احکام عمومی بازار صفحه 61

احکام معامله نسیه

«معامله نسیه» آن است که کالا حاضر باشد و بعد از معامله به مشتری تحویل گردد و پرداخت قیمت به توافق طرفین مهلت داشته باشد؛ یعنی مشتری قیمت کالا را در وقت تعیین شده به فروشنده بدهد.(1)

قیمت بیش تر در معامله نسیه

مسئله: خرید و فروش نسیه کالا به مبلغی بیش تر از قیمت نقدی آن اشکال ندارد و تفاوت نقد و نسیه ربا محسوب نمی شود؛(2)

امّا اگر بعد از معامله به ازای مهلت بیش تر ، مبلغ را اضافه کنند، مقدار اضافی ربا محسوب می شود؛ مثلاً اگر شخصی کالایی را سه ماهه به طور نسیه بخرد و بعد از رسیدن موعد مقرّر از فروشنده مهلت را تمدید کند، به این شرط که مبلغی زاید بر آنچه هنگام معامله تعیین شده به او بپردازد؛ این مقدار اضافی ربا بوده و حرام است.(3)

تعیین مدت در معامله نسیه

در معامله نسیه باید مدت پرداخت پول و عوض کاملاً معلوم باشد. پس اگر جنسی را بفروشد که سر خرمن پول آن را بگیرد، چون مدت کاملاً معین نشده است، معامله باطل است.(4)

درخواست عوض در معامله نسیه

1. فروشنده نمی تواند در معامله نسیه قبل از فرا رسیدن مدتی که قرار

1- موسوعه الفقهیه، ج 7، ص 416.
2- اجوبه الاستفتائات، سؤال 1630.
3- همان، سؤال 1775.
4- همان، مسئله 2105.