کتابخانه بالقرآن

احکام عمومی بازار صفحه 176

صفحه 176

سوال: شخصی ده سال پیش مبلغی را به دیگری قرض داده ؛ آیا جایز است به عنوان تورم و کاهش ارزش پول، بیش تر از آن از او بگیرد؟

جواب: خیر؛ جایز نیست بیش تر از مقدار قرض، از او دریافت کند.(1)

سوال: آیا در کاهش ارزش پول، بین قرض، مهریه، مضاربه، خمس و سایر موارد تفاوتی هست؟

جواب: تفاوتی میان اقسام بدهیها نیست.(2)

حکم رضایت پرداخت سود

سوال: کسی که قرض می گیرد، چنانچه سود آن را با رضایت کامل بدهد، آیا باز حرام است؟

1- رساله دانشجویی، سوال 599؛ سایت آیت الله سیستانی، Sistani.org، مهریه و قرض ؛ اجوبه الاستفتائات آیت الله ؟، سوال1772 ؛ استفتائات آیت الله نوری، ج 2، سوال 446 و استفتا از دفتر آیت الله وحید. بنابر فتوای آیت الله خامنه ای: «خیر؛ طلبکار تنها باید اصل طلب خود را دریافت کند و حق ندارد قیمت کاهش ارزش پول را بگیرد؛ مگر آن که فاصله طولانی و تفاوت فاحش باشد که در این صورت بنا بر احتیاط واجب، باید مصالحه کنند» (استفتائات آیت الله خامنه ای، سوال 227). نیز بنابر فتوای آیه اللّه صافی: «خیر؛ جایز نیست بیش تر از مقدار قرض از او دریافت کند ؛ ولی اگر قرض دهنده، مطالبه می کرده و قرض گیرنده با وجود قدرت بر پرداخت بدهی خود، کوتاهی کرده است ؛ باید ضرر قرض دهنده را از این جهت جبران کند و احتیاط آن است که با هم مصالحه کنند» (صافی، جامع الاحکام، ج 2، سؤال 1965). نیز بنابر فتوای حضرات آیات مکارم و نوری: «اگر فاصله زمانی به قدری زیاد باشد که ارزش پول فوق العاده کاهش یابد؛ به طوری که در نظر عرف ادای قرض محسوب نشود (مانند بدهکاری های مربوط به ده، بیست سال قبل) باید معادل روز در نظر گرفته شود، یا لااقل مصالحه گردد» (استفتائات آیت الله نوری، ج 1، سؤالات 636 و 637 و استفتائات آیت الله ؟، ج 1، سؤالات 657، 659).
2- رساله دانشجویی، سوال 600؛ سایت آیت الله سیستانی، Sistani.org، مهریه؛ استفتائات آیت الله نوری، ج 1، سؤالات 636 و 637؛ استفتائات آیت الله مکارم، ج 2، سؤال 1690؛ آیت الله صافی، جامع الاحکام، ج 2، سؤالات 1296 و 1297 ؛ استفتائات آیت الله خامنه ای، سوال 227 و استفتا از دفتر آیت الله وحید.