مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 48

بی بهره باشد، آن چنان با همسرش بدرفتاری می کند و بر او فشار می آورد که مهریه خود را با چیزی افزون بر آن می بخشد تا از ستم و زورگویی او رها شود.

در واقع، ابزارهای اجتماعی مناسبی که بتواند میان زن و شوهر عدالت برقرار کند، وجود ندارد. بنابراین، دختران باید در انتخاب همسر، اخلاق و تدیّن را ملاک اصلی قرار دهند. همچنین گاهی ممکن است مهریه، عامل فشار به برخی مردان باشد و به اجبار به آن زندگی تن دهند که نمی پسندند، ولی از ترس پرداخت مهریه نمی توانند به طلاق دست یازند. در این صورت، بهای حمایت از حقوق زن، ظلم به مرد و در واقع، ظلم به همه این گونه خانواده هاست. البته می توان ضمانت هایی مانند شرط ضمن عقد را به جای مهریه مطرح کرد.

بدین ترتیب، مهریه، کسانی را که به صورت آنی و از روی هوا و هوس تصمیم می گیرند، به تأمل و دقت بیشتر وا می دارد و نیز کمک اندکی برای زن، بعد از طلاق گرفتن است. اسلام برای جلوگیری از طلاق، روش هایی از جمله توجه به ویژگی های دو زوج و همسان بودن آنها پیش از ازدواج را بیان کرده است. تغییر کارکرد مهریه برای جلوگیری از طلاق، سبب کم رنگ شدن کارکردهای اصلی مهریه می شود، در حالی که هر امری باید بجا و مناسب رعایت شود تا اثرگذاری خاص خود را در پی داشته باشد.

2. آثار مهریه برای موقعیت زن

اشاره

برخی دیگر از آثار مهریه، به طور مستقیم بر موقعیت زن در عقد، ازدواج و اجتماع اثر می گذارد؛ زیرا بنابر بسیاری از تحلیل ها، مهریه، عاملی برای پایداری و استواری جایگاه زن در جامعه است. مهریه، راهی برای آشکار ساختن ارزش زن در هرم اجتماعی و مایه رشد عاطفی و شخصیتی اوست.