البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 298

عبارات فقهاء در بیع لبن شاه

1. کلام شیخ طوسی قدس سره - در نهایه:

«و لا بأس أن یعطی الإنسان الغنم و البقر بالضّریبه(1) مدّه من الزّمان بشی ء من الدّراهم و الدّنانیر و السّمن(2)، و إعطاء ذلک بالذّهب و الفضّه أجود فی الاحتیاط»(3)

مانعی ندارد انسان [مالک غنم و بقر] مدتی از زمان، بقر و غنم خود را به مقدار معینی از دراهم، دنانیر و روغن به دیگری بدهد. و إعطاء آن در مقابل طلا و نقره [درهم و دینار] اجود در احتیاط است.

در عبارت شیخ طوسی قدس سره - «بیع لبن شاه» ذکر نشده، بلکه «إعطاء البقر و الغنم مده من الزمان بالضریبه» ذکر شده و شاید به همین جهت است که شیخ انصاری قدس سره - فرمودند از عبارت بعضی استفاده می شود که آن «تملیک مطلق» بوده و أعم از بیع است؛ یعنی شخصی که بقر و غنم را تحویل گرفته، شیر، پشم، روغن و ... آن بقر و غنم را بدون سبب خاص مالک شده است.

2. کلام ابن ادریس قدس سره - در سرائر:

و لا یجوز أن یباع اللبن فی الضروع، فمن أراد بیع ذلک، حلب منه شیئا، و اشتراه مع ما بقی فی الضروع فی الحال، أو مده من الزمان، علی ما رواه أصحابنا، و إن جعل معه عرضا آخر، کان أحوط.

1- الصحاح (تاج اللغه و صحاح العربیه)، ج 1، ص170: و الضَّریبه: واحده الضَّرائب التی تؤخذ فی الأرصاد و الجزیه و نحوها. و منه ضریبه العبد، و هی غَلَّتُه.
2- مراد از سَمْن ظاهراً سمن خود غنم و بقر است.
3- النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، ص400.