فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 391

که قابلیت مقاوم سازی و صرف هزینه را دارند. می توانیم مساجد موجود در کشور را که در دستور کار مقاوم سازی قرار می گیرند، به دو دسته تقسیم کنیم:

دسته اول مساجدی هستند که در حکم شناسنامه ملی کشور محسوب می شوند و علاوه بر ارزشمند بودن خود ساختمان مسجد، ارزش تاریخی و ملی نیز دارند. این دسته غالبا در دسته بناهای خشتی قدیمی قرار می گیرند.

«موضوع مقاوم سازی بناهای تاریخی و همچنین بناهای خشتی قدیمی در جهان تازه است. به این سبب که ما کمتر می توانیم در یک بنای تاریخی دخل و تصرف کنیم، حتی اگر شیوه های جدیدی هم برای مقاوم سازی بنا وجود داشته باشد، نمی توان آن بنا را تخریب و در برابر زلزله مقاوم کرد».

با توجه به اینکه ساختمان مساجد کشور اغلب از یک طبقه بیشتر تجاوز نمی کنند و اکثر آنها که جدیدالاحداث هستند. با استفاده از آجر ساخته شده اند و ساختمان های آجری، که یکی از پر تعدادترین نوع ساختمان ها در کشور است و زمینه آسیب پذیری بیشتری دارند که زلزله های پیشین مؤید این نکته است. در این مقاله بیشترین تأکید را بر «بهینه سازی لرزه ای مساجد با ساختمان های آجری» قرار می دهیم.

بنای مساجد با مصالح آجری که بیشترین تعداد در سطح کشور بوده و هم اکنون از آنها استفاده می شود و دارای کاربری هستند، اغلب کوتاه و یک طبقه یا حداکثر دو طبقه هستند.

سقف آنها آجری با طاق قوسی، طاق ضربی، چوبی و تیرآهن با فرم تخت است. در ساختمان های مساجد آجری بارهای ثقلی توسط دیوارهای باربر تحمل شده و به پی منتقل می گردند. این مساجد اغلب فاقد عامل مقاوم لرزه ای خاصی اند و عموما به واسطه شکل نامناسب سازه ای، ضعف مصالح و نحوه نامناسب اجرا در برابر زلزله ضعیف هستند.