البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 296

عَنْ جَعْفَرِ بْنِ سَمَاعَهَ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ الْفَضْلِ(1) قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام - عَنِ الرَّجُلِ یَدْفَعُ إِلَی الرَّجُلِ بَقَراً أَوْ غَنَماً عَلَی أَنْ یَدْفَعَ إِلَیْهِ کُلَّ سَنَهٍ مِنْ أَلْبَانِهَا وَ أَوْلَادِهَا کَذَا وَ کَذَا قَالَ: مَکْرُوهٌ.(2)

اسماعیل بن الفضل الهاشمی می گوید: از امام صادق علیه السلام - درباره ی کسی که غنم و بقر خود را به دیگری می دهد در قبال این که در هر سال مقداری از شیرها و فرزندان آن را به او بدهد سؤال کردم، حضرت فرمودند: مکروه است.

این روایت از لحاظ سند تمام است و به خاطر الحسن بن محمد بن سماعه و بعضی دیگر از واقفیون تعبیر به موثقه می شود.

از سیاق روایت استفاده نمی شود که «مَکرُوهٌ» به معنای حرمت و بطلان باشد، بلکه استفاده می شود کار خوشایندی نیست و حداقل این که به اطلاق بقیه ی روایات می توان گفت اگر البان و اولاد به عنوان عوض واقع شود معامله صحیح است.

اجاره بودن إعطاء غنم و بقر بالضریبه

با وجود این روایات که در بین آن ها صحیح نیز وجود دارد شکی نیست که چنین معامله ای صحیح می باشد، امّا در این که چه نوع معامله ای است به نظر می رسد از باب اجاره باشد؛ زیرا همه ی شروط إجاره از جمله شرط معیّن و مشخص بودن