فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 41

در چنین اوضاعی است که مساجد، هم از سوی داعیه داران تجدد مورد بی مهری قرار می گیرند و محدود می گردند، و هم از سوی حاکمان مدعی ترویج سنت تحریف شده ی دینی مورد ظلم واقع می شوند.

1 _ 6 _ 2) رویکردهای مساجد در جامعه ی مدرن به معنای غربی

اشاره

در جامعه ای که مدرنیسم و رویکرد به آن شکل غربی غالب است مساجد دو روش را می توانند اتخاذ کنند:

الف) روش محافظه کارانه

«جهت فرایند نوسازی بدان سمت است که بخشی عمده از کارکردهای اجتماعی مسجد را به نهادهای عرفی تحویل کند و مسجد صرفا کارکرد نیایشی داشته باشد».(1) چرا که تجدد و مدرنیسم به همه پدیده ها، حتی به پدیده دین و تقدس، نگاهی زمینی دارد. این نکته البته به معنای ضدیت با ماورا و انکار آن نیست، بل به معنای نگریستن به پدیده هایی از جمله ماورا با رویکرد زمینی و عینک مادی (عرفی سازی) است. «در چارچوب رهیافت محافظه کارانه تلاش می شود مسجد در عین کارکردهای نیایشی، بخشی از شکاف های کارکردی دیگر نهادها مثل تأمین اجتماعی، آموزش و پرورش، خانه های جوانان، نیروی انتظامی، قوه قضائیه یا در صورت جنگ، نهادهای دفاعی را پر کند. مسجد در این حال محلی برای تغییر وضع موجود نیست، بل به جامعه کمک می کند تا امور آن بهتر اداره یا از بحران های آن کاسته شود. در این چارچوب، وعظ و خطابه هایی که در مسجد عرضه می شود و نیز گروه هایی که در حول و حوش آن شکل می گیرند متوجه کاهش رنج انسان ها هستند».(2) «این امر البته از مخالفت بنیادی نوسازی و تجدد با دین ناشی نمی شود، بل اصولاً نوسازی در جهت ایجاد نهادهای تخصصی برای پاسخ دادن مداوم و بهینه به نیازهای مردم