مهریه و جهیزیه در اسلام و ایران صفحه 70

نیست. برعکس آنچه بر هر دو پدیده سخت اثر می گذارد، میزان درآمد خانواده است.(1)

ب) نسیه بودن مهر

یکی از علل رشد بی رویه میزان مهریه در جامعه، نسیه بودن آن است؛ زیرا نسیه بودن سبب می شود دختر و خانواده اش با خاطری آسوده مهریه های سنگین پیشنهاد کنند و داماد و خانواده اش آن را بپذیرند. آنها مطمئن هستند که مهریه های سرسام آور، به پرداخت نیاز ندارند، مگر در صورتی که کانون خانواده از هم بپاشد که داماد نیز احتمال ضعیف از هم پاشی خانواده را، در شور و شوق اول زندگی به راحتی نادیده می گیرد. اگر مردان باور داشتند که مهریه را باید به زن بدهند، هرگز زیر بار مهریه های سنگین نمی رفتند و آن بدهی را که قدرت پرداختش را ندارند، نمی پذیرفتند. مهریه های زیاد، بهترین دلیل بر وجود این باور در جامعه است که مهریه، امری تشریفاتی و ظاهری است. در واقع، فرهنگ رایج در جامعه، از سفارش های اسلام در این زمینه فاصله گرفته است. اسلام هرچند پرداخت مهریه را در ابتدای زندگی و به صورت فوری لازم نمی داند، ولی بر اصل پرداخت آن اصرار دارد و آن را الزامی می داند. در جامعه امروزی، مهریه ها به صورت نسیه باقی می مانند، مگر در مواردی که زندگی در معرض فروپاشی قرار گیرد. در این موقعیت، مهریه عاملی برای دفاع یا کشمکش میان مرد و زن می شود. شاید ریشه برخی از این جنجال ها به همین زیادی مهریه برگردد؛ زیرا گاه خود زن این جنجال ها را به راه می اندازد که به مهریه زیاد برسد و مرد نیز به آن دامن می زند، تا جایی که زن ناچار شود بی توقع از زندگی او بیرون برود و جمله معروف «مهرم حلال و جانم آزاد» را بگوید.