احکام قسمت خمس ، معاملات و استفتائات جدید در همین موضوع از مراجع عظام تقلید صفحه 50

پس سياري گفت: اين تفاوت از جهت كبيسه است و اصحاب ما حساب كردند، و گفتند: اين به حساب كبيسه درست است «1».

مؤلف گويد: حساب كبيسه كه در اين حديث وارد شده است، مخالف آن حسابي است كه مشهور است ميان منجمان، و مشهور موافق ارصاد مشهوره حساب كبيسه به آن قاعده‌ايست كه سابقا مذكور شد.

و قول ديگر در كبيسه هست كه گفته‌اند در هر سه سال يك روز به جهت كبيسه زياد كنند، و در سال سي‌ام دو روز تا در سي سال يازده روز شود.

و اين قول متروك و مهجور است، و آن كه حضرت فرموده‌اند يا مبتني بر احتياط است، يا موافق قاعده‌ايست كه در آن زمان ميان عرب معروف بوده است، چنان كه صاحب قاموس گفته است:

كه سال كبيسه آن سالي است كه يك روز از آن را مي‌دزدند و آن در هر چهار سال مي‌شود «2». و قرينه‌اش آن است كه راوي گفت اصحاب ما حساب كردند درست يافتند.

و چون احاديث بسيار وارد شده است كه مدار صوم و فطر بر ديدن ماه است، شيخ طوسي رحمه اللّه اين احاديث را حمل كرده است بر آن كه سنت است كه آن روز را روزه بدارند به قصد سنت، كه اگر در واقع از ماه رمضان باشد روزه داشته باشند، چنان كه روزه يوم الشك را سنت است كه روزه بدارند، و اگر ظاهر شود كه از ماه رمضان بوده است از روزه ماه رمضان مجزي است.

و بعضي گفته‌اند مقصود از اين احاديث بيان قاعده حساب