فروغ مساجد (4) : سومین همایش بین المللی هفته جهانی گرامی داشت مساجد صفحه 54

نمودار 3) مدل مدیریت راهبردی (استراتژیک) مساجد بر مبنای این مدل، مسجد به عنوان یک NGO در هر منطقه جغرافیایی (مسکونی، تجاری، فرهنگی و غیره) طبق نیازسنجی و امکان سنجی از اجتماع دین داران و به صورت داوطلبانه به وجود می آید. چشم انداز مساجد در وضع مطلوب، فعالیت در هر جامعه دارای هویت دینی مبتنی بر ایمان است. چنین مسجدی دارای کارکرد (Function به معنای علوم اجتماعی) یا همان رسالت (Mission به معنای علم مدیریت) «کمک به تعالی انسان ها»ست. مطابق با نظریه ی سلسله مراتب نیازهای مازلو، «رسالت» مسجد کمک به برآورده شدن نیازهای طبقه ی «خودشکوفایی» است. این «نیاز خودشکوفایی» در دو بعد قابل بسط است:

الف) در بُعد اعمال نیایشی

در بُعد نیایشی که یکی از جنبه های بسیار مهم نیاز خودشکوفایی است، مساجد می باید به «شکل گیری هویت دینی مبتنی بر ایمان در جامعه» کمک کنند. مساجد به عنوان سازمانی داوطلبانه با ایجاد یک بستر مشارکتی و فراهم کردن آزادی لازم برای طرح هر نوع پرسش درباره جالش های امروزین دین، سعی در حل چالش های دین داری در دنیای معاصر می نماید. این چالش ها برای مساجد به عنوان یک NGOماهیتی دو گانه دارند. از طرفی «تهدید» محسوب می گردند، اما از بُعدی دیگر به سبب آنکه زمینه را برای ایجاد هویت دینی مبتنی بر ایمان فراهم می کنند، باید «فرصت» تلقی شوند. از طرفی «تهدید» اصلی برای مساجد، تبلیغ و گسترش هویت دینی آیینی از سوی بعضی منابع و تریبون هاست که دین را از ماهیت غنی خویش تهی می سازد و آن را مختص بعضی ایام و مناسبت ها می گرداند.

مهم ترین نقطه ی قوت مسجد، همانا دارا بودن ماهیت به عنوان یگانه پایگاه دینی اسلام در جامعه است که افراد جامعه از مسجد به عنوان چنین پایگاهی انتظار دارند تا هویت دینی شان را شکل دهد. باید توجه نمود که انزوای کنونی مساجد نه به علت قدرت رقبایی چون تلویزیون و دیگر رسانه های عمومی است، بل نشانگر فقدان استفاده ی بهینه مساجد از چنین نقطه قوتی