مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 31

گوسفند بود که از آن، به عنوان فرش و زیرانداز استفاده می کرد.(1)

امام حسین علیه السلامفرمود: «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فاطمه علیهاالسلام را به چهارصد درهم به عقد علی علیه السلام درآورد.» در نقل دیگر، چهارصد مثقال نقره و در نقل سوم، پانصد درهم به عنوان مهر ذکر شده است.(2)

در روایتی، پیامبر گرامی اسلام خطاب به علی علیه السلام فرمود:

خداوند مرا امر فرموده تا فاطمه را به عقد تو درآورم و من وی را به چهارصد مثقال نقره (به عنوان مهر) به تو تزویج کردم. آیا به چنین مهری راضی هستی؟ حضرت علی علیه السلام عرض کرد: به آنچه خدا و رسول او خواسته اند، راضی ام.(3)

از مجموع روایت های موجود درباره مهرالسنه، چنین برمی آید که مقدار مهرالسنه پانصد درهم بوده است. در روایت ها و سفارش های اخلاقی نیز بر رعایت همان مقدار به عنوان میزان مهر تأکید شده است. همچنین فقهای بزرگوار بر رعایت آن سفارش کرده اند. حال این پرسش مطرح می شود که آیا پیروی کردن از این مقدار به عنوان ملاک برای میزان مهر، واجب است و مؤمنان حق ندارند بیشتر از این مقدار را با عنوان مهر به همسران خویش بدهند؟

حقیقت این است که پیروی کردن از سیره و سنّت نبی مکرم اسلام به عنوان الگویی جامع، در زمینه های نظری، عملی، فردی و اجتماعی یکی از اصول خدشه ناپذیر شریعت است. نیز اجماعی است که قول و عمل حضرت، باید حجت و معیار برای رفتار مؤمنان قرار داده شود.

با این حال عموم فقها اعم از شیعه و سنی، روایت های وارد شده در مهرالسنه را خالی از الزام و وجوب دانسته اند. همه عالمان فقه تعیین مقدار مهرالسنه را به عنوان میزان مهر، به دلیل نفس پیروی از پیامبر و به سبب آسان بودن پرداخت آن مبلغ، نیکو و پسندیده می دانند. با این حال، مؤمنان را مجاز

1- همان، ج 15، ابواب المهور، باب 5، ح 6.
2- بحارالانوار، ج 43، باب 5، ح 24.
3- همان، ج 103، کتاب العقود و الایقاعات، باب 63، ح 6 .