بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 224

صادق نیست، امّا صحیحه ی هشام بن حکم به گونه ای است که می توان از آن استفاده کرد در این حالت نیز غشّ صادق است.

دلالت صحیحه ی هشام بن حکم بر غشّ بودن عیبی که مخفی نباشد

وَ [مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ] عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَکَمِ قَالَ: کُنْتُ أَبِیعُ السَّابِرِیَّ فِی الظِّلَالِ فَمَرَّ بِی أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ مُوسَی - علیه السلام - فَقَالَ لِی: یَا هِشَامُ إِنَّ الْبَیْعَ فِی الظِّلَالِ غِشٌّ وَ الْغِشُّ لَا یَحِل.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَکَمِ مِثْلَهُ. (1)

هشام بن حکم می گوید: پارچه های سابری را در سایه می فروختم [به طوری که رنگ و کیفیت پارچه به خوبی معلوم نبود] تا این که امام کاظم - علیه السلام - از کنار من عبور کردند [در بعضی نسخه ها نقل شده است که حضرت سواره بودند] و فرمودند: ای هشام! فروختن در سایه، غش است و غش هم جائز نیست.

با توجه به دو نکته، می توان از این صحیحه استفاده کرد که در فرض مذکور، غشّ صادق است:

اولاً: بسیار بعید به نظر می رسد که جناب هشام بن حکم با آن جلالتی که داشته از ابتدا قصد داشته با فروش پارچه در سایه، مردم را فریب دهد.