مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 27

شی ء موضوع مهر باید منفعت عقلایی و مشروع داشته باشد؛ یعنی از چیزهایی باشد که در اسلام بتواند معامله شود. بنابراین، ابزار لهو و لعب مثل قمار، شراب، خوک و خنزیر نمی توانند مهریه قرار گیرند؛ زیرا مسلمان نمی تواند مالک این اشیا شود.

شیخ طوسی و برخی دیگر، از عبید بن زواره روایت کرده اند که گفته است: «از امام صادق علیه السلام درباره مهریه مرد و زن مسیحی پرسیدم که مهریه ازدواجشان را شراب و خوک قرار داده بودند و پیش از عمل زناشویی اسلام آورده بودند. امام فرمود: «مرد باید قیمت شراب و خوک را به عنوان مهریه پرداخت کند و بعد عمل زناشویی انجام دهند، ولی عقد نکاحشان درست است و اشکالی ندارد».(1)

و) میزان مهریه

در آموزه های دینی اسلام به آسان گیری در مهر بسیار سفارش شده است؛ چیزی که امروز در بیشتر جوامع اسلامی بدان عمل نمی شود و جنبه مادی و حقوقی مهر، بر جنبه اخلاقی و معنوی آن در جامعه برتری یافته است. در این زمینه به برخی روایت ها اشاره می کنیم.

پیامبر گرامی اسلام می فرماید: «برترین زنان امت من، زنانی هستند که زیبایی شان بیشتر و مهرشان کمتر باشد».(2)

«بزرگ ترین و بابرکت ترین ازدواج آن است که مهریه در آن کم باشد».(3)

عایشه نیز از پیامبر گرامی اسلام نقل می کند: «یکی از نشانه های زن خوب، آن است که فرزند به دنیا آوردنش آسان و مهرش کم باشد».(4)

1- «اعتقنی رسول الله صلی الله علیه و آله و جعل عنقی صداقی». وسائل الشیعه، ج 21، باب 3، ح 2.
2- لفضل النساء اُمَّتی اصْبَحُهُنَّ وجهاً وَ اَقَلُّهُنَّ مَهْراً؛ وسائل الشیعه، ج 21، باب 5، ج 9.
3- «اِنَّ اَعْظَمَ النِّکاحِ بَرَکَهً اَیْسَرُهُنَّ صداقا» عبدالکریم زیدان، المفصل فی احکام مرأه و البیت المسلم فی شریعه الاسلامیه، بیروت، مؤسسه الرساله، ج 7، ص 64.
4- عن عایشه: قالت: قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله: «مِنْ یُمنِ الْمَراَهِ اَنْ تَتَیَسَّرَ خِطْبَتُها، وَ اَنْ یَتیسَّرَ صِداقُها». همان