احکام عمومی بازار صفحه 53

شرایط خریدار و فروشنده

اشاره

برای انجام دادن هر معامله یا انتقال جنس و عوض که در دین اسلام به عنوان قرار داد تایید شده است؛ دو طرف باید شرایطی را داشته باشند که این شرایط در جاهای دیگری از فقه نیز جاری است؛ مثل شرکت، ضمانت، هبه، حواله، رهن، اجاره، صلح، جعاله و وکالت.

مسئله: فروشنده و خریدار باید شش شرط زیر را دارا باشند:

1. بالغ باشند؛

2. عاقل باشند؛

3. سفیه(1) نباشند و نیز مجتهد جامع الشرایط(حاکم شرع) آن ها را از تصرف در اموالش منع نکرده باشد؛

4. آن که قصد خرید و فروش داشته باشند. بنابراین، اگر فروشنده به شوخی بگوید: «مال خود را فروختم»؛ معامله باطل است؛

5. کسی آن ها را به معامله مجبور نکرده باشد؛

6. جنس و عوضی را که می دهند، مالک باشند؛ یا مثل پدر و جد ولایت اختیار مال بچه در دست او باشد.(2)

حکم معامله اجباری

اگر خریدار یا فروشنده را به معامله مجبور کنند، چنانچه بعد از معامله راضی شود و بگوید: «راضی هستم»، معامله صحیح است؛ هر چند در این