- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- هدف های کلی پژوهش 5
- اهمیت پژوهش 5
- پرسش اصلی 6
- پرسش های فرعی 6
- مهریه 6
- تعریف مفاهیم 6
- پیشینه پژوهش 6
- پرسش های پژوهش 6
- جهیزیه 7
- اشاره 8
- فصل دوم: مهریه در اسلام 8
- الف) پرداخت مهریه 9
- 1. مهریه در قرآن 9
- اشاره 9
- ب) مهریه؛ عطیه الهی 11
- د) رعایت تناسب در مهریه 13
- ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق 13
- ه_) استقلال حقوق زن 14
- و) مشروعیت ضمنی مهر زیاد 18
- الف) اهمیت مهر 21
- اشاره 21
- 2. مهریه در حدیث 21
- ب) ضرورت وجود مهر در ازدواج 22
- ج) پیامدهای پرداخت نکردن مهریه 23
- ه_) شرایط مهر 25
- د) پاداش بخشش مهریه 25
- و) میزان مهریه 27
- ز) مقدار مهرالسنه 29
- ح) میزان مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام 30
- ط) تعیین مهرالسنه به نرخ روز 32
- الف) مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- 1. دسته بندی مهر 34
- اشاره 34
- یک _ مال بودن 34
- شرایط مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- فصل سوم: احکام فقهی مهریه 34
- چهار _ تعیین نمونه 35
- دو _ قابلیت تملک 35
- سه _ داشتن منفعت عقلایی و مشروع 35
- ب) مهرالمثل 36
- سه _ معیار مشابهت 36
- دو _ امثال و مهر امثال از دیدگاه فقیهان 36
- اشاره 36
- یک _ تعریف مهرالمثل 36
- چهار _ موارد تعلق مهرالمثل 37
- ج) مهر واگذار شده 38
- 2. مالکیت مهریه 38
- الف) نقدی یا نسیه بودن مهریه 39
- ب) پرداخت مهریه به نرخ روز 39
- اشاره 39
- 3. شیوه پرداخت مهریه 39
- یک _ دیدگاه فقیهان 40
- دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران 41
- 4. عوامل استقرار مهر 42
- 5. مهر در ازدواج موقت 43
- اشاره 44
- الف) نشانه اهمیت عقد 44
- 1. نقش مهریه در عقد 44
- فصل چهارم: کارکردهای اجتماعی مهریه 44
- اشاره 44
- ب) تقویت جنبه معنوی عقد 45
- ج) مانع طلاق 46
- 2. آثار مهریه برای موقعیت زن 48
- اشاره 48
- الف) کسب رضایت و ارزش بخشی به موقعیت معنوی زن 49
- ب) دریافت هدیه 52
- ج) پشتوانه ای در برابر حوادث 54
- د) نشانه شخصیت زن 55
- ه_ ) جبران جایگاه از دست رفته 56
- و) پاداش کار در خانه 58
- ز) جبران کمبود حقوق مالی زن 59
- ط) زمینه ساز فعالیت اقتصادی 61
- ح) نشان حق مالکیت زن 61
- 3. آثار مهریه برای مرد 62
- اشاره 63
- 4. مهریه بدون کارکرد 63
- 1. ارزیابی عرفی 64
- 2. ارزیابی ارزشی 65
- اشاره 67
- فصل پنجم: عوامل افزایش مهریه و راه حل های کاهش آن 67
- 1. علل افزایش مهریه 69
- الف) نمایش طبقاتی 69
- ب) نسیه بودن مهر 70
- ج) حسادت یا چشم و هم چشمی 72
- د) بیم از آینده 73
- ه) موقعیت زن در گذشته 75
- و) ساختار زندگی مدرن 76
- ز) سن و ویژگی های ظاهری 77
- الف) جدی نگرفتن مهریه 79
- 2. راهکارهای حل مشکل مهریه 79
- ب) تغییر شیوه پرداخت مهریه 80
- ج) جای گزینی نگرش انسانی به جای نگرش اقتصادی 81
- د) توجه به پیامدهای منفی مهریه های سنگین 83
- ه_) آموزش جوانان 84
- و) توجه به الگوهای مناسب 85
- 1. تعریف جهیزیه 87
- اشاره 87
- فصل ششم: جهیزیه 87
- 3. دیدگاه فقهی درباره جهیزیه 88
- 2. مسئول تهیه جهیزیه 88
- 4. الگوی جهیزیه در اسلام 89
- 5. مصداق جهیزیه 92
- 6. پیامدهای جهیزیه سنگین 92
- 7. مالک جهاز 93
- 8. برگرداندن جهیزیه 93
- کتاب نامه 96
آیت الله مکارم شیرازی
اگر زمان زیادی گذشته، باید طبق قیمت روز (با محاسبه تورم متوسط اشیا) پرداخت شود.
دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران
بحث پرداخت مهریه، ضمن طرحی در آذر 1375 به مجلس شورای اسلامی ارائه شد و آن طرح، الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی درباره مهریه بانوان بود. بحث اصلی این بود که مهریه چگونه محاسبه شود؛ آیا به نرخ روز یا به همان مقداری که زمان عقد معین شده است؟
در این طرح که در سال 1376 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از تأیید شورای نگهبان نیز گذشت، آمده است:
چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه، زمان پرداخت نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد، مگر اینکه زوجین هنگام اجرای عقد به نحو دیگری توافق کرده باشند.
در روش محاسبه مهریه به نرخ روز، متوسط شاخص بها در سال گذشته، بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد تقسیم می شود، سپس در مهریه مندرج در عقدنامه، ضرب می شود. در مواردی که مهریه زوجه باید از اموال به جامانده متوفا پرداخت شود، تاریخ فوت مبنای محاسبه خواهد بود.
متوسط شاخص بها در سال قبل یا سال فوت همسر
مبلغ مهریه در عقد نامه = مهریه به نرخ روز
شاخص بها در سال وقوع عقد
برای مثال، اگر مبلغ مهریه کسی در سال 1358، هفتاد هزار تومان بود و بخواهد آن را در سال 1383 پرداخت کند، این گونه محاسبه می شود: تومان 5729415 = 70000 × 238/18:2/91