فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 355

پدیدارشناسی مسجد در شهر اسلامی حسین خسروی

چکیده

نگاهی به تاریخ ادیان نشان می دهد که تعدادی از فرقه های بودایی و مسیحی معبدها و صومعه های خود را در دل کوه ها و اماکن دور از دسترس جامعه بنا می کنند، اما در دین اسلام مساجد در قلب اجتماع بنا می شود.

مسجد در اسلام قلب تپنده ی حیات اسلام است. مجموعه های شهرسازی اسلامی همه وابسته به مسجد جامع بوده و مسجد که قلب جامعه است روزی پنج نوبت مسلمانان را از مجموعه ها و از اجزای شهر گرد می آورد و ایمان آنان را تازه تر می سازد و به جای خود باز می گرداند.

سه نوع مسجد در شهر اسلامی احداث می شده است: مسجد جامع، مسجدمحله ومسجد بازار. اساساالگوی مکان شهرهاتابع مسجدجامع است.

بازارهای اسلامی به مسجد جامع متصل است و طرز ساخت بازارها تقریبا مشابه شبستان مسجد است و مردم از مسجد وارد بازار می شوند. از دیگر فضاهای اطراف مسجد حمام است، زیرا اسلام به پاکیزگی اهمیت خاصی می دهد.

از دیگر فضاهای همجوار با مسجد مدارس علوم دینی است.

می توان گفت که هویت شهرسازی اسلامی در گذشته ای نه چندان دور به گونه ای از مساجد نشأت می گرفت. این هویت در ساختار این شهرها در گذشته کاملاً مشخص بود.