- سخن پژوهشکده 1
- معنای تجارت 8
- فضیلت تجارت 9
- ارزش تلاش اقتصادی حلال در اسلام 10
- اشاره 10
- 1. زراعت 11
- اشاره 12
- تنبلی در کار 12
- میانه روی در کسب و کار 13
- اشتغال زیاد و غفلت از یاد خدا 14
- حکم سود: 15
- اشاره 15
- سود تجارت 15
- مسائل جانبی تجارت 16
- احتکار 19
- اشاره 19
- مذمت احتکار کننده در روایات 20
- حکم احتکار 20
- احتکار سایر احتیاجات مردم 21
- احتکار در غلات چهار گانه 21
- اشاره 22
- مستحبات کسب و تجارت 22
- زکات سرمایه تجارت 24
- مکروهات کسب و تجارت 24
- 3.بدگویی از کالا در موقع خرید آن 27
- اشاره 31
- حکم و آثار گران فروشی 31
- اشاره 33
- مهم ترین عوامل بازدارنده کم فروشی 35
- اشتغال زنان 38
- اشاره 38
- 2. تشویق زنان و مردان به فعالیت اقتصادی 39
- جواز اشتغال زنان در بیرون از منزل 39
- اشاره 39
- 1. حق مالکیت زنان بر اموالشان 39
- اشتغال در بیرون منزل 39
- 2.اشتغال بانوان و اجازه شوهر 40
- 3.خروج بی اجازه زن ازمنزل 41
- 4. اشتغال زن و شرط ضمن عقد 41
- ضوابط شرعی اشتغال 42
- 6. تزاحم اشتغال با حقوق شوهر 42
- استفتائات در حدود کار زن در بیرون منزل 43
- اشاره 43
- منع مرد از اشتغال هسمرش 44
- تصرف زن در اموالش 45
- لزوم فراگیری احکام معامله قبل از تجارت 46
- معاملات حرام و باطل 48
- غش در معامله 49
- اشاره 49
- فروختن جنس پاکی که نجس شده 50
- حکم غش در معامله 50
- قصد ندادن پول جنس 51
- دادن پول جنس از پول حرام 51
- معاملات مکروه 52
- حکم معامله اجباری 53
- اشاره 53
- معامله با بچه ها 54
- تلف مال در معامله با بچه 55
- فروش مال بچه توسط دیگران 55
- فروش مال دیگری بدون اجازه ( بیع فضولی) 55
- تفاوت شهرها معاملات 56
- معامله کالای وقفی 57
- خرید و فروش ملک اجاره ای 57
- حکم وزن کردن به جای پیمانه 57
- اشاره 58
- 1. معامله با صیغه خرید و فروش (معامله عقدی) 58
- دو تذکر 58
- انواع معامله از جهت خواندن صیغه خرید و فروش 58
- معامله در قالب امضای اسناد 59
- گرفتن و واگذار کردن ( قبض و تسلیم) 59
- اشاره 60
- احکام معامله نقد 60
- وقت تحویل کالا و چگونگی آن 60
- تعیین مدت در معامله نسیه 61
- درخواست عوض در معامله نسیه 61
- قیمت بیش تر در معامله نسیه 61
- احکام معامله نسیه 61
- معلوم بودن قیمت کالا در معامله نسیه 62
- احکام معامله سلف (پیش فروش) 63
- اشاره 63
- فروش طلا به طلا و نقره به نقره 63
- گرفتن نقدی پول کمتر، پس از فروش نسیه 63
- اشاره 64
- قبول و تفاوت جنس مورد تحویل 65
- فروش جنس خریداری شده به سلف 65
- معامله مساومه 66
- اقسام معاملات 66
- 2 معامله مرابحه 66
- نسیه بودن جنس و عوض 66
- 3 معامله مواضعه 67
- اشاره 67
- - معامله تولیه 67
- بازار سیاه 68
- احکام برهم زدن معامله (خیار) 68
- حکم گران خریدن و ارزان فروختن 70
- احکام معامله شرطی 70
- مواردی که حق برهم زدن معامله و گرفتن تفاوت قیمت وجود ندارد 71
- برهم زدن معامله توسط فروشنده 71
- خمس منفعت کسب 72
- مواردی که فقط می توان تفاوت قیمت را گرفت 72
- مخارج سال 73
- موارد وجوب خمس 73
- سال خمسی 74
- اشاره 74
- خمس اثاثیه غیر مورد احتیاج 75
- اموالی که خمس ندارد 75
- خمس، به واسطه قناعت 75
- خمس آذوقه اضافه بر مصرف سال 76
- افزایش قیمت 76
- خمس جهیزیه 76
- کافر یا غیر معتقد به خمس 76
- استفتا 77
- استفتا 77
- خمس سرمایه و معدن 77
- مال حلال مخلوط به حرام 78
- خمس جواهر غواصی 80
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمانی خریداری کند 80
- حکم اموال خمس نداده 81
- حکم پول حرام 81
