فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 387

این نه فقط سه درجه هستی شناسی را بیان می کند، بل سه جنبه «حقیقت محمدی» است. اینها عبارت اند از: ژرف ترین معنی، کشف و اختفا. پس نه فقط الگو در الگو وجود دارد.

بل معنای ژرف در معنی ژرف تر نیز هست؛ ولی این موضوع مکالمه ی مشارکتی است. نه صرفاً کشش نظری. این اصل آستانه ارزیابی و نقد تزیین در معماری اسلامی است. حدیثی قدیمی از پیامبر می گوید:

«خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد».

به طور خلاصه: نخستین اصل در تمام سه مذهب semehi Abrahamr یا کشف این است که ما همه در یک نظام زندگی می کنیم. این نظام شامل معانی: نظم عینی _ اخلاقی _ هارمونی _ ریاضیاتی و بشری است.

این نظام مشترک، خلقتی است که برای هر سه مذهب در شش روز انجام شده است.

در اصل خلقت الگو وجود دارد؛ زیرا بدون الگو هیچ درک و قابل فهم بودنی وجود ندارد. کلمه «Pattern» از همان ریشه ی لاتینی Father گرفته شده و پس نام و لقبی مشترک برای خالق است.

از لحاظ سنت، تولد بشر مستلزم فراموشی است. این آینده ای مشترک است تا آنجا که دعا، یاد بود، Zithr یا از نظر افلاطون «Anamnesrs» است. بنابراین الگو در هنر و معماری اسلامی حداقل دارای ارزشی سه برابر است که به ما معنای مذهبی انسان و کیهان شناسانه را یادآوری می کند. هندسه همه این سه معنا را بدون مداخله در سلسله مراتب شان جمع می کند.

حکومت اسلامی (= توحید) الگو در الگو است. ما در اینجا یک سری مثال به زبان هندسه و الگوی هندسی را نشان داده ایم. همان گونه که سنت معماری اسلامی از آنها استفاده می کرد. ما اعتماد می کنیم و می پذیریم که مدارک ذکر شده خود شاهدی عینی است و برای توجه دادن ما، مفید و حائز اهمیت است.