بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 174

کسی فقیر و بدبخت است، ولی به ضرب سیلی صورتش را سرخ نگه دارد، همه ی این مثال ها نوعی غش است، ولی می دانیم حرام نیست. پس معلوم می شود غِشّ که اسم مصدر است یا غَش که مصدراست مربوط به جایی است که فردی در معامله، دیگری را گول می زند و آن چه را واقع نیست، به عنوان واقع به او می نمایاند و در غیر معامله اشکالی ندارد.

نقد این سخن که غشّ اختصاص به معامله دارد

امّا به نظر می آید این سخن درست نیست، از لحاظ لغت و هم چنین ادلّه ای که در این باب وجود دارد، غِشّ اعمّ است.

غشّ؛ یعنی کاری انجام دهد که دیگری تلقّی خلاف واقع داشته باشد. البته مقصود، اموری است که در رابطه با دیگری و مربوط به منافع اوست، امّا اموری که در رابطه با دیگری نیست و موجب از دست رفتن منفعتی نمی شود، غش صادق نیست؛ به عنوان مثال: کسی خانه ی هفتاد ساله اش را طوری زیبا کند که نوساخت جلوه دهد، از آن جایی که ارتباطی به مهمان ندارد و او را گول نمی زند به نحوی که منافعش در خطر باشد بلکه حتی باعث لذت بردن او هم می شود غش صادق نیست و همین طور کسی محاسنش را رنگ می کند که هیچ ضرر یا نفعی برای دیگران ندارد، بر عمل او غشّ صادق نیست. بله، در همین مثال، اگر ربط به دیگری داشته باشد، غش صادق است؛ مثلاً نیروی جوانی را