بررسی فقهی احکام رشوه، غش و کم فروشی صفحه 73

پرسیدم، حضرت فرمودند: اشکالی ندارد.

به عنوان مثال، حجره های مدارس طلبگی که قبلاً مدیریت نداشت و حق سکونت با کسی بود که زودتر ساکن می شد (الحقّ لمن سبق) اگر طلبه ای به او بگوید این مقدار پول را از من بگیر و از این حجره که حق سکونتش با شماست، چون زودتر آمدی بلند شو تا من بنشینم، اشکالی ندارد. یا کسی که در کنار خیابان دست فروشی می کند و مزاحمتی به کسی ندارد، دیگری می تواند به او رشوه دهد تا از مکانش بلند شود و او بنشیند.

اطلاق رشوه بر غیر مسائل قضائی و دینی و حکم به حلیت آن در این روایت:

در این روایت، واژه ی رشوه بر غیر مورد قضاء و حتّی غیر امور دینی (مانند إفتاء و نقل إفتاء) اطلاق شده است و هم چنین حکم به حلّیت آن شده است. بنابراین، معنای رشوه اعم است علی نحو الحقیقه در اعم استعمال شده؛ نه علی سبیل المجاز و اگر کسی نپذیرد می گوییم لاأقل آن است که در اعم هم استعمال می شود و رشوه ی حلال هم داریم، همان طوری که ربای حلال هم داریم.

روایت حُکَیْمِ بْنِ حَکَمٍ الصَّیْرَفِیِّ

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ (1) عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