احکام عمومی بازار صفحه 165

شرایط سر قفلی

شرایط عمومی در هر معامله ای، همچون معلوم بودن عوض(مقدار سرقفلی)، رضایت، بلوغ، عقل و رشد در دو طرف معامله، در معامله سرقفلی نیز شرط است.(1)

مسئله: اجاره کردن املاک، خواه مغازه یا خانه، موجب حقی برای مستاجر نمی شود؛ به طوری که اجاره دهنده نتواند بعد از تمام شدن مدت اجاره وی را بیرون کند. همچنین طولانی شدن مدت اجاره و تجارت مستاجر یا وجهه و اعتبار و قدرت تجاری وی موجب حقی برای مستاجر نمی شود؛ بلکه با پایان گرفتن مدت و تاریخ اجاره باید محل را تخلیه کند و به صاحبش تحویل دهد و چنانچه بدون رضایت مالک، همچنان در آن محل بماند، غاصب و عاصی محسوب می شود و در صورت تلف شدن، ولو با آفات آسمانی، ضامن است و باید کرایه معمولی آن مکان را تا مادامی که در اختیارش است، بپردازد.(2)

مسئله: اگر این شخص، چنین مکان غصبی را به دیگری اجاره دهد، آن اجاره باطل است و اگر مالی را به عنوان مال الاجاره دریافت کند حرام خواهد بود.(3)

سرقفلی را که غاصب در این صورت می گیرد، حرام است و در صورت تلف شدن آن، ضامن خواهد بود.(4)

1- توضیح المسائل مراجع، مسئله ؟
2- رساله نوین امام خمینی، ص206.
3- همان.
4- همان.