- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- هدف های کلی پژوهش 5
- اهمیت پژوهش 5
- پرسش های فرعی 6
- تعریف مفاهیم 6
- مهریه 6
- پرسش های پژوهش 6
- پرسش اصلی 6
- پیشینه پژوهش 6
- جهیزیه 7
- اشاره 8
- فصل دوم: مهریه در اسلام 8
- الف) پرداخت مهریه 9
- اشاره 9
- 1. مهریه در قرآن 9
- ب) مهریه؛ عطیه الهی 11
- د) رعایت تناسب در مهریه 13
- ج) مهریه؛ هدیه ای از روی شوق 13
- ه_) استقلال حقوق زن 14
- و) مشروعیت ضمنی مهر زیاد 18
- اشاره 21
- الف) اهمیت مهر 21
- 2. مهریه در حدیث 21
- ب) ضرورت وجود مهر در ازدواج 22
- ج) پیامدهای پرداخت نکردن مهریه 23
- د) پاداش بخشش مهریه 25
- ه_) شرایط مهر 25
- و) میزان مهریه 27
- ز) مقدار مهرالسنه 29
- ح) میزان مهر حضرت فاطمه علیهاالسلام 30
- ط) تعیین مهرالسنه به نرخ روز 32
- الف) مهرالمسمّی 34
- یک _ مال بودن 34
- 1. دسته بندی مهر 34
- اشاره 34
- شرایط مهرالمسمّی 34
- اشاره 34
- فصل سوم: احکام فقهی مهریه 34
- اشاره 34
- چهار _ تعیین نمونه 35
- سه _ داشتن منفعت عقلایی و مشروع 35
- دو _ قابلیت تملک 35
- ب) مهرالمثل 36
- یک _ تعریف مهرالمثل 36
- دو _ امثال و مهر امثال از دیدگاه فقیهان 36
- اشاره 36
- سه _ معیار مشابهت 36
- چهار _ موارد تعلق مهرالمثل 37
- ج) مهر واگذار شده 38
- 2. مالکیت مهریه 38
- الف) نقدی یا نسیه بودن مهریه 39
- 3. شیوه پرداخت مهریه 39
- ب) پرداخت مهریه به نرخ روز 39
- اشاره 39
- یک _ دیدگاه فقیهان 40
- دو _ دیدگاه قانون مدنی ایران 41
- 4. عوامل استقرار مهر 42
- 5. مهر در ازدواج موقت 43
- 1. نقش مهریه در عقد 44
- الف) نشانه اهمیت عقد 44
- اشاره 44
- اشاره 44
- فصل چهارم: کارکردهای اجتماعی مهریه 44
- ب) تقویت جنبه معنوی عقد 45
- ج) مانع طلاق 46
- 2. آثار مهریه برای موقعیت زن 48
- اشاره 48
- الف) کسب رضایت و ارزش بخشی به موقعیت معنوی زن 49
- ب) دریافت هدیه 52
- ج) پشتوانه ای در برابر حوادث 54
- د) نشانه شخصیت زن 55
- ه_ ) جبران جایگاه از دست رفته 56
- و) پاداش کار در خانه 58
- ز) جبران کمبود حقوق مالی زن 59
- ط) زمینه ساز فعالیت اقتصادی 61
- ح) نشان حق مالکیت زن 61
- 3. آثار مهریه برای مرد 62
- اشاره 63
- 4. مهریه بدون کارکرد 63
- 1. ارزیابی عرفی 64
- 2. ارزیابی ارزشی 65
- اشاره 67
- فصل پنجم: عوامل افزایش مهریه و راه حل های کاهش آن 67
- الف) نمایش طبقاتی 69
- 1. علل افزایش مهریه 69
- ب) نسیه بودن مهر 70
- ج) حسادت یا چشم و هم چشمی 72
- د) بیم از آینده 73
- ه) موقعیت زن در گذشته 75
- و) ساختار زندگی مدرن 76
- ز) سن و ویژگی های ظاهری 77
- الف) جدی نگرفتن مهریه 79
- 2. راهکارهای حل مشکل مهریه 79
- ب) تغییر شیوه پرداخت مهریه 80
- ج) جای گزینی نگرش انسانی به جای نگرش اقتصادی 81
- د) توجه به پیامدهای منفی مهریه های سنگین 83
- ه_) آموزش جوانان 84
- و) توجه به الگوهای مناسب 85
- فصل ششم: جهیزیه 87
- 1. تعریف جهیزیه 87
- اشاره 87
- 2. مسئول تهیه جهیزیه 88
- 3. دیدگاه فقهی درباره جهیزیه 88
- 4. الگوی جهیزیه در اسلام 89
- 6. پیامدهای جهیزیه سنگین 92
- 5. مصداق جهیزیه 92
- 7. مالک جهاز 93
- 8. برگرداندن جهیزیه 93
- کتاب نامه 96
با توجه به این دلایل، پایین آوردن جهیزیه به این مسائل بستگی دارد:
1. شوهران بدانند هرچند هزینه جهیزیه به طور عرف با خانواده دختر است، کمک والدین عروس به دختر و داماد به شمار می رود و کمک با هر مقدار، شایسته سپاس گزاری است.
2. جهیزیه، نشانه بزرگی و بلند مرتبه گی افراد نیست.
3. هزینه های عروسی نیز تا حد امکان باید پایین بیاید و آسان گیری در امر ازدواج در جامعه رواج بیابد.
پس ایستادگی در برابر این سنّت شایسته نیست، بلکه باید کوشید جنبه های منفی آن از میان برود. از دیدگاه اسلام، رسم جهیزیه تا آنجا که فقط برای تقویت بنیه خانواده تازه تأسیس به کار رود، تأیید می شود.
می توان جهیزیه ای داشت که مانع ازدواج نباشد، بلکه عامل افزایش ارتباط درست و محکم کردن پایه های دوستی خانواده عروس و داماد و نزدیک شدن قلب های زوجین به همدیگر باشد، به شرطی که جنبه های منفی آن کم رنگ شود و اصل آن را تحت الشعاع قرار ندهد. خانواده عروس نیز باید به اندازه توان مالی و عاطفی اش به دختر و دامادش کمک کند. در مقابل، داماد نیز توجه داشته باشد که در هر حال، باید از زن و خانواده او در قبال این کمک، سپاس گزار و قدردان باشد.