مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 64

شیربها به شدت مخالف است و نویسندگان مخالف مهریه نیز نتوانسته اند به روشنی، مفهوم مهریه را از شیربها جدا کنند.

گفتنی است پندار نادرستی که در دنیای سنّتی و جهان به ظاهر نوگرا بر سر مهریه شکل گرفته و از این رهگذر، رویارویی منتقدانه برخی از نحله های فمینیستی را با دین و به ویژه اسلام سبب شده است، بیشتر با حقیقت شیربها سازگار است و نه مهریه. شیربها از پیامدهای دوران تیول داری و برده داری _ که به زن به چشم کالا نگریسته می شد _ به شمار می رود. دورانی که ارزش انسانی زن را بسان یک کالای تجاری کاهش می داد. حال آنکه چنین برداشتی از مهریه به کلی با حقیقت آن ناسازگار است. باری، شیربها به ولی دختر تعلق می گرفت و از شرط ها و رکن های اصلی نکاح به شمار می رفت. ازاین رو، موافقت یا مخالفت ولی با شیربهای پیشنهادی، عامل تعیین کننده در ازدواج بود، بدون آنکه خرسندی یا نارضایتی دختر، جایی برای بحث داشته باشد.

مهریه، مرکز بحث را به دختر برمی گرداند و از نفوذ ولی در این زمینه به شکل مؤثری کاسته می شود. یکی از اموری که معقول بودن سنّت مهریه را تأیید می کند، توجه عمومی به این مسئله است. پژوهش هایی که در سال 1374 انجام شده است، نشان می دهد از هر پنج نفر، چهار نفرشان با مهریه موافق بوده اند. این پژوهش نشانه پذیرش تشریع مهریه از سوی عموم مردم است.(1)

به طور کلی، کارکرد مهریه را از دو جنبه می توان ارزیابی کرد:

1. ارزیابی عرفی

مقصود این است که کدام کارکرد و فایده مهریه برای عموم مردم با اهمیت تر است؟

با قضاوت درست درباره آنچه در جامعه می گذرد، درمی یابیم که بیشتر مهریه ها به صورت نسیه است و زن تا آخر عمر، آن را از شوهر درخواست