احکام قسمت خمس ، معاملات و استفتائات جدید در همین موضوع از مراجع عظام تقلید صفحه 13

بيرون مي‌كند، و خمس بقيه را مي‌دهد.

و ابو الصلاح رحمه اللّه قائل شده است كه در ميراث و هبه و هديه نيز خمس واجب است. و در حديث صحيح وارد شده است كه اگر از شخصي جائزه عظيمي به او برسد يا ميراثي از جائي كه گمان نداشته باشد به او برسد يا مالي از دشمنان دين به او برسد خمس مي‌بايد داد، و عمل به اين روايت احوط است.

ششم: زميني است كه يهوديان و نصرانيان و مجوسيان از مسلماني بخرند خمس آن زمين را يا خمس قيمت آن را با رضاي ذمي مي‌گيرند،

و اگر خانه يا باغ را بخرند، مشهور ميان علما آن است كه خمس زمين آنها را مي‌گيرند، و اكثر قدماي علما متعرض اين نوع خمس نشده‌اند.

هفتم: مال حلالي است كه مخلوط شده باشد به حرام،

و صاحب آن را نداند، و مقدار حرام را نداند خمس آن را مي‌دهد به فقراي سادات و غير ايشان، و بعضي آن را مخصوص سادات مي‌دانند، و بعضي گفته‌اند به سادات نمي‌توان داد، و ظاهرا به هر دو توان داد، و اگر به شريف دهند بهتر است.

و اگر مقدار حرام را داند، و صاحبش را نيز داند، آن مقدار را كه علم دارد واجب است به صاحبش بدهد، و اگر صاحب را داند و مقدار را نداند با صاحب مي‌بايد صلح كند، و بعضي گفته‌اند كه آن مقدار را كه علم دارد به صاحب مي‌دهد و ما بقي را با صاحب صلح مي‌كند احتياطا، و اين احوط است.

و اگر مقدار را داند و صاحب را نداند، سعي مي‌كند تا صاحب را بهم رساند، و اگر بهم نرسد از براي او تصدق مي‌كند، و اين