احکام عمومی بازار صفحه 13

کم کاری و زیاده روی در کار

در کسب و کار نه باید تنبل باشیم و نه آن قدر برای کسب و کار اهمیت قائل شویم که از بقیه امور خود غافل گردیم؛ بلکه باید در تمام امور، مخصوصا کسب و کار اعتدال را رعایت کنیم و از کم کاری و زیاده روی در آن ها بپرهیزیم؛

امام صادق (علیه السّلام) می فرمایند:

«باید کسب تو برای تامین زندگی، از حد آدم های کم کار بیش تر باشد؛ و به اندازه اشخاص حریص دنیا دوست نیز نباشد»(1)

اگر کاسب این گونه باشد، نباید نگران باشد که چیزی را از دست داده یا خواهد داد؛

چون امام حسن (علیه السّلام) فرمودند:

«اعتدال در کسب، [مصداق] عفت است و عفت ورزی، هیچ روزئی را از بین نمی برد و حرص زدن هم روزی را زیاد نمی کند.»(2)

ائمه معصومین (علیهم السّلام) نیز در تمام امور، راه میانه و اعتدال را در پیش می گرفتند. از منظر امام جعفر صادق (علیه السّلام) کلید تمام بدی ها و بدبختی ها افراط در کار و نیز سستی و مسامحه کاری است.(3)

میانه روی در کسب و کار

اصولاً رعایت میانه روی در کارها، نشانه عقل است و عدم رعایت آن، نشانه جهالت و بی خردی است. از همین رو، مولای متقیان(علیه السّلام) می فرماید:

لا تری الجاهل الاّ مُفرِطَاً او مُفَرِّطاً؛« شما جاهل رامشاهده نمی کنی مگر

1- إلحیاۀٍ، ج 7، ص470.
2- همان، ص 469.
3- وسائل الشیعه، ج 4، ص 105.