- سخن ناشر 1
- اشاره 4
- چکیده 5
- کارکردهای مساجد در طول تاریخ 8
- کارکرد اجتماعی، کارکرد سیاسی 8
- فصل اول: کلیات تحقیق 10
- 1 _ 1) بیان مسئله تحقیق 10
- 1 _ 1 _ 1) مقدمه 10
- 2 _ 1 _ 1) بیان اهمیت مسئله ی تحقیق 12
- 4 _ 1 _ 1) ابعاد مسئله ی تحقیق 13
- 3 _ 1 _ 1) بیان مسئله ی تحقیق 13
- فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق 14
- 6 _ 1 _ 1) نتایج حل مسئله تحقیق 14
- اشاره 14
- 1 _ 2) تعریف مسجد 14
- 1 _ 1 _ 2) مسجد در قرآن 15
- 2 _ 1 _ 2) تعریف مسجد در قرآن 16
- 3 _ 1 _ 2) تعریف مسجد از نظر پیامبر 17
- 3 _ 2) تأثیر اسلام بر حیات مدنی مسلمانان 21
- 4 _ 2) اهمیت و نقش مسجد از دیدگاه اسلام 24
- 5 _ 2) کارکردهای مساجد در طول تاریخ 27
- اشاره 27
- 1 _ 5 _ 2) کارکرد نیایشی 28
- 2 _ 5 _ 2) کارکردهای آموزشی 29
- 4 _ 5 _ 2) کارکرد سیاسی 35
- اشاره 39
- 6 _ 2) چالش های مساجد در دوران معاصر 39
- 1 _ 6 _ 2) رویکردهای مساجد در جامعه ی مدرن به معنای غربی 41
- 2 _ 6 _ 2) کارکردهای مساجد در جوامعی چون ایران 44
- 7 _ 2) نتیجه 50
- اشاره 53
- 8 _ 2) مدل کارکرد مطلوب مسجد به عنوان یک NGO 53
- الف) در بُعد اعمال نیایشی 54
- ب) در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 55
- 2 _ 3) نمونه ی آماری تحقیق 57
- 1 _ 3) جامعه ی آماری تحقیق 57
- فصل سوم: متدولوژی تحقیق 57
- اشاره 57
- اشاره 58
- 1 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بعد فعالیت های نیایشی 58
- 2 _ 3 _ 3) متغیرهای عملیاتی در بُعد فعالیت های غیر نیایشی 59
- 4 _ 3) نحوه ی تحلیل پرسشنامه 60
- 1 _ 4) مقدمه 61
- 5 _ 3 ) پایایی و روایی پرسشنامه 61
- فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 61
- 2 _ 5) نتایج تحقیق 62
- فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد 62
- 1 _ 5) مقدمه 62
- 3 _ 5) پیشنهادها 64
- 5 _ 5) پیشنهادهایی برای موضوعات تحقیقات آتی 65
- منابع و مآخذ 66
- چکیده 67
- اشاره 68
- کارکردهای مسجد و انگیزه های تأسیس آن 69
- جمع بندی 80
- چکیده 82
- اشاره 82
- 1 .رابطه کمی 84
- رابطه خانواده با مسجد 84
- اشاره 84
- 2 . رابطه کیفی 85
- تعامل مسجد و خانواده 87
- آثار و فواید حضور در مسجد 93
- وظایف خانواده در برابر مسجد 97
- استفاده های مفید و مشروع از مسجد 102
- استفاده های نامشروع و غیرمجاز از مسجد 104
- چکیده 108
- اشاره 109
- نقش مطالعه و کتابخوانی در زندگی انسان 110
- چه باید کرد؟ 117
- مشارکت مردم در تأسیس کتابخانه های مساجد 119
- اختصاص یک صندوق به خرید کتاب و تجهیز کتابخانه 120
- کتابخانه های موجود 122
- پیشنهادها و راه کارهای اجرایی 132
- منابع و مآخذ 135
- چکیده 136
- اشاره 137
- معنای لغوی و اصطلاحی قضاوت 138
- مقصود از قضاوت در مسجد 139
- آرای فقیهان 140
- بررسی دلایل آرای مختلف 141
- منابع 152
- چکیده 153
- اشاره 154
- شناخت واژگانی شخصیت و ابعاد آن 155
- نقش مسجد بر ساختن شخصیت 155
- نقش و تأثیر مسجد بر احساس دینی 157
- نقش و تأثیر مسجد بر ادراک دینی 160
- نقش و تأثیر مسجد بر رفتار دینی 162
- چکیده 165
- اشاره 168
- سؤالات اساسی 169
- فرضیه 169
- تعریف مفاهیم و واژه ها 169
- مباحث نظری بسیج سیاسی مردم 170
- چگونگی شکل گیری بسیج مردم در انقلاب اسلامی 171
- مسجد؛ پایگاه اطلاع رسانی و سازماندهی 173
- جایگاه مسجد 177
- برنامه ریزی آموزشی و دینی در مساجد 178
- اهمیت تعلیم و تربیت جوانان و نوجوانان 179
- مسجدگریزی و دین گریزی 180
- موانع ارتباط جوانان با مسجد 181
- راهکارهای جذب جوانان به مسجد 182
