مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 13

ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق

در دادن و گرفتن هدیه، شور و شوق و شعف نهفته است و همین امر، به زن برای شروع زندگی مشترک، اطمینان خاطر می دهد و ضریب اطمینان قلبی او را در قبال مرد بالا می برد.

«خداوند در آیه 4 سوره نساء دستور می دهد که مهریه زن ها را با رغبت و از روی خوشحالی و رضایت خاطر بپردازید؛ چون مهریه در گردن مرد، یک دِیْن است و باید مرد این بدهی خود را بپردازد، ولی برای آنکه میان زن و مرد علاقه باشد، باید این بدهی با خوش حالی، گشاده رویی و میل و رغبت ادا شود و نباید دادن مهریه، سبب ناراحتی و بی مهری شود».(1)

بدین ترتیب، جنبه هدیه بودن مهریه باید احیا شود. این مسئله، تعبیر صریح قرآن است و اگر این دیدگاه رواج یابد، مهریه ها از حالت نسیه بودن خارج می شوند. سپس ارقام نجومی آن به ارقام عادی نزدیک و این پندار اشتباه که مهریه، ضمانتی در برابر اقدام مرد به طلاق است، اصلاح خواهد شد.

د) رعایت تناسب در مهریه

هدیه، بده بِستانی است که روابط اجتماعی را لطیف تر می کند. بدین منظور، شایسته است به گونه ای برنامه ریزی شود که امکان تحقق آن با در نظر گرفتن نیت ها و حکمت ها وجود داشته باشد. این هدف ها در پرتو میانه روی ممکن است. حال اگر مهریه بالاتر از توان فرد باشد یا برعکس، به حدی کم باشد که ارزش مالی چندانی نداشته باشد، هدف های مورد نظر برآورده نخواهد شد. اسلام برای عملی کردن چنین هدفی، چارچوب انعطاف پذیری ارائه می کند تا همه افراد با توجه به توانایی خود از آن بهره برداری کنند.