحرکی نهادهای فرهنگی و تبلیغی به موازات افزایش هجوم فرهنگی 224
- تغییر در شیوه ی ارضای نیازها 224
- علل کاهش توان کارکردی مسجد و رفع آن 225
- ویژگی های مسجد نمونه 227
- نتیجه گیری 228
- نکاتی چند در باره ی ابعاد فرهنگی مسجد نمونه 228
- فهرست منابع 231
- چکیده 232
- مقدمه 232
- پیامبر صلی الله علیه و آله و تأسیس مسجد در مدینه 233
- مسجد قبا 233
- مزایای مقاله 233
- ورود به مدینه و مأموریت ناقه 236
- نبینم در مسجد بخوابی! 238
- از جا دادن جویبر تا بستن درها 238
- به تازه واردان مسجد جا بدهید 239
- باید پیامبر صلی الله علیه و آله ریسمان را بگشاید 241
- جذبه ی زرق و برق دنیا 241
- صدای گریه ی کودک در مسجد 243
- کودکان در مسیر مسجد 244
- در حلقه ی اهل دل و دیده 245
- اخراج اخلال گران 247
- خوشبویی و مسجد 248
- واپسین دیدار 249
- واپسین نماز 250
- در روزهای تنهایی 251
- فصل دوم: خاطراتی از سایر معصومین علیهم السلام 251
- پنج هدیه در مسجد و محراب 251
- امیرمؤمنان در بَراثا 252
- با لباس شایسته و آراسته در مسجد 253
- امدادگری به فقرا 254
- سؤالات راهب در مسجد 256
- جمعه بازار شیاطین 258
- مراسم ازدواج فاطمه علیهاالسلام 259
- محراب، نزدیک ترین نقطه ی اوج 259
- در هفت سالگی 260
- امام حسن علیه السلام در مسجد کوفه 261
- گریه های معصومین علیهم السلام 262
- در آستانه ی مسجد 262
- امام سجاد علیه السلام در مسجد جامع شام 263
- مساجد در شب تار 264
- دعای امام صادق علیه السلام در سهله 266
- معامله ای معنوی مقابل مسجد 268
- امام رضا علیه السلام در مسجد مدینه 269
- سرگرمی های دنیوی در مسجد 269
- اهتمام به نماز جماعت صبح 270
- عنایت حضرت امام جواد صلی الله علیه و آله 271
- حضرت مهدی علیه السلام 272
- اشاره 273
- اشاره 274
- چکیده 274
- بخش اول: برخی از دستورهای بهداشتی اسلام درخصوص مساجد 275
- بخش دوم: برخی از مصادیق رعایت سلامتی در معماری مسجد 279
- جمع بندی 285
- 1 _ معبود در هنر و معماری معاصر 286
- چکیده 286
- 3 _ بررسی تطبیقی ویژگی های معبودها 289
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر شرق) 304
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر غرب) 314
- جایگاه معبود در هنر سنت معنوی اسلام 323
- چکیده 324
- اشاره 328
- 3 _ معماری مسجد 347
- 4 _ ویژگی های کالبدی مسجد 350
- 5 _ سنجش و مقایسه 352
- چکیده 355
- مقدمه 356
- جایگاه مسجد در شهرسازی اسلامی 356
- چکیده 367
- مقایسه تطبیقی فضاهای عبادی 376
- بررسی سه نوع نگرش به جهان 377
- شرح قانون خلأ با توجه به مدل سوم 378
- نتیجه گیری 379
- چکیده 380
- چکیده 388
- مراحل بهسازی لرزه ای ساختمان مساجد 389
- مرحله اول 390
- مرحله دوم 392
- نواقص متداول در ساختمانی آجری 392
- مرحله سوم: منبع 4راه کارهای 394
- دوغاب ماسه سیمان برای دیوارهای آجری 396
- روش بسته بندی از خارج بنا (= کلاف بندی سیستم) 396
- روش بسته بندی از داخل بنا (= کلاف بندی سیستم) 397
- مهاربندی پای دیوارهای و فونداسیون 398
