- اشاره 1
- مقدمه: 1
- 1) متن عروه: 1
- 1377/6/22 یکشنبه درس شمارۀ (1) سال اول 1
- کتاب النکاح 1
- اشاره 1
- الف - استحباب نکاح از دیدگاه کتاب و سنّت: 1
- 3) دلالت کتاب بر استحباب نکاح: 2
- 4) استحباب نکاح در سنّت: 4
- ب) مراد از «حبّ النّساء» در روایات 5
- ادامۀ مقدمه 7
- 2) نکاح سبب گشایش روزی است (توضیح عبارت متن) 7
- الف): ادامه بحث قبل: 7
- اشاره 7
- اشاره 7
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 7
- 3) اشاره به سایر روایات 7
- 1) متن عروه 7
- 4) بررسی کلام مصنّف قدس سرّه درباره کراهت عزوبت 8
- 5) اشاره به سایر روایات درباره کراهت عزوبت 9
- 6) تذکر یک نکتۀ کتاب شناختی 10
- 2) توضیح و بررسی مسئله 12
- 1) متن مسئله 12
- ب) مسئلۀ اول: 12
- 3) توضیحی دربارۀ سند حدیث قبل: 13
- فهرست منابع اصلی: 13
- اشاره 14
- 1) مدلول آیۀ شریفه ( دلیل اول مسئله) و ارتباط میان صدر و ذیل آن: 14
- اشاره 14
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 14
- الف - متن عروه - استحباب تعدد زوجات 14
- اشاره 14
- 2) بیان آقای طباطبائی (ره) در «المیزان» 17
- 3) مدلول آیه ترخیصِ تعدد زوجات است نه ترغیب آن 18
- ج): نکته: شبهۀ «عبده» در تطبیق «نساءنا» در آیۀ مباهله بر حضرت زهرا (س) و جواب آن: 19
- اشاره 19
- ب - دلیل دوم استحباب تعدد زوجات ( روایات) 19
- پاسخ شبهه توسط استاد - دام ظله 20
- د - استحباب نکاح اعم از دائم و منقطع و حرّه و أمه است. 21
- 1) توضیح مسئله: 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- خلاصۀ درس این جلسه: 22
- الف): طرح مسئله 3: 22
- اشاره 23
- 2) توضیح استاد 23
- 1) توضیح مسئله: 23
- ب): طرح مسئلۀ 4: 23
- ج): توضیح استاد پیرامون مسئله: 24
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی در اقسام نکاح 24
- 1) توضیح: 25
- اشاره 25
- د) ادامۀ متن مسئله 4: 25
- 2) بررسی کلام مرحوم نائینی در واجب مشروط و مطلق: 25
- جواب اشکال: 26
- توضیح اشکال: 26
- 3) اشکال و جواب: 26
- دفع اشکال بنا بر مبنای مرحوم آخوند: 26
- ه) ادامه مسئله 4: 27
- مقتضای تحقیق در حل اشکال: 27
- اشاره 27
- نقد کلام آخوند: 27
- و) دلیل حرمت اضرار جانی: 28
- 2) قوله ره «مظنه الضرر»: 28
- اشاره 28
- 1) کلام مرحوم نائینی در لا ضرر 28
- مناقشۀ اول: 28
- 2) مناقشه در کلام مرحوم نائینی 28
- 3) بیان مفاد روایت 29
- مناقشۀ دوم: 29
- اشاره 30
- خلاصه جلسات پیش و این جلسه: 30
- الف) بحث دربارۀ نظر مرحوم آقای داماد دربارۀ "حرمت اضرار بدنی" : 30
- 1) توضیح مبنای آقای داماد (ره) در علت و حکمت احکام: 30
- 3) تطبیق بحث بر ما نحن فیه: 31
- 2) تکملۀ کلام ایشان از سوی استاد - مد ظله: 31
- 1) در این باره که "او الوقوع فی الزنا" در متن عروه عطف به چیست، دو احتمال وجود دارد: 33
- ج) بحث درباره ادامه مسئله (4) (او الوقوع فی الزنا او محرّم آخر): 33
- اوّل: آن که عطف به "مظنّه" باشد 33
- اشاره 33
- ب) آیا حرمت اضرار تنها در ضرر قطعی است یا مظنه ضرر کفایت می کند؟: 33
- 2) در متن مسئله آمده که از جمله موارد وجوب نکاح، موردی است که ترک آن موجب وقوع در زنا یا حرامی دیگر شود: 34
- خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه: 36
- 2 - بررسی دو دلیل فوق: 36
- 1 - دو دلیل بر حرمه اضرار به نفس: 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- دلیل دوّم: 36
- دلیل اوّل: 36
- الف - ادامه بحث دربارۀ ادله حرمه اضرار به نفس: 36
- 1 - متن مسئله: 38
- 2 - بررسی وجوب نکاح به جهت آن که ترک کردن آن منجر به وقوع در حرام می شود: 38
- ب - ادامه بررسی اقسام نکاح (آغاز مسئله چهارم): 38
- 3 - بررسی حرمت نکاح به جهت منجر شدن به ترک واجب: 39
- 4 - بررسی صورت مباح گردیدن نکاح: 40
- اشاره 42
- توضیح مسئله: 42
- ج - تقسیم نکاح با توجه به مورد نکاح (منکوحه): 42
- تذکری مربوط به بحثهای سابق: 43
- اشاره 44
- 1 - کلام مرحوم ایروانی: 44
- استاد: 44
- اشاره 44
- ب): متن مسئله 9: 44
- اشاره 44
- اشاره 44
- الف): و بالنسبه الی المنکوحه ایضاً ینقسم الی الاقسام الخمسه... 44
- بررسی مثال اول: 45
- بررسی مثال سوم: 46
- بررسی مثال دوم: 46
- 2 - مناقشۀ استاد در کلام مرحوم ایروانی: 47
- مثال روشن برای مسئلۀ اعراض: 47
- 1) استدلال به بناء عقلاء: 49
- الف): ادامه نقل کلام مرحوم ایروانی در بحث اعراض 49
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 49
- اشاره 49
- 2) سه وجه دیگر بر خروج شیء اعراض شده از ملک مالک: 50
- 3) پاسخ مرحوم ایروانی از وجه اول: 50
- 4) پاسخ مرحوم ایروانی از وجه دوّم: 51
- ب): بررسی کلام مرحوم آقای ایروانی - قدس سرّه - توسط استاد - مد ظله -: 52
- 1) بررسی تقریب استدلال ایشان به بناء عقلاء: 52
- 2) اشکال و پاسخ آن: 53
- 3) ادامه بررسی تقریب مرحوم ایروانی: 54
- 1) نقل کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه -: 55
- ج): نقل و بررسی کلام مرحوم آقای خوئی در بحث اعراض: 55
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی توسط استاد - مد ظله -: 56
- 3) تحقیق گسترده تر در مسئله اعراض: 57
- 4) اشکال دیگر استاد - مد ظلّه - به کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه -: 58
- منابع اصلی بحث: 59
- 1) اشکال مرحوم ایروانی (ره) به وجه اوّل (سیره متشرعه) 60
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- اشاره 60
- الف):: بررسی اشکالات مرحوم ایروانی (ره) به ادلۀ سلب مالکیت از شیء اعراض شده 60
- 2) بررسی اشکال توسط استاد - مد ظلّه 61
- 3) اشکال مرحوم ایروانی (ره) به وجه دوم (الناس مسلطون علی اموالهم) (یادآوری) 62
- اشاره 65
- 2) کلام مرحوم آقای خوئی «قدس سرّه» 65
- ب): بررسی روایات خاصّه در مسئله اعراض 65
- 1) متن روایت سکونی 65
- 3) اشکال استاد - مدّ ظلّه - نسبت به کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 66
- 4) تقریب دقیق تر از کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 67
- 5) سایر روایات 68
- اشاره 71
- 1) اقسام متصوره در مسئله و احکام آنها 71
- ج): تکمیل بحث اعراض و موارد شبیه آن 71
- اشاره 71
- صورت اوّل (مأیوس الوصول) هم خود بر دو قسم است: 72
- صورت دوم (مال رها شده) هم دو حالت دارد: 72
- 2) آیا جواز استرداد مال اعراض شده دلیل بر خروج از ملک است؟ 74
- 3) نگاهی دیگر به بناء عقلا 75
- 4) نتیجه بحث 76
- خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه 77
- الف): حکم نگاه مرد به زنی که می خواهد با وی ازدواج کند 77
- اشاره 77
- 1) متن عروه: 77
- 2) توضیح مسئله: 77
- ب) روایات مسئله: 78
- روایت الهیثم بن أبی مسروق النهدی 78
- بحث سندی - غیاث بن ابراهیم عنوان یک نفر است یا دو نفر؟ -: 79
- اشاره 79
- روایت غیاث بن ابراهیم 79
- بررسی احوال غیاث بن ابراهیم 80
- مذهب غیاث بن ابراهیم تمیمی 81
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 83
- در مورد غیاث سه سؤال مطرح است: 83
- اشاره 83
- در اینجا چندین سؤال مطرح است: 84
- اشاره 86
- بررسی ادله مرحوم آقای خوئی ره: 86
- نقد کلام صاح قاموس الرجال: 90
- فهرست منابع اصلی: 91
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 92
- اشاره 92
- بحث در این بود که «هل یجوز لمن یرید تزویج امرأه ان ینظر الیها؟ أم لا؟» 92
- نکتۀ رجالی: 94
- اشاره 94
- نقد استاد - مد ظله -: 95
- تحقیق در مذهب غیاث بن ابراهیم: 95
- اشاره 95
- شاهد دوم: 96
- شواهدی بر امامی بودن غیاث: 96
- شاهد اول: 96
- شاهد پنجم: 97
- شاهد چهارم: 97
- شاهد سوم: 97
- روایات مسئله: 98
- اعتبار غیاث بن ابراهیم: 98
- منابع درس: 100
- اشاره 101
- اشاره 101
- الف - اشتباه جامع الرّواه در روایت ابن عقده از ابن فضّال 101
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 101
- نکته مهم در کتاب شناسی کتب رجال: 102
- ب - آیا بحث «جواز النظر لمرید التزویج» برای کسی که مطلقاً جواز نظر به وجه و کفّین را قائل است لغو است یا نه؟ 103
- ج - بررسی اختلاف روایات 106
- 1) تعارض بر مبنایِ در مقام بیان و تحدید بودن روایات: 109
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 109
- الف - بیان مرحوم حاج شیخ در تعارض روایات به منظور تقریب قول «اختصاص جواز نظر به وجه و کفین» 109
- اشاره 109
- اشاره 110
- 2) تعارض بر مبنای انحصار علیّت: 110
- 3) عام ما فوق در تعارض روایات خاصه: 112
- نقد فرمایش مرحوم حاج شیخ 112
- اشاره 112
- نقد فرمایش مرحوم حاج شیخ 114
- 1) بیان آقای حکیم 116
- ب - بیان مرحوم آقای حکیم در عدم تعارض روایات و نقد آن: 116
- 2) نقد کلام مرحوم آقای حکیم 117
- الف): جمع بین روایات 118
- خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه 118
- اشاره 118
- اشاره 118
- 1) روایت یونس بن یعقوب 119
- 2) نقد دیدگاه آقایان حکیم و خوئی پیرامون تعلیل در روایت: 120
- اشاره 121
- ب بحثٌ فی وثاقه الحسن بن السری: 121
- اشاره 121
- 3) روایت حسن بن السری: 121
- سند روایت 121
- نظر استاد - مد ظله - در بارۀ حسن بن السری: 123
- دلالت روایت الحسن بن السری: 125
- اشاره 126
- الف - حکم نظر به صورت: 126
- اشاره 126
- ب - حکم نظر به «کفین» 126
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه 126
- 1) استدلال به روایت مرسل عوالی اللئالی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) 126
- 2) استدلال به صحیحه هشام بن سالم، حماد بن عثمان، حفص بن البحتری. 126
- توضیح استاد در مفاد صحیحه: 127
- ج): حکم نظر به «شعر» و اطراف سر و صورت 128
- استدلال به صحیحه عبد الله بن سنان: 128
- دلالت روایت: 129
- کلام مرحوم خوئی: 129
- اشاره 129
- د) حکم نظر کردن به ساق: 129
- ادامه مسأله 26: 129
- اشاره 130
- مناقشۀ استاد در کلام مرحوم خوئی: 130
- ه): حکم نظر به «خلف» 130
- 1 - متن روایت: 131
- سند روایت: 131
- و) بیان حدّ اعلای جواز نظر در روایه یونس بن یعقوب 131
- 3 - دلالت روایت: 132
- 2 - سند روایت: 132
- اشاره 132
- ذ) نظر استاد در جمع بین روایات: 133
- جمع بین این روایت با روایات دیگر بنابراین که تحتجز صحیح باشد 133
