- سخن پژوهشکده 1
- معنای تجارت 8
- فضیلت تجارت 9
- اشاره 10
- ارزش تلاش اقتصادی حلال در اسلام 10
- 1. زراعت 11
- تنبلی در کار 12
- اشاره 12
- میانه روی در کسب و کار 13
- اشتغال زیاد و غفلت از یاد خدا 14
- سود تجارت 15
- اشاره 15
- حکم سود: 15
- مسائل جانبی تجارت 16
- اشاره 19
- احتکار 19
- مذمت احتکار کننده در روایات 20
- حکم احتکار 20
- احتکار سایر احتیاجات مردم 21
- احتکار در غلات چهار گانه 21
- اشاره 22
- مستحبات کسب و تجارت 22
- زکات سرمایه تجارت 24
- مکروهات کسب و تجارت 24
- 3.بدگویی از کالا در موقع خرید آن 27
- حکم و آثار گران فروشی 31
- اشاره 31
- اشاره 33
- مهم ترین عوامل بازدارنده کم فروشی 35
- اشاره 38
- اشتغال زنان 38
- جواز اشتغال زنان در بیرون از منزل 39
- اشاره 39
- اشتغال در بیرون منزل 39
- 1. حق مالکیت زنان بر اموالشان 39
- 2. تشویق زنان و مردان به فعالیت اقتصادی 39
- 2.اشتغال بانوان و اجازه شوهر 40
- 3.خروج بی اجازه زن ازمنزل 41
- 4. اشتغال زن و شرط ضمن عقد 41
- ضوابط شرعی اشتغال 42
- 6. تزاحم اشتغال با حقوق شوهر 42
- استفتائات در حدود کار زن در بیرون منزل 43
- اشاره 43
- منع مرد از اشتغال هسمرش 44
- تصرف زن در اموالش 45
- لزوم فراگیری احکام معامله قبل از تجارت 46
- معاملات حرام و باطل 48
- غش در معامله 49
- اشاره 49
- حکم غش در معامله 50
- فروختن جنس پاکی که نجس شده 50
- قصد ندادن پول جنس 51
- دادن پول جنس از پول حرام 51
- معاملات مکروه 52
- اشاره 53
- حکم معامله اجباری 53
- معامله با بچه ها 54
- فروش مال بچه توسط دیگران 55
- تلف مال در معامله با بچه 55
- فروش مال دیگری بدون اجازه ( بیع فضولی) 55
- تفاوت شهرها معاملات 56
- خرید و فروش ملک اجاره ای 57
- معامله کالای وقفی 57
- حکم وزن کردن به جای پیمانه 57
- 1. معامله با صیغه خرید و فروش (معامله عقدی) 58
- اشاره 58
- انواع معامله از جهت خواندن صیغه خرید و فروش 58
- دو تذکر 58
- گرفتن و واگذار کردن ( قبض و تسلیم) 59
- معامله در قالب امضای اسناد 59
- اشاره 60
- وقت تحویل کالا و چگونگی آن 60
- احکام معامله نقد 60
- درخواست عوض در معامله نسیه 61
- تعیین مدت در معامله نسیه 61
- قیمت بیش تر در معامله نسیه 61
- احکام معامله نسیه 61
- معلوم بودن قیمت کالا در معامله نسیه 62
- اشاره 63
- احکام معامله سلف (پیش فروش) 63
- فروش طلا به طلا و نقره به نقره 63
- گرفتن نقدی پول کمتر، پس از فروش نسیه 63
- اشاره 64
- قبول و تفاوت جنس مورد تحویل 65
- فروش جنس خریداری شده به سلف 65
- 2 معامله مرابحه 66
- معامله مساومه 66
- اقسام معاملات 66
- نسیه بودن جنس و عوض 66
- - معامله تولیه 67
- اشاره 67
- 3 معامله مواضعه 67
- احکام برهم زدن معامله (خیار) 68
- بازار سیاه 68
- حکم گران خریدن و ارزان فروختن 70
- احکام معامله شرطی 70
- مواردی که حق برهم زدن معامله و گرفتن تفاوت قیمت وجود ندارد 71
- برهم زدن معامله توسط فروشنده 71
- خمس منفعت کسب 72
- مواردی که فقط می توان تفاوت قیمت را گرفت 72
- مخارج سال 73
- موارد وجوب خمس 73
- سال خمسی 74
- اشاره 74
- خمس اثاثیه غیر مورد احتیاج 75
- خمس، به واسطه قناعت 75
- اموالی که خمس ندارد 75
- خمس جهیزیه 76
- خمس آذوقه اضافه بر مصرف سال 76
- کافر یا غیر معتقد به خمس 76
- افزایش قیمت 76
- استفتا 77
- خمس سرمایه و معدن 77
- استفتا 77
- مال حلال مخلوط به حرام 78
- خمس جواهر غواصی 80
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمانی خریداری کند 80
