البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 321

مروری گذرا بر مستند اقوال هفت گانه

مستند قول اوّل را که معاطات مفید ملکیت لازم است می توان اطلاقات ادلّه ی معاملات مانند (أحَلَّ اللهُ البیعَ)، (تِجارهً عَن تَراضٍ)، (أوفُوا بِالعُقُود) و نیز سیره ی عقلائیه ی غیر مردوعه ذکر کرد.

نظر علامه حلّی - رحمه الله علیه - در نهایه را که مقابل این قول قرار گرفته و معاطات را بیع فاسد دانسته که «لایترتب علیه شیءٌ» می توان این چنین توجیه کرد که چون «بیع» إنشاء است و ادعای اجماع شده که «الإنشاء هو القول الذی یوجد به مدلوله» پس مدلول إنشاء فقط با قول محقق می شود. و نیز کلامی را که شهید ثانی قدس سره - در مسالک از عده ای نقل کرده و چه بسا ادعای اجماع کرده اند که «الناقل للملک لابدّ أن یکون من الاقوال الصریحه فی الإنشاء منصوبه من قبل الشارع»(1) می تواند