- پیشنهادها و راهکارها 184
- چکیده 186
- اشاره 187
- ماهیت مسجد 188
- آثار سیاسی، اجتماعی حضور در مسجد 190
- پیش گیری از جرائم 191
- مبارزه با ظلم 192
- وحدت و تعاون 192
- همدردی و همدلی 195
- دوستی های سالم 198
- کسب و تجارت 199
- حفظ حدود و ثغور بلاد اسلامی 201
- آثار تربیتی 202
- ایثار و انفاق 203
- آثار روحی و اخلاقی 204
- بهره و پاداش الهی 204
- نتیجه 206
- پیشنهاد 207
- منابع 208
- چکیده 209
- مقدمه 212
- کارکردهای گوناگون مسجد در طول تاریخ 214
- 1 _ کارکرد معنوی 215
- اشاره 215
- 2 _ کارکرد سیاسی 215
- کارکردهای مساجد در دوره ی رونق 215
- 3 _ کارکرد فرهنگی 216
- 4 _ کارکرد اقتصادی و رفاهی 217
- علل کاهش حضور مردم در مساجد 219
- جامعه و تعادل نیازی 220
- مقطعی بودن بعضی از نیازها و کارکردها در دوره دوم 221
- فاصله واقعیت ها و آرمان ها 222
- تغییر در تعادل نیازی 222
- فقر و افزایش سطح انتظار از زندگی 223
- کم تحرکی نهادهای فرهنگی و تبلیغی به موازات افزایش هجوم فرهنگی 224
- تغییر در شیوه ی ارضای نیازها 224
- علل کاهش توان کارکردی مسجد و رفع آن 225
- ویژگی های مسجد نمونه 227
- نتیجه گیری 228
- نکاتی چند در باره ی ابعاد فرهنگی مسجد نمونه 228
- فهرست منابع 231
- چکیده 232
- مقدمه 232
- پیامبر صلی الله علیه و آله و تأسیس مسجد در مدینه 233
- مسجد قبا 233
- مزایای مقاله 233
- ورود به مدینه و مأموریت ناقه 236
- نبینم در مسجد بخوابی! 238
- از جا دادن جویبر تا بستن درها 238
- به تازه واردان مسجد جا بدهید 239
- باید پیامبر صلی الله علیه و آله ریسمان را بگشاید 241
- جذبه ی زرق و برق دنیا 241
- صدای گریه ی کودک در مسجد 243
- کودکان در مسیر مسجد 244
- در حلقه ی اهل دل و دیده 245
- اخراج اخلال گران 247
- خوشبویی و مسجد 248
- واپسین دیدار 249
- واپسین نماز 250
- پنج هدیه در مسجد و محراب 251
- در روزهای تنهایی 251
- فصل دوم: خاطراتی از سایر معصومین علیهم السلام 251
- امیرمؤمنان در بَراثا 252
- با لباس شایسته و آراسته در مسجد 253
- امدادگری به فقرا 254
- سؤالات راهب در مسجد 256
- جمعه بازار شیاطین 258
- محراب، نزدیک ترین نقطه ی اوج 259
- مراسم ازدواج فاطمه علیهاالسلام 259
- در هفت سالگی 260
- امام حسن علیه السلام در مسجد کوفه 261
- گریه های معصومین علیهم السلام 262
- در آستانه ی مسجد 262
- امام سجاد علیه السلام در مسجد جامع شام 263
- مساجد در شب تار 264
- دعای امام صادق علیه السلام در سهله 266
- معامله ای معنوی مقابل مسجد 268
- امام رضا علیه السلام در مسجد مدینه 269
- سرگرمی های دنیوی در مسجد 269
- اهتمام به نماز جماعت صبح 270
- عنایت حضرت امام جواد صلی الله علیه و آله 271
- حضرت مهدی علیه السلام 272
- اشاره 273
- اشاره 274
- چکیده 274
- بخش اول: برخی از دستورهای بهداشتی اسلام درخصوص مساجد 275
- بخش دوم: برخی از مصادیق رعایت سلامتی در معماری مسجد 279
- جمع بندی 285
- چکیده 286
- 1 _ معبود در هنر و معماری معاصر 286
- 3 _ بررسی تطبیقی ویژگی های معبودها 289
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر شرق) 304
- جایگاه معبود در هنر سنت های معنوی (در هنر غرب) 314
- جایگاه معبود در هنر سنت معنوی اسلام 323
- چکیده 324
- اشاره 328
- 3 _ معماری مسجد 347
- 4 _ ویژگی های کالبدی مسجد 350
- 5 _ سنجش و مقایسه 352
- چکیده 355
- مقدمه 356
- جایگاه مسجد در شهرسازی اسلامی 356
- چکیده 367
- مقایسه تطبیقی فضاهای عبادی 376
- بررسی سه نوع نگرش به جهان 377
- شرح قانون خلأ با توجه به مدل سوم 378
- نتیجه گیری 379
- چکیده 380
