البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 207

صفحه 207

گندم و جو که یک جنس محسوب می شوند، لذا اگر یک کیلو گندم با دو کیلو جو معاوضه شود ربا می باشد؛ چه قیمت جو ارزان تر باشد و چه نباشد. بله اگر هر کدام جداگانه به قیمت متفاوت معامله شود اشکالی ندارد، مثلاً اگر یک کیلو شیر را به قیمت سه هزار تومان بفروشد و نیم کیلو پنیر را به قیمت پنج هزار تومان بخرد مانعی ندارد، امّا اگر جنس به جنس معامله شود باید سر به سر باشد.

یکی دیگر از تفاضل هایی که ممکن است در ربای معاوضی اتفاق بیافتد این است که یکی نقد باشد و دیگری نسیه؛ مثلاً یک کیلو گندم ردیء بدهد و شش ماه دیگر یک کیلو گندم جید تحویل بگیرد که این هم زیاده ی حکمی بوده و ربا و حرام است؛ چون للأجل قسط من الثمن(1).


1- مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه (ط - الحدیثه)، ج 13، ص717: و أمّا إسلاف الأثمان فی الأعواض فموضع نصّ و اتّفاق. و أمّا عدم جواز إسلاف الأثمان فی الأثمان فقد نصّ علیه أیضا فی الکتب الأربعه المتقدّمه و غیرها، لأنّ التقابض قبل التفرّق شرط و هو مناف للأجل، و مع ذلک الزیاده الحکمیه الحاصله باعتبار الأجل موجبه للربا فیما إذا تماثل العوضان، إذ للأجل قسط من الثمن. •جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 23، ص340: و أما إذا کانت الزیاده حکمیه، کالأجل فلا خلاف محقق معتد به فی عدم الجواز ف لا یجوز حینئذ إسلاف أحدهما فی الآخر، لکن قال المصنف هنا علی الأظهر و لعله أشار به إلی ما حکاه فی المختلف عن الخلاف من کراهه بیع المتجانسین متماثلا نسیئه، و المبسوط من أن الأحوط أن یکون یدا بید. و فی الدروس «إنه أول کلامه، بإراده التحریم لأن المسأله إجماعیه،» قلت: لأنه نفسه منع من بیع الثیاب بالثیاب و الحیوان بالحیوان نسیئه، فضلا عما نحن فیه، فمثله حینئذ لا یعد خلافا بعد الإجماع بقسمیه، و ظهور النصوص فی تحقق الربا بذلک، بل ستعرف القول بتحققه بذلک مع اختلاف الجنس، فضلا عن متحده.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه