- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- هدف های کلی پژوهش 5
- اهمیت پژوهش 5
- فصل اول: کلیات 5
- پرسش های فرعی 6
- تعریف مفاهیم 6
- پیشینه پژوهش 6
- پرسش اصلی 6
- مهریه 6
- پرسش های پژوهش 6
- جهیزیه 7
- فصل دوم: مهریه در اسلام 8
- اشاره 8
- 1. مهریه در قرآن 9
- اشاره 9
- الف) پرداخت مهریه 9
- ب) مهریه؛ عطیه الهی 11
- د) رعایت تناسب در مهریه 13
- ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق 13
- ه_) استقلال حقوق زن 14
- و) مشروعیت ضمنی مهر زیاد 18
- اشاره 21
- الف) اهمیت مهر 21
- 2. مهریه در حدیث 21
- ب) ضرورت وجود مهر در ازدواج 22
- ج) پیامدهای پرداخت نکردن مهریه 23
- ه_) شرایط مهر 25
- د) پاداش بخشش مهریه 25
- و) میزان مهریه 27
- ز) مقدار مهرالسنه 29
- ح) میزان مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام 30
- ط) تعیین مهرالسنه به نرخ روز 32
- فصل سوم: احکام فقهی مهریه 34
- یک _ مال بودن 34
- الف) مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- 1. دسته بندی مهر 34
- شرایط مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- اشاره 34
- دو _ قابلیت تملک 35
- سه _ داشتن منفعت عقلایی و مشروع 35
- چهار _ تعیین نمونه 35
- ب) مهرالمثل 36
- یک _ تعریف مهرالمثل 36
- سه _ معیار مشابهت 36
- دو _ امثال و مهر امثال از دیدگاه فقیهان 36
- اشاره 36
- چهار _ موارد تعلق مهرالمثل 37
- 2. مالکیت مهریه 38
- ج) مهر واگذار شده 38
- اشاره 39
- 3. شیوه پرداخت مهریه 39
- الف) نقدی یا نسیه بودن مهریه 39
- ب) پرداخت مهریه به نرخ روز 39
- یک _ دیدگاه فقیهان 40
- دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران 41
- 4. عوامل استقرار مهر 42
- 5. مهر در ازدواج موقت 43
- اشاره 44
- اشاره 44
- فصل چهارم: کارکردهای اجتماعی مهریه 44
- الف) نشانه اهمیت عقد 44
- 1. نقش مهریه در عقد 44
- ب) تقویت جنبه معنوی عقد 45
- ج) مانع طلاق 46
- 2. آثار مهریه برای موقعیت زن 48
- اشاره 48
- الف) کسب رضایت و ارزش بخشی به موقعیت معنوی زن 49
- ب) دریافت هدیه 52
- ج) پشتوانه ای در برابر حوادث 54
- د) نشانه شخصیت زن 55
- ه_ ) جبران جایگاه از دست رفته 56
- و) پاداش کار در خانه 58
- ز) جبران کمبود حقوق مالی زن 59
- ط) زمینه ساز فعالیت اقتصادی 61
- ح) نشان حق مالکیت زن 61
- 3. آثار مهریه برای مرد 62
- 4. مهریه بدون کارکرد 63
- اشاره 63
- 1. ارزیابی عرفی 64
- 2. ارزیابی ارزشی 65
- اشاره 67
- فصل پنجم: عوامل افزایش مهریه و راه حل های کاهش آن 67
- الف) نمایش طبقاتی 69
- 1. علل افزایش مهریه 69
- ب) نسیه بودن مهر 70
- ج) حسادت یا چشم و هم چشمی 72
- د) بیم از آینده 73
- ه) موقعیت زن در گذشته 75
- و) ساختار زندگی مدرن 76
- ز) سن و ویژگی های ظاهری 77
- الف) جدی نگرفتن مهریه 79
- 2. راهکارهای حل مشکل مهریه 79
- ب) تغییر شیوه پرداخت مهریه 80
- ج) جای گزینی نگرش انسانی به جای نگرش اقتصادی 81
- د) توجه به پیامدهای منفی مهریه های سنگین 83
- ه_) آموزش جوانان 84
- و) توجه به الگوهای مناسب 85
- 1. تعریف جهیزیه 87
- اشاره 87
- فصل ششم: جهیزیه 87
- 2. مسئول تهیه جهیزیه 88
- 3. دیدگاه فقهی درباره جهیزیه 88
- 4. الگوی جهیزیه در اسلام 89
- 5. مصداق جهیزیه 92
- 6. پیامدهای جهیزیه سنگین 92
- 7. مالک جهاز 93
- 8. برگرداندن جهیزیه 93
- کتاب نامه 96
1. تهیه لوازم خانه به عهده مرد است.
2. خانواده دختر می تواند در تهیه لوازم منزل جوانانی که تازه زندگی را شروع کرده اند، به آنان کمک کند.
3. مردان حق ندارند، جهیزیه سنگین از زن بخواهند.
5. مصداق جهیزیه
آیا جهیزیه در حال حاضر باید بدون کم و کاست، همان چیزهایی باشد که جهیزیه حضرت زهرا علیهاالسلام بوده است یا اینکه باید شرایط زمانی و مکانی را در نظر گرفت؟ دین اسلام، همه شرایط زمانی و مکانی، حتی شرایط فردی را در نظر می گیرد.
معیار کلی درباره جهیزیه مانند جایگاه زن، وضعیت اقتصادی مرد و وضع خانوادگی دو طرف باید در نظر گرفته شود و نباید تجمل پرستی رواج یابد. طبیعی است که زن، نیازهای ویژه ای دارد و می تواند به تناسب پایگاه اجتماعی خود، آنها را برآورده سازد. این موضوع را خواست مشترک دو همسر و واقعیت های اجتماعی و سنّت ها و نیازها و روش های تأمین آنها تعیین می کند که انسان چه بپوشد و چگونه خود را بیاراید و چه چیزی را به مردم هدیه بدهد.
6. پیامدهای جهیزیه سنگین
در وضع کنونی، این نگرانی وجود دارد که جهیزیه، مانع ازدواج بعضی از دختران است. شاید کم نباشند خانواده هایی که دختران خود را به دلیل ناتوانی در تهیه جهیزیه، در خانه نگه می دارند. نویسنده ای درباره پیامدهای جهیزیه زیاد می نویسد:
متأسفانه جهیزیه در یک گروه ناآگاه و گاهی آگاه، ولی گرفتار رقابت های قومی و چشم و هم چشمی، به صورت نگران کننده و مشکل بازدارنده ای