- استفتا 82
- مصرف خمس 83
- استفتا 83
- شرایط سیدی که می توان به او خمس داد 83
- چگونگی تحقق شرکت 84
- احکام شرکت 84
- اشاره 84
- جایی که شرکت صحیح نیست 85
- شرکت باطل 85
- شروط هنگام عقد شرکت 85
- شرط دخالت شرکا در معامله 86
- شرط نکردن منفعت بیش تر 86
- وظیفه مسئول شرکت 87
- حکم تعیین نکردن شخص برای معامله با سرمایه 87
- ضامن نبودن شریک 88
- قبول ادعای شریک در تلف سرمایه 88
- ضامن بودن مدیر شرکت 88
- تقسیم سرمایه شرکت 89
- سود و ضرر ناشی از خرید شریک 89
- تصرف نکردن شرکا در مال شرکت 89
- معامله در صورت باطل بودن شرکت 90
- احکام صلح 90
- اشاره 90
- صلح با بدهکار با مقدار کم تر از طلبش 91
- صلح طلبکار با ندانستن به مقدار 91
- قرارداد صلح 91
- قبول صلح و بخشش دین 91
- به هم زدن صلح 92
- صلح به جنس معیوب 92
- صلح دو چیز از یک جنس 92
- اشاره 93
- احکام اجاره 93
- شرط وقف در قرارداد صلح 93
- موضوع اجاره 93
- اجاره ولی و سرپرست 94
- قرارداد اجاره 94
- وکالت در اجاره 94
- اجاره کردن بچه بدون سرپرست 95
- اجاره دادن اجیر به دیگری 95
- اجیر شدن بدون قرارداد 95
- اجاره دادن قسمتی از ملک اجاره ای 96
- اشاره 96
- اجاره دادن ملک اجاره ای 96
- شرایط جنس اجاره ای 97
- زمان بین قرارداد اجاره و شروع اجاره 99
- اجاره های باطل 99
- زمان پرداخت قیمت اجاره 100
- فریب خوردن در قرارداد اجاره 100
- به هم زدن قرارداد اجاره 100
- فرار از ربا در رهن خانه 101
- حکم ربا در اجاره 101
- 1. انتقال بدهی از طلبکار به حواله شده 102
- شرایط حواله 102
- احکام حواله 102
- 2. قبول شخصی که به او حواله شده 102
- 4. مشخص بودن مقدار و جنس حواله 103
- 3. بدهکاری حواله دهنده 103
- 6. اختیار طلبکار در قبول حواله 104
- 7. حواله به شخص غیر بدهکار 104
- 8. به هم زدن حواله 104
- 9. قرارداد حق به هم زدن حواله 105
- 10. دادن حق طلبکار به وسیله حواله دهنده 105
- اشاره 106
- احکام رهن 106
- شرایط مال رهنی 106
- قرار داد رهن 106
- فروش مال رهنی توسط طلبکار 107
- منافع مال رهنی 107
- اشاره 108
- احکام غصب 108
- ثابت بودن رهن با غصب دیگری 109
- غصب مال رهنی 109
- غصب اماکن عمومی 109
- منافع مال غصبی 110
- فروش مال غصبی 110
- وظیفه غاصب 110
- غصب اموال بچه و دیوانه 111
- فروش مال غصبی به قصد تملک پول آن 111
- حکم تلف مال غصبی قیمی و مثلی 111
- حکم خرید و فروش بدون شرایط معامله 112
- رشد قیمت مال غصبی 112
- احکام ضمانت دین 113
- فرق ضمانت شرعی و عرفی 113
- حکم مال تلف شده قبل از خرید 113
- بخشیدن طلب به ضامن 114
- اشاره 114
- شرط به هم زدن ضمانت 115
- فسخ ضمانت 115
- انصراف ضامن 115
- مطالبه ضامن از بدهکار 116
- ضمانت بدون اجازه بدهکار 116
- اقاله به کم تر یا بیش تر 117
- موارد جاری شدن اقاله 117
- اشاره 117
- اقاله بخشی از مال 118
- احکام جعاله 118
- اقسام جعاله 119
- شرایط کاری که جاعل معین می کند 119
- فرق بین جعاله و اجاره 119
- احکام دین و قرض 121
- احکام مزایده و مناقصه 129
- استفتا 131
- احکام ربا 132
- حکمت تحریم ربا 135
- فرق معامله با ربا 136
- اقسام ربا 138
- شرایط ربا در معامله 139
- ربا در معامله 139
- ملاک جنس ربایی 140
- مبادله جنس خوب و بد 140
- ملاک در وزن و پیمانه 141
- ربا در قرض 141
- مبادله جو و گندم 141
- منفعت حاصل از قرض ربوی 142
- خرید و فروش دو چیز همجنس، به صورت نسیه 142
- استفتائات ربا 143
- 1. مال و سرمایه 145
- شرایط مضاربه 145
- احکام مضاربه 145
- اشاره 145
- اشاره 146
- معامله فضولی 146
- 2. شرایط سود 146
- 4. شرط عدم فسخ در ضمن عقد مضاربه یا عقد دیگر 147
- 3. شرایط طرفین مضاربه 147
- 5. ضمان عامل و عدم آن 147
- شرط و نحوه سود بردن 147
- 9. معامله نسیه در مضاربه 149
- 8. مخلوط کردن سرمایه با مال دیگری 149
- 7. نوع تجارتی که باید صورت بگیرد 149
- 10. خرج سرمایه برای مصارف شخصی 150
- 11. اختلاف مالک و عامل در مقدار سرمایه 150
- 13. تلف سرمایه یا ورود ضرر و خسارت 151
- 15. مضاربه با مال بچه 151
- 14. اختلاف در مقدار سهم عامل 151
- اشاره 152
- 1. سفته حقیقی 152
- انواع سفته 152
- حکم سفته حقیقی 152
- اشاره 152
- اشاره 153
- حکم سفته دوستانه 153
- حکم دیرکرد 154
- ارزش سفته 154
- تعهد به مراعات قانون بانک 154
- فروش چک مدت دار به نقد 155
- اشاره 156
- اشاره 156
- احکام محجورین 156
- 1. بچه نابالغ 156
- 2. دیوانه و سفیه 157
- شرایط وکیل 159
- شرایط موکل 159
- اشاره 159
- احکام وکالت 159
- وکالت بر تمام کارها و برای کار غیر معین 160
- وکیل کردن شخصی در شهر دیگر 160
- قرار داد وکالت 160
- وکیل گرفتن وکیل 161
- کناره گیری وکیل 161
- وکالت وکیل دوم به اجازه موکل 161
- وکالت چند نفر برای یک کار 162
- باطل شدن وکالت 162
- تلف شدن مالی که در اختیار وکیل است 163
- تصرف وکیل در غیر موارد مجاز 163
- پرداخت حق وکالت 163
- حق اجاره دادن مستاجر به دیگری 164
- اشاره 164
- ملاک مشروعیت و عدم مشروعیت 164
- احکام سرقفلی 164
- شرایط سر قفلی 165
- تبلیغات کالا و خدمات الکتریکی ( احکام موسسات تبلیغاتی) 166
- شرط در ضمن قرار داد اجاره 166
- خمس سرقفلی 166
- علت ممنوعیت و حرمت معامله گلدکوییست 167
- معامله گلدکوییست 167
- اشاره 167
- آشنایی با احکام معاملات اینترنتی 167
- معامله مارکتینگ 168
- تسهیلات بانکی 174
- احکام بانکی 174
- حکم کاهش ارزش پول 175
- حکم دیرکرد 175
- حکم رضایت پرداخت سود 176
- حکم گرفتن سود پول 177
- حکم گرفتن کارمزد 177
- حکم تبدیل قرض به طلا 178
- حکم خرید و فروش ارز 178
- حکم عیدی مشتریان 178
- حکم آموزش کارهای تولیدی حرام 179
- حکم جوایز بانکی 179
- حکم اجرت دلالی 180
- احکام دلالی و سمساری 180
- حکم ضامن بودن دلال 181
- حکم دلالی و واسطه گری در معاملات حرام 181
- مسائل متفرقه خرید و فروش 182
بی تردید این گستردگی لعن، دلیل بر عظمت حرمت آن کار، و قبح و زشتی فوق العاده آن است. این گروه از روایات نیز دلیل بر حرمت ربا و رباخواری است. بر اساس برخی دیگر از روایات، ربا بدترین و خبیث ترین نوع معاملات است.
امام باقر(علیه السّلام) می فرمایند:
(اخبث المکاسب کسب الربا)؛ کثیف ترین معاملات، معاملات ربوی است. (1)
این کار حتی از شراب فروشی و قمار و فحشا، کثیف تر عنوان شده است. در حدیث دیگر آمده است:
(و من الفاظ رسول الله (صلّی الله علیه و آله وسلّم ) الموجزه التی لم یسبق الیها، شر المکاسب کسب الربا)؛ از سخنان کوتاه و پر معنی رسول خدا (صلّی الله علیه و آله وسلّم )که پیش از آن حضرت، سابقه نداشته، این است که فرمود: ربا خواری بدترین نوع کسب هاست. (2)
برخی از روایات دیگر بر هلاکت ربا خواران در دنیا دلالت دارد. امام صادق (علیه السّلام) می فرماید:
«اذا اراد الله بقوم هلاکا ظهر فیهم الربا؛» هنگامی که خداوند اراده هلاکت قومی را کند، ربا در میان آن ها ظاهر می گردد.(3)
در واقع زمانی که ربا خواری گسترش پیدا کند، موجبات هلاکت قوم و جامعه فراهم می شود؛ و لو هنوز عده ای از آن ها این کار را انجام نمی دهند.
1- الحیاه ، ج 5، ص 607.
2- الحیاه ، ج 5، ص 409.
3- مجمع البیان ، ج 1 ، ص390.