- حکم پول حرام 81
- حکم اموال خمس نداده 81
- استفتا 82
- مصرف خمس 83
- استفتا 83
- شرایط سیدی که می توان به او خمس داد 83
- اشاره 84
- احکام شرکت 84
- چگونگی تحقق شرکت 84
- شرکت باطل 85
- جایی که شرکت صحیح نیست 85
- شروط هنگام عقد شرکت 85
- شرط نکردن منفعت بیش تر 86
- شرط دخالت شرکا در معامله 86
- حکم تعیین نکردن شخص برای معامله با سرمایه 87
- وظیفه مسئول شرکت 87
- ضامن نبودن شریک 88
- قبول ادعای شریک در تلف سرمایه 88
- ضامن بودن مدیر شرکت 88
- سود و ضرر ناشی از خرید شریک 89
- تقسیم سرمایه شرکت 89
- تصرف نکردن شرکا در مال شرکت 89
- اشاره 90
- معامله در صورت باطل بودن شرکت 90
- احکام صلح 90
- قرارداد صلح 91
- صلح با بدهکار با مقدار کم تر از طلبش 91
- قبول صلح و بخشش دین 91
- صلح طلبکار با ندانستن به مقدار 91
- به هم زدن صلح 92
- صلح دو چیز از یک جنس 92
- صلح به جنس معیوب 92
- شرط وقف در قرارداد صلح 93
- موضوع اجاره 93
- احکام اجاره 93
- اشاره 93
- اجاره ولی و سرپرست 94
- قرارداد اجاره 94
- وکالت در اجاره 94
- اجاره کردن بچه بدون سرپرست 95
- اجیر شدن بدون قرارداد 95
- اجاره دادن اجیر به دیگری 95
- اشاره 96
- اجاره دادن ملک اجاره ای 96
- اجاره دادن قسمتی از ملک اجاره ای 96
- شرایط جنس اجاره ای 97
- زمان بین قرارداد اجاره و شروع اجاره 99
- اجاره های باطل 99
- فریب خوردن در قرارداد اجاره 100
- به هم زدن قرارداد اجاره 100
- زمان پرداخت قیمت اجاره 100
- فرار از ربا در رهن خانه 101
- حکم ربا در اجاره 101
- 1. انتقال بدهی از طلبکار به حواله شده 102
- شرایط حواله 102
- احکام حواله 102
- 2. قبول شخصی که به او حواله شده 102
- 4. مشخص بودن مقدار و جنس حواله 103
- 3. بدهکاری حواله دهنده 103
- 7. حواله به شخص غیر بدهکار 104
- 8. به هم زدن حواله 104
- 6. اختیار طلبکار در قبول حواله 104
- 9. قرارداد حق به هم زدن حواله 105
- 10. دادن حق طلبکار به وسیله حواله دهنده 105
- اشاره 106
- احکام رهن 106
- قرار داد رهن 106
- شرایط مال رهنی 106
- فروش مال رهنی توسط طلبکار 107
- منافع مال رهنی 107
- احکام غصب 108
- اشاره 108
- غصب اماکن عمومی 109
- ثابت بودن رهن با غصب دیگری 109
- غصب مال رهنی 109
- فروش مال غصبی 110
- منافع مال غصبی 110
- وظیفه غاصب 110
- حکم تلف مال غصبی قیمی و مثلی 111
- غصب اموال بچه و دیوانه 111
- فروش مال غصبی به قصد تملک پول آن 111
- رشد قیمت مال غصبی 112
- حکم خرید و فروش بدون شرایط معامله 112
- احکام ضمانت دین 113
- حکم مال تلف شده قبل از خرید 113
- فرق ضمانت شرعی و عرفی 113
- اشاره 114
- بخشیدن طلب به ضامن 114
- شرط به هم زدن ضمانت 115
- انصراف ضامن 115
- فسخ ضمانت 115
- مطالبه ضامن از بدهکار 116
- ضمانت بدون اجازه بدهکار 116
- اشاره 117
- موارد جاری شدن اقاله 117
- اقاله به کم تر یا بیش تر 117
- احکام جعاله 118
- اقاله بخشی از مال 118
- فرق بین جعاله و اجاره 119
- اقسام جعاله 119
- شرایط کاری که جاعل معین می کند 119
- احکام دین و قرض 121
- احکام مزایده و مناقصه 129
- استفتا 131
- احکام ربا 132
- حکمت تحریم ربا 135
- فرق معامله با ربا 136
- اقسام ربا 138
- شرایط ربا در معامله 139
- ربا در معامله 139
- ملاک جنس ربایی 140
- مبادله جنس خوب و بد 140
- ملاک در وزن و پیمانه 141
- مبادله جو و گندم 141
- ربا در قرض 141
- منفعت حاصل از قرض ربوی 142
- خرید و فروش دو چیز همجنس، به صورت نسیه 142
