البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 453

صفحه 453

یا در هبه که جناب شیخ به رجوع در هبه مثال زدند می گوییم: خود هبه نیز آن وقتی صحیح و مملّک است که قبض موهوب هر چند در غیر مجلس اتفاق بیافتد و صِرف قبول متّهب کفایت نمی کند. بنابراین تا موهوب توسط متّهب قبض نشده، به ملک واهب باقی است و نماء آن نیز برای واهب می باشد و اگر واهب قبل از إقباض فوت کند بین ورّاث تقسیم می شود.

همچنین در وقف، قبض شرط صحت آن است.

بنابراین در معاطات نیز می توانیم بگوییم تعاطی مملّک است به شرط تصرّف یا إراده ی تصرّف، لذا مبعّد دومی که جناب شیخ کبیر کاشف الغطاء قدس سره - فرمودند درست نیست.

شرط بودن قبض در صحت صرف، سلم، هبه و وقف که نقض بر مبعّد دوم کاشف الغطاء قدس سره - می باشد می تواند نقض بر مبعّد اوّل ایشان نیز باشد؛ زیرا ممکن است در این موارد تخلف عقد از قصد اتفاق بیافتد؛ مثلاً کسی که هبه می کند چه بسا قصدش این باشد که از همان لحظه ای که هبه کرد و متّهب قبول کرد به ملک متّهب درآمده است(1)، در حالی که در نظر شارع ملکیت بعد از قبض حاصل می شود. همچنین است در صرف، سلم و وقف.

مبعّد سوم: لزوم تعلق واجبات مالیّه به غیر ملک

اشاره

کاشف الغطاء - رحمه الله علیه - در مبعّد سوم می فرماید(2): لازمه ی قول به إباحه در معاطات


1- لذا ممکن است موقع تخریج خمس، آن را حساب نکند و بگوید آن را به فرزندم یا ... بخشیده ام، در حالی که تا آن را تحویل نداده، ملک خودش محسوب می شود و باید خمس آن را نیز حساب کند.
2- شرح الشیخ جعفر علی قواعد العلامه ابن المطهر، ص138: و منها: إن الأخماس و الزکوات و الاستطاعه و الدیون و النفقات و حقّ المقاسمه و الشفعه و المواریث و الربا و الوصایا تتعلق بما فی الید مع العلم ببقاء مقابله و عدم التصرف به أو عدم العلم به فینفی بالأصل فتکون متعلقه بغیر الأملاک و إن صفه الغنی و الفقر تترتب علیه کذلک فیصیر ما لیس من الأملاک بحکم الأملاک. • المکاسب المحرمه (ط - الحدیثه)، ج 3، ص44: و منها: أنّ الأخماس و الزکوات و الاستطاعه و الدیون و النفقات و حقّ المقاسمه و الشفعه و المواریث و الربا و الوصایا تتعلّق بما فی الید، مع العلم ببقاء مقابله، و عدم التصرّف فیه، أو عدم العلم به، فینفی بالأصل، فتکون متعلّقه بغیر الأملاک، و أنّ صفه الغنی و الفقر تترتّب علیه کذلک، فیصیر ما لیس من الأملاک بحکم الأملاک.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه