نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 1 صفحه 130

می شود و حیث اینکه با وجه و کفین و شعر جمال زن، ظاهر و معلوم می شود نباید در محاسن از این سه تا تعدی کنیم. بعد می فرمایند: اولاً از روایاتی که راجع به نظر کردن به محاسن است معلوم می شود که ساق نیز قطعاً از محاسن است و نگاه کردن به آن برای کسی که ارادۀ تزویج دارد جایز است و ثانیاً روایتی که نگاه کردن به ساق امه را در هنگام خرید جایز دانسته اند، بالاولویه استفاده می کنیم که نگاه کردن به ساق زن برای کسی که ارادۀ ازدواج دارد جایز است. باین صورت که در روایت دارد «أن یشتریها باعلی الثمن» پس اگر در خرید امه نگاه کردن به ساق جایز باشد به طریق اولی در جایی که شراء به اعلی ثمن است، نگاه کردن به ساق جایز خواهد بود.

مناقشۀ استاد در کلام مرحوم خوئی:

اولاً: محاسن مفهوم روشنی ندارد تا بوسیلۀ آن بتوان تشخیص داد که آیا ساق جزء محاسن است یا خیر؟ سابقین هم محاسن را به وجه و کفین و مو تطبیق کرده اند و در عرف هم که زیبایی اشخاص را می خواهند تشخیص بدهند به قسمت هایی که اعالی بدن (صورت، مو، غیره...) است نگاه می کنند.

بنابراین از محاسن به این توسعه که ایشان استفاده کرده اند، نمی توان استفاده کرد.

ثانیاً: از أمه نمی توان به حرّه تعدی کرد زیرا هم در جاهلیت و هم در اسلام گاهی چیزهایی برای حرّه بود که برای أمه لازم نبود، مثلاً در نماز اگر موهای أمه باز باشد اشکال ندارد ولی برای حرّه اشکال دارد. پس یک نحوه احترامی برای حرّه وجود دارد.

بنابراین در جواز نظر به ساق برای کسی که ارادۀ ازدواج دارد، دلیلی وجود ندارد.

ه): حکم نظر به «خلف»

اشاره