مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 63

4. مهریه بدون کارکرد

اشاره

برخی از نویسندگان، مخالف مهریه اند و معتقدند مهریه برای زن، نه تنها فایده و کارکردی ندارد، بلکه برعکس، مایه توهین و تحقیر زنان است؛ زیرا مهریه به سان قیمت زنان است و زنان را مثل برده می سازد که می توان آنان را در ازای مبلغی خرید. امروزه که برده داری در جهان پایان یافته است، باید پرونده مهر نیز بسته شود و پایان یابد.(1)

آنچه عشق و محبت را از عرصه مسائل جنسی و زناشویی دور کرده است، ازدواج بر پایه مهریه و شیربها است. در واقع، از مرد خواسته می شود در ازای ازدواج، به دختر پول بپردازد و این امر، ازدواج را به فرآیندی اقتصادی و اجتماعی و نه نهادی برخاسته از عاطفه و مهر تبدیل کرده است.

بعضی دیگر، از آن جهت با مهریه مخالف هستند که می گویند رسم مهریه، از دوران جاهلیت به جا مانده و امروز کارکرد اصلی خود را از دست داده و به اصطلاح، تاریخ آن گذشته است. خانواده ایرانی حامل دو فرهنگ است؛ از یک سو به فرهنگ غرب گرایش دارد و از یک سو به جاهلیت. به عبارت دیگر، در کشور ما می خواهند خودشان را هم با مظاهر تمدن اروپایی هماهنگ کنند و هم با ازدواج بدون مهریه که یادگار سنت جاهلی است، مخالفند.(2)

در پاسخ به این ایراد باید گفت: اگر منظور از سنّت جاهلی، این است که مهریه از دوران پیش از اسلام باقی مانده است، درست است، ولی هنر اسلام در این است که از این سنّت به بهترین شکل بهره برده و با دگرگونی هایی، کارکرد منفی آن را به کارکرد مثبت تبدیل کرده است. تعبیر اسلام از مهریه، هدیه است و هدیه در هیچ جای دنیا با قیمت و بها برابر نیست. البته اسلام با