البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 44

برخی هم گفته اند مقصود شیخ قدس سره - از این قسم از حقوق، یعنی حقوقی که اسقاط برنمی دارد؛ یعنی حتی نمی توان با پرداخت مالی، از صاحب آن حق درخواست کرد که حقّ خود را ساقط کند مثل حق ولایت به خلاف بعض حقوق که گرچه نمی توان آن را به دیگری منتقل کرد ولی امکان اسقاط آن هست.

بررسی قسم اوّل

بنا به احتمال اوّل در کلام شیخ قدس سره - کبرای کلام که می توان حقوقی را تصور کرد که قابل نقل باشد امّا قابل معاوضه به مال نباشد قابل تصدیق است، امّا این که این دو مثال خصوصاً ولایت مصداق آن بوده و در نتیجه قابل نقل بدون مال باشد مورد مناقشه است؛ زیرا مثلاً پدر نمی تواند ولایت خود را به دیگری منتقل کند؛ فقط می تواند در ولایتش وکیل اتّخاذ کند یا وصیّ برای بعد از مرگش قرار دهد امّا نمی تواند ولایت را از خود سلب کرده و به دیگری منتقل کند؛ به نحو مجانی یا غیر مجانی.

بعید نیست حضانت نیز این چنین بوده و قابل انتقال نباشد. بله، ظاهراً مادر می تواند از حق حضانت خود صرف نظر کند که در این صورت قهراً نوبت به حضانت پدر می رسد، ولی این غیر از آن است که بتواند حق حضانت خود را به دیگران منتقل کند.

و امّا بنابر احتمال دوّم در کلام شیخ قدس سره - که مقصود از این قسم حقوق، حقوقی باشد که حتی نمی توان آن را اسقاط کرد، اشاره شد که نسبت به ولایت این چنین است، امّا نسبت به حق حضانت چنین نیست.