- الف - چند توضیح دربارۀ روایات باب 134
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 134
- 1) توضیحی درباره «تحتجز» در روایت یونس بن یعقوب: 134
- اشاره 134
- 2) توضیحی دربارۀ کلمه «ترقق له الثیاب»: 135
- 3) توضیحی درباره «خلقها» در روایت حسن بن سری: 136
- 1) متن مسئله 138
- 3) شرط اول جواز نظر ( عدم قصد تلذذ): 138
- 2) توضیح مسئله 138
- ب - ادامۀ مسئله 26 138
- 4) شرط دوم جواز نظر ( ان لا یکون مسبوقاً بحالها): 140
- 5) شرط سوم جواز نظر ( احتمال اختیار): 141
- 7) بررسی شرط چهارم توسط استاد - مد ظله -: 142
- بحث درباره جواز یا عدم جواز نکاح با بنت الزوجه قبل از دخول و انحلال نکاح زوجه 144
- اشاره 144
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 144
- 1) توضیح صورت مسئله و تقریب کلام مرحوم خوئی ره: 144
- 2) نظر استاد مد ظله در بارۀ کلام مذکور: 145
- اشاره 145
- در این باره دو نکته قابل توجه است: 146
- مطلب دوم: 147
- مطلب سوم: 148
- 1) متن آیه شریفه: 150
- 2) استدلال به آیه بر جواز جمع بین عقد مادر و دختر (یادآوری) 150
- الف - بررسی دلیل بر جواز ازدواج با دختر زوجه غیر مدخوله (آیه شریفه) 150
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 150
- اشاره 150
- 3) اشکال استدلال قبل: 151
- 1) متن مسئله: 152
- ب): بررسی ادامه مسئله 26: (سایر شرائط جواز نظر) 152
- 2) کلام مرحوم آشتیانی در تقریرات درس مرحوم حاج شیخ: 152
- ج): نقد استاد مد ظله بر کلام مرحوم حاج شیخ: 155
- اشاره 157
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه: 157
- کلام در این بود که آیا جائز است مرد به زنی که قصد ازدواج با او را دارد نگاه کند؟ 157
- اشاره 157
- پاسخ استاد مد ظله: 158
- سؤال: چرا روایت سه مورد اول را شامل نشود؟ 158
- اشاره 158
- سؤال: 159
- اشاره 159
- اشکال: 159
- پاسخ استاد مد ظله: 159
- اشاره 159
- پاسخ استاد مد ظله: 160
- سؤال: 161
- منابع اصلی بحث: 161
- پاسخ استاد مد ظله: 161
- اشاره 161
- اشاره 162
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه 162
- الف) توضیحی پیرامون «یشتریها باغلی الثمن» در روایت: 162
- 1 - طرح استدلال: 163
- 3 - مناقشه در کلام شیخ انصاری: 163
- 2 - استدلال شیخ انصاری: 163
- ج): اغلی الثمن در روایت آیا علت حکم است یا حکمت حکم؟ 164
- 1 - توضیح مطلب: 164
- 4 - رد مناقشه از طرف استاد: 164
- 3 - نظر استاد در کیفیت تخصیص بوسیلۀ علت: 165
- نظر مرحوم داماد: 165
- اشاره 165
- 2 - بحث کلی حکمت و علت: 165
- 4 - نتیجه بحث: 166
- اشاره 166
- نظر مشهور بنابراین که اغلی الثمن علت باشد: 166
- الف - دو وجه کلی بر استفاده مفهوم فی الجمله از تعلیلات 168
- اشاره 168
- 1) وجه اوّل: 168
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه 168
- 2) بررسی وجه اول توسط استاد - مد ظلّه -: 169
- 4) تطبیق وجه دوم بر محلّ بحث 172
- ب - تقریب خاصّ در محلّ بحث 172
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه 174
- الف): بررسی دو تقریب در بارۀ محدود بودن دامنۀ حکم جواز نظر برای مرید تزویج: 174
- اشاره 174
- 1) تقریب اول: 174
- 2) نقد استاد - مد ظلّه -: 175
- 3) تقریب دوم (یادآوری) 177
- 4) نقد استاد - مد ظله -: 177
- 1) برخی می گویند بر فرض که الفاظ ادلۀ مجوزه اعم از ارادۀ فعلی و تعلیقی باشد، 179
- ب): مراد از ارادