بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 236

امّا آیا از لحاظ وضعی هم فاسد است یا نه دو وجه ذکر می کند (1) :

وجه اول: گرچه غشّ حرام است، امّا چیزی که به مشتری داده شده، عینی است که مملوک و قابل انتفاع و دارای مالیّت است؛ زیرا شیری که آب، در آن وجود دارد، هم عین است و هم مملوک و هم قابل انتفاع و هم دارای مالیت. بنابراین اگر تعریف بیع، «تملیک عین بعِوَض یا مبادله مالٍ بمال» باشد، بر آن، بیع صادق است و اطلاق ‹أحَلّ اللهُ البیع› و ‹أوفوا بالعقود› شاملش می شود و معامله، صحیح است.

وجه دیگر: مقصود مشتری از معامله، آن است که لبن به معنای حقیقیِ آن، خریداری کند، امّا آن چه به او داده شده و معامله روی آن واقع شده، مخلوط لبن و آب است، پس «ما قُصِد لم یقع و ما وقع لم یُقصَد»، و هر کجا چنین اتفاقی بیفتد، معامله باطل است.

کلامی از شهید اول- قدس سرّه - در باب نماز جماعت و شباهت آن به ما نحن فیه

سپس جناب محقق ثانی، کلامی از شهید اول در «ذکری» در باب نماز