کتابخانه بالقرآن

کتابخانه بالقرآن

البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 371

صفحه 371

اشکال دوم: کریمه در مقام إخبار از حکم سابق است

مرحوم امام قدس سره - در اشکال دوم می فرماید(1): ظاهر آیه ی مبارکه آن است که در مقام إخبار از حکم شرعی تشریع شده در سابق است؛ نه در مقام إنشاء فعلی حلّیت بیع و حرمت ربا. حلّیت بیع و حرمت ربا در سابق با آیات دیگر یا روایات تشریع شده بود و این کریمه در مقام حکایت و إخبار از آن است؛ زیرا عِتاب تندی که به ربا خواران شده که (الَّذینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلاَّ کَما یَقُومُ الَّذی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ) این مناسبت با تشریع بالفعل حرمت ربا و حلّیت بیع ندارد، بلکه با این سازگار است که قبلاً تشریع شده بود و علی رغم


1- همان: و أمّا ثانیاً: فلأنّ الظاهر من الآیه أنّ قوله وَ أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ. إلی آخره، إخبار عن حکم شرعی سابق، لا إنشاء فعلی للحلّ و الحرمه؛ بقرینه قوله الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا. فلا بدّ و أن یکون حکم البیع و الربا مسبوقاً بالجعل، حتّی یتوجّه علی القائل بالتسویه التعییر و التوعید. مضافاً إلی أنّ قولهم بالتسویه ظاهر فی مسبوقیّه سلبها، لا کلام ابتدائی، فظاهر الآیه و العلم عنده تعالی الذین یأکلون الربا لا یقومون إلّا کذا، و ذلک لأجل قولهم مخالفاً لقوله تعالی إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا مع أنّ اللّه تعالی کان أحلّ البیع و حرّم الربا، فقولهم بما أنّه فی قبال حکم اللّه تعالی، صار موجباً للعذاب و العقاب الأُخروی. فعلیه لا تکون الآیه بصدد بیان الحلّ و الحرمه، بل بصدد الإخبار عن حلّیّهٍ و حرمهٍ سابقتین. و لعلّها کانتا بلسان رسول اللّه (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم). أو لعلّهما مستفادتان من نحو قوله تعالی أَوْفُوا بِالْعُقُودِ و تِجارَهً عَنْ تَراضٍ بضمیمه بعض آیات تحریم الربا المخصصه له. و لعلّها کانتا متقدّمتین فی النزول علی قوله وَ أَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ. إلی آخره، و إن کانت آیه وجوب الوفاء فی «المائده»، التی یقال: إنّها أخیره السور نزولًا لعدم ثبوت کونها بجمیع آیاتها کذلک، و لو سلّم- کما یظهر من بعض الروایات ففیما عداها کفایه. و بالجمله: لا یصحّ التمسّک بإطلاق الآیه؛ لاحتمال أن یکون الحکم المجعول سابقاً بنحو خاصّ، و کأنّ القائل بالتسویه ادّعی التسویه بین المجعولین، فلا یظهر حال المجعول؛ هل هو مطلق، أو مقیّد؟
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه
تمامی حقوق این سامانه متعلق به کتابخانه بالقرآن می باشد.