البیع بررسی گسترده ی فقهی بیع «اهمیت بیع، تعریف بیع و شماری از عقود، گستره ی بیع و افتراق آن از سایر عقود صفحه 472

عدم تلف مقابل آن، به غاصب رجوع کند مانعی ندارد و ملتزم می شویم.

این پاسخ شیخ به نظر ما نیز متین می باشد. پاسخ بخش های دیگر مبعّد پنجم نیز از ما سبق روشن می شود و دیگر شیخ قدس سره - متعرّض بررسی آن نمی شوند.

مبعّد ششم: تصرّف از نواقل قهریّه باشد

اشاره

جناب کاشف الغطاء قدس سره - در مبعّد ششم(1) می فرماید: قائلین به إباحه که می گویند تصرّفِ [متوقف بر ملک] مُملّک و ناقل است، اگر تصرّف را از نواقل قهریه قرار دهیم بدین معناست که حتی بدون قصد نیز مُملّک باشد؛ یعنی عمل انسان مُملّک باشد بدون این که قصد مُملّکیت آن شده باشد و این امر بعیدی است، لهذا گفته اند: شخصی که بدون قصدِ تملّک کبوتری را در هوا گرفته تا آب و دانه اش دهد اگر دیگری آن را بردارد غصب نکرده، هر چند آن شخص کبوتر را حیازت کرده بود، امّا چون قصد تملّک نداشت برداشتن دیگری غصب محسوب نمی شود.

و اگر بگوییم تصرفات متوقف بر ملک به شرط قصد تملّک، مملّک است لازمه اش آن است که اگر آخذ بدون قصد تملّک و از روی غفلت جاریه را وطی کرد، وطی به شبهه کرده باشد؛ چون ملک دیگری است. یا اگر جنایتی نسبت به عبد یا جاریه مرتکب شد، جنایت بر مال دیگری کرده باشد و اگر تلف کرد مال دیگری را تلف کرده باشد! در حالی که نمی توان به آن ملتزم شد.