- استفتائات ربا 143
- 1. مال و سرمایه 145
- احکام مضاربه 145
- شرایط مضاربه 145
- اشاره 145
- 2. شرایط سود 146
- معامله فضولی 146
- اشاره 146
- 3. شرایط طرفین مضاربه 147
- 4. شرط عدم فسخ در ضمن عقد مضاربه یا عقد دیگر 147
- 5. ضمان عامل و عدم آن 147
- شرط و نحوه سود بردن 147
- 7. نوع تجارتی که باید صورت بگیرد 149
- 8. مخلوط کردن سرمایه با مال دیگری 149
- 9. معامله نسیه در مضاربه 149
- 11. اختلاف مالک و عامل در مقدار سرمایه 150
- 10. خرج سرمایه برای مصارف شخصی 150
- 13. تلف سرمایه یا ورود ضرر و خسارت 151
- 15. مضاربه با مال بچه 151
- 14. اختلاف در مقدار سهم عامل 151
- 1. سفته حقیقی 152
- اشاره 152
- حکم سفته حقیقی 152
- انواع سفته 152
- اشاره 152
- اشاره 153
- حکم سفته دوستانه 153
- ارزش سفته 154
- تعهد به مراعات قانون بانک 154
- حکم دیرکرد 154
- فروش چک مدت دار به نقد 155
- اشاره 156
- احکام محجورین 156
- 1. بچه نابالغ 156
- اشاره 156
- 2. دیوانه و سفیه 157
- شرایط وکیل 159
- اشاره 159
- شرایط موکل 159
- احکام وکالت 159
- قرار داد وکالت 160
- وکالت بر تمام کارها و برای کار غیر معین 160
- وکیل کردن شخصی در شهر دیگر 160
- وکیل گرفتن وکیل 161
- کناره گیری وکیل 161
- وکالت وکیل دوم به اجازه موکل 161
- باطل شدن وکالت 162
- وکالت چند نفر برای یک کار 162
- پرداخت حق وکالت 163
- تلف شدن مالی که در اختیار وکیل است 163
- تصرف وکیل در غیر موارد مجاز 163
- ملاک مشروعیت و عدم مشروعیت 164
- اشاره 164
- حق اجاره دادن مستاجر به دیگری 164
- احکام سرقفلی 164
- شرایط سر قفلی 165
- تبلیغات کالا و خدمات الکتریکی ( احکام موسسات تبلیغاتی) 166
- شرط در ضمن قرار داد اجاره 166
- خمس سرقفلی 166
- معامله گلدکوییست 167
- آشنایی با احکام معاملات اینترنتی 167
- علت ممنوعیت و حرمت معامله گلدکوییست 167
- اشاره 167
- معامله مارکتینگ 168
- تسهیلات بانکی 174
- احکام بانکی 174
- حکم کاهش ارزش پول 175
- حکم دیرکرد 175
- حکم رضایت پرداخت سود 176
- حکم گرفتن سود پول 177
- حکم گرفتن کارمزد 177
- حکم عیدی مشتریان 178
- حکم تبدیل قرض به طلا 178
- حکم خرید و فروش ارز 178
- حکم آموزش کارهای تولیدی حرام 179
- حکم جوایز بانکی 179
- احکام دلالی و سمساری 180
- حکم اجرت دلالی 180
- حکم دلالی و واسطه گری در معاملات حرام 181
- حکم ضامن بودن دلال 181
- مسائل متفرقه خرید و فروش 182
حکم احتکار
احتکار از منظر اسلام حرام است؛ ولی اگر آن کالا برای مردم ضرورت ندارد، یا افراد دیگری هستند که کالا را در اختیار مردم بگذارند؛ حرام نمی باشد؛ امّا این کار مکروه است. اگر کالا را در زمان گرانی، برای مصرف کردن در احتیاجات خود- نه برای فروش- نگه دارد، این کار نه حرام است، نه مکروه.
مذمت احتکار کننده در روایات
درباره احتکار روایات متعددی نقل شده است که به چند مورد آن اشاره می شود:
امام علی(علیه السّلام) فرمود:
احتکار کننده گناه کار است(1)
همچنین پیامبر اسلام(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) درباره محتکر می فرمایند:
محتکر ملعون است.(2)
آن حضرت در روایت دیگری می فرمایند:
«نگاهی به دوزخ افکندم، درّه ای دیدم که می جوشید، [به مالک دوزخ] گفتم: ای مالک! این درّه جای کیست؟ گفت: جای سه گروه: کسانی که احتکار می کنند، افرادی که همیشه خمر می نوشند، و کسانی که واسطه و دلال در زنا هستند.»(3)
1- دعائم الإسلام، ج 2، ص 22.
2- اصول کافی، ج 10، ص 60.
3- وسائل الشیعه، ج 17، ص 426.