- ایجاد دیافراگم صلب سقف 398
- تمهیدات گوشه های قائمه ساختمان مساجد 399
- منابع 400
- چکیده 401
- مسجد 403
- مقدمه 403
- شکل 406
- چکیده 412
- پیش گفتار 413
- جایگاه مسجد 415
- کارکردهای مسجد 420
- مستکبران و مساجد 421
- اشاره 421
- الف) خدمت مساجد به انقلاب 425
- ب) خدمت انقلاب و انقلابیون و مسؤولان به مساجد 426
- ابهامات 428
- 1 _ اختلاف دیدگاه 430
- خلأها و مشکلات 430
- چه باید کرد؟ (پیشنهادها) 431
- فهرست منابع 435
- چکیده 436
- تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) 437
- نتایج فناوری اطلاعات (IT) 440
- اجرا و به کارگیری IT در مساجد 442
- اهداف فناوری اطلاعات و ارتباطات 443
- اشاره 445
- 1 _ پرورش انسان مسلمان 445
- اصول استراتژی و اهداف راه اندازی شبکه ی مسجد 445
- 2 _ خودشناسی و گرایش عقلانی معطوف به دیگران 446
- 3 _ اصلاح تصویر اسلام در سطح بین الملل 446
- 5 _ تربیت و تأمین نیروی انسانی کارآ در زمینه ی اطلاع رسانی اسلامی 447
- 4 _ مبارزه برضد گرایش های افراطی مدعی دین داری 447
- ابزارهای فناوری 448
- 2 _ آموزش منطقه ای یا از راه دور 448
- اشاره 448
- 1 _ آموزش از راه دور 448
- مزایای آموزش از راه دور 449
این ها تنها گوشه ای از تعالیم اسلام بود. این گونه موارد، نشان دهنده آن است که اسلام برای حفظ حریم مساجد از جنبه های گوناگون، از جمله رعایت مسائل بهداشتی اهمیت زیادی قایل است و براین اساس باید در معماری مساجد به سلامت جسم و روح انسان توجه کامل شود.
بخش دوم: برخی از مصادیق رعایت سلامتی در معماری مسجد
به نظر می رسد در معماری مساجد باید به موارد زیر توجه شود تا زمینه سلامت جسمی و روانی انسان فراهم شود:
1 . طراحی مکان های مناسب برای انجام دادن مقدمات نماز: در متون اسلامی توصیه شده است که افراد با طهارت به مساجد وارد شوند. براین اساس ضرورت دارد مکان های بهداشتی مناسب برای انجام دادن مقدمات نماز در نظر گرفته شود. ایجاد اماکن مناسب برای تخلی (مستراح)، وضو، استنشاق و مضمضه برای حفظ طهارت روحی و جسمی نمازگزاران ضرورت دارد.
با بهره گیری از اسلوب های صحیح معماری این گونه اماکن، می توان بنای مسجد را به نحوی طراحی نمود که ضمن کارآمدی مناسب و رفع نیازهای متداول نمازگزاران، از زیبایی، سادگی و وضعیت بهداشتی مناسب برخوردار باشد و از اسراف، تجملات بیهوده و به هدر رفتن سرمایه های ملی اجتناب شود.
به عنوان مثال، چنان که بعدا نیز اشاره خواهد شد باید ساختار و طراحی سرویس های بهداشتی به صورتی باشد که امکان انتقال آلودگی های عفونی به حداقل برسد و به علاوه در مصرف آب صرفه جویی شود.
2 . برخورداری از امکان نظافت و طهارت به نحو شایسته: با عنایت به لزوم پاکیزگی مساجد، معماری ساختمان آن باید به گونه ای باشد که امکان تمیز کردن، نظافت و طهارت به سهولت فراهم باشد.
مصالح ساختمانی مساجد در محل هایی که در معرض شستشو و نظافت است باید از مقاومت و استحکام لازم برخوردار باشد و حتی در مقابل ترکیبات شیمیایی که برای ضدعفونی کردن استعمال می شوند مقاوم باشد.