البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 354

صفحه 354

و شاید هم وجه آن این باشد: شما که ربا را حرام کردید پس بیع را هم حرام کنید؛ چون بیع نیز مثل رباست، چرا فقط ربا را حرام کردید؟!

سه محور بحث پیرامون آیه ی شریفه ی (أحَلَّ اللهُ البَیعَ)

اشاره

برای تمسّک به آیه ی شریفه ی (احل الله البیع) برای اثبات مفید ملک بودن معاطات، لازم است بحث در سه محور اساسی دنبال شود:

الف) مراد از بیع در آیه ی شریفه چیست؟

ب) مراد از حلّیت در آیه ی شریفه چیست؟

ج) بر فرض دلالت آیه بر صحّت بیع، آیا اطلاق دارد تا شامل بیع معاطاتی شود یا خیر؟

الف) مراد از بیع در آیه ی شریفه چیست؟

اشاره

«بیع» طبق تعریف مختار «تبدیل مالٍ بمالٍ ما اعتباراً» بوده و مصدر می باشد. همان طور که قبلاً بیان کردیم سبب و مسبب در بیع وجود ندارد، لذا بیع نه اسم برای سبب است و نه مسبب، بلکه بیع اسم برای مجموعه ای است که از الفاظ به کار رفته در مقام إنشاء به همراه قصد معنا و اعتبار ملکیتی که ناشی از استعمال این الفاظ می باشد تشکیل شده است. بنابراین اگر قرینه ی خاصه ای بر خلاف نباشد «بیع» به همان معنای مصدری حمل می شود.

حمل بیع بر «تصرفات مترتب بر بیع» در کلام شیخ قدس سره -

امّا مرحوم شیخ(1) بیع را در آیه ی شریفه بر «جمیع تصرفات مترتب بر بیع»


1- المکاسب المحرمه (ط - الحدیثه)، ج 3، ص40: و یدلّ علیه أیضاً: عموم قوله تعالی وَ أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ؛ حیث إنّه یدلّ علی حلّیه جمیع التصرّفات المترتّبه علی البیع، بل قد یقال: بأنّ الآیه دالّه عرفاً بالمطابقه علی صحّه البیع، لا مجرّد الحکم التکلیفی. لکنّه محلّ تأمّل.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه