احکام عمومی بازار صفحه 89

تقسیم سرمایه شرکت

مسئله: هر وقت یکی از شریک ها تقاضا کند که سرمایه شرکت را قسمت کنند، اگر چه مدت شرکت تمام نشده باشد، باید دیگران قبول نمایند؛ مگر آن که قسمت، مشتمل بر رد یا مستلزم ضرر بر شریک دیگر باشد که در این صورت، نمی تواند او را به قبول قسمت وادار نماید.(1)

تصرف نکردن شرکا در مال شرکت

در موارد زیر شرکا نمی توانند در مال شرکت تصرف کنند:

1. یکی از شریک ها از دنیا برود؛

2. یکی از شرکا دیوانه یا بیهوش شود؛

3. یکی از شرکا سفیه شود و حاکم شرع از تصرّف او در اموالش جلوگیری کند.(2)

سود و ضرر ناشی از خرید شریک

مسئله: اگر شریک، چیزی را نسیه برای خود بخرد، نفع و ضررش مال خود اوست؛ ولی اگر برای شرکت بخرد و شریک دیگر بگوید: «به آن معامله راضی هستم»؛ نفع و ضررش مال هر دو نفر آنان است.(3)

1- بنابر فتوای آیت الله مکارم: «مسئله شرکت از معاملات لازم است؛ یعنی هیچ یک از طرفین نمی تواند پیش خود این قرارداد را بر هم زند و نیز قبل از پایان مدّت شرکت حقّ ندارد تقاضای تقسیم سرمایه کند، مگر، این که چنین حقّی در قرارداد برای او پیش بینی شده باشد» (توضیح المسائل مراجع، مسئله 2156).
2- همان، مسئله 2157.
3- همان، مسئله 2158.