- چکیده 388
- مراحل بهسازی لرزه ای ساختمان مساجد 389
- مرحله اول 390
- نواقص متداول در ساختمانی آجری 392
- مرحله دوم 392
- مرحله سوم: منبع 4راه کارهای 394
- دوغاب ماسه سیمان برای دیوارهای آجری 396
- روش بسته بندی از خارج بنا (= کلاف بندی سیستم) 396
- روش بسته بندی از داخل بنا (= کلاف بندی سیستم) 397
- ایجاد دیافراگم صلب سقف 398
- مهاربندی پای دیوارهای و فونداسیون 398
- تمهیدات گوشه های قائمه ساختمان مساجد 399
- منابع 400
- چکیده 401
- مسجد 403
- مقدمه 403
- شکل 406
- چکیده 412
- پیش گفتار 413
- جایگاه مسجد 415
- کارکردهای مسجد 420
- اشاره 421
- مستکبران و مساجد 421
- الف) خدمت مساجد به انقلاب 425
- ب) خدمت انقلاب و انقلابیون و مسؤولان به مساجد 426
- ابهامات 428
- 1 _ اختلاف دیدگاه 430
- خلأها و مشکلات 430
- چه باید کرد؟ (پیشنهادها) 431
- فهرست منابع 435
- چکیده 436
- تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) 437
- نتایج فناوری اطلاعات (IT) 440
- اجرا و به کارگیری IT در مساجد 442
- اهداف فناوری اطلاعات و ارتباطات 443
- اصول استراتژی و اهداف راه اندازی شبکه ی مسجد 445
- اشاره 445
- 1 _ پرورش انسان مسلمان 445
- 2 _ خودشناسی و گرایش عقلانی معطوف به دیگران 446
- 3 _ اصلاح تصویر اسلام در سطح بین الملل 446
- 4 _ مبارزه برضد گرایش های افراطی مدعی دین داری 447
- 5 _ تربیت و تأمین نیروی انسانی کارآ در زمینه ی اطلاع رسانی اسلامی 447
- 2 _ آموزش منطقه ای یا از راه دور 448
- ابزارهای فناوری 448
- 1 _ آموزش از راه دور 448
- اشاره 448
- مزایای آموزش از راه دور 449
دارد. این دو، خود عامل بقای نهضت ها و حرکت هایند. آنگاه انحرافات آغاز می گردد که شکافی میان نهضت ها و پایگاه اصلی آنها ایجاد شود».(1) البته در پی پیروزی انقلاب، با راه یافتن نهادهای دینی به متن قدرت اجرایی، این ویژگی مساجد به چالش کشیده شده است. این چالش آنجا تشدید می گردد که همزمان از مساجد به عنوان پایگاه سازمانی حکومتی مانند بسیج استفاده می گردد و یا نقش های اجرایی چون تأیید صلاحیت افراد برعهده مسجد سپرده می شود.(2) این گونه حرکت ها با نقش اصلی مساجد تعارض داشته و این نهاد را دچار تعارض کارکردی می نماید.
6 _ 2) چالش های مساجد در دوران معاصر
اشاره
چالش های امروزی مساجد بازتابی از چالش های جامعه ای توسعه نیافته شرقی در تنگنای انتخاب میان سنت و تجدد است. سنت غنی و اصیل و بدون پیرایه های زاید اسلامی بعد از آنکه دچار تطور و ارتجاع گردید، نه فقط از نوزایی باز ماند، بل در اوج انحطاط خویش، ضدیت با نوزایی و بازنگری و چنگ زدن به سلفیگری جزو خصیصه های آن قلمداد شد، در مقابل تجدد غربی خلع سلاح گردید. چالش بین سنت و تجدد در جامعه ی ایرانی، برخاسته از انتخاب میان داشتن نگرش آسمانی به جهان هستی و یا نگریستن به جهان هستی از نگاه زمینی و بریده از ماورا است. عقیم شدن سنت اسلامی در جامعه ی ایران از سویی، و یکه تازی تجدد و مدرنیسم غربی و پیشرفت های خیره کننده آن از سوی دیگر، چند صباحی است که جامعه ی ایران را بر سر دو راهی عظیمی قرار داده است. تا سفبارتر این که در این چند صباح، اغلب راه حل های افراطی و تفریطی برگزیده شده اند. گاه تمام تجربیات بشری به دست آمده در سایه ی تجدد و مدرنیسم انکار شده و عجیب تر آنکه، همان سنت اسلامی عقیم و تحریف شده به عنوان راهکار جایگزین معرفی می گردد. گاهی نیز عقبه تاریخی و فرهنگی جامعه که شدیدا متاثر از سنت دینی اسلامی است، به هیچ انگاشته شده و له له زنان
1- . ماهنامه ی مسجد: شماره 46 ، ص 53 .
2- . ماهنامه ی مسجد: شماره 71 ، ص 18 .