بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 259

اشکال سید خویی- قدس سرّه - و دیگران بر استدلال به این روایت

سید خویی (1) و دیگران فرموده اند: قرینه ای در این روایت وجود دارد که بیان می کند مراد امام - علیه السلام - این نیست که هر معامله ی مغشوشی باطل است، بلکه این روایت، اختصاص به مورد چهارم غش دارد که همه اتفاق بر بطلان آن دارند؛ زیرا حضرت، دینار را دو تکّه کردند و دور انداختند، پس معلوم می شود آن دینار هیچ ارزشی نداشته و الّا اگر ردیء و جیّد در آن مخلوط بود یا مثلاً مطلا بود، حضرت دستور نمی دادند آن را در بالوعه بیندازند؛ زیرا این کار، اسراف است و امام - علیه السلام - انجام نمی دهند، پس همین که آن را دو تکه کرده و دور انداختند، معلوم می شود دیگر به عنوان پول تلقی نمی شده و نوعی غشِّ فراگیر داشته و کاملاً قلابی بوده است مانند اسکناس های تقلبی امروزه که هیچ ارزشی ندارد پس در واقع، این روایت، فقط بطلان قسم چهارم معامله ی مغشوش را بیان می کند و چیزی در مورد بطلان اقسام دیگر معامله ی مغشوش بیان نمی کند.

نقد این اشکال: هر چند استظهار سید خوئی و دیگران در این که غشّ در مورد روایت فراگیر بوده، قابل پذیرش است؛ زیرا این که