احکام عمومی بازار صفحه 163

که برای فروش آن وکیل شده بمیرد؛ وکالت باطل می شود.(1)

پرداخت حق وکالت

اگر انسان کسی را برای کاری وکیل کند و چیزی به عنوان حق وکالت برای او قرار بگذارد، بعد از انجام دادن آن کار، چیزی را که قرار گذاشته، باید به او بدهد.(2)

تلف شدن مالی که در اختیار وکیل است

اگر مالی که نزد وکیل است تلف شود، دو صورت دارد:

1. اگر وکیل در نگهداری آن مال کوتاهی یا زیاده روی نکرده باشد؛ نباید عوض آن را بدهد؛(3)

2. اگر وکیل در نگهداری آن مال کوتاهی، یا در استفاده از آن زیاده روی کرده باشد و آن مال از بین برود، ضامن است. پس اگر لباسی را که گفته اند: «بفروش»، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد. (4)

تصرف وکیل در غیر موارد مجاز

اگر وکیل، غیر از تصرّفی که به او اجازه داده اند، تصرّف دیگری در مال بکند؛ مثلًا لباسی را که برای فروش آن وکیل شده است، بپوشد و سپس تصرّفی را که

1- بنابر فتوای آیت الله مکارم: «هرگاه وکیل یا موکّل از دنیا برود، یا دیوانه شود، وکالت باطل می شود؛ هر چند دیوانه بعداً عاقل گردد. دیوانگی موقّت نیز بنا بر احتیاط باعث باطل شدن وکالت است؛ ولی بیهوشی موقّت موجب باطل شدن وکالت نیست» (همان، مسئله 2268).
2- همان، مسئله 2269.
3- همان، مسئله 2270.
4- همان، مسئله 2271.