احکام عمومی بازار صفحه 59

2. معامله بدون صیغه خرید و فروش (معامله معاطاتی)

اگر موقع معامله صیغه نخوانند ولی فروشنده در مقابل مالی که از خریدار می گیرد، مال خود را ملک او کند؛ معامله صحیح است و هر دو طرف مالک می شوند.

معامله در قالب امضای اسناد

امضای اسناد معامله (خواه در دفاتر رسمی یا در غیر آن، به صورتی که در زمان ما متعارف است) جانشین صیغه لفظی است و مشکلی ندارد.

گرفتن و واگذار کردن ( قبض و تسلیم)

مسئله: در معامله نقدی خریدار و فروشنده باید بعد از معامله جنس و پول را به یکدیگر تسلیم کنند و تأخیر انداختن جایز نیست؛ مگر این که طرف مقابل راضی باشد و اگر یکی از دو طرف جنس یا قیمت را نداد، مجبورش می کنند. در صورتی که معامله به صورت نقدی انجام شده باشد؛ یعنی در معامله مدتی برای تحویل جنس یا پول قرار نداده باشند؛ واجب است، جنس و پول آن را بعد از عقد به یکدیگر تسلیم کنند. پس برای هیچ یک از آن ها تأخیر انداختن جایز نیست؛ مگر این که با رضایت طرفش باشد و اگر هر دو یا یکی از آنان از این کار خود داری کرد، اجبار صورت می گیرد.

مسئله: اگر جنس قبل از آن که به خریدار تسلیم شود، تلف گردد؛ از مال فروشنده می باشد و معامله فسخ می شود و پول جنس به خریدار بر می گردد و اگر جنس فروخته شده، قبل از تحویل گرفتن، افزایش قیمت پیدا کند؛ مثلا بچه بیاورد یا میوه بدهد، مال خریدار است و اگر قبل از قبض، عیب پیدا کند، خریدار بین فسخ آن و امضای آن در برابر تمام قیمت، حق به هم زدن معامله را دارد و حق گرفتن تفاوت قیمت را ندارد.

مسئله: اگر اجناسی را به صورت عمده و کلی بفروشد؛ سپس بعضی از آن ها قبل از تحویل دادن تلف شود، معامله نسبت به آنچه تلف شده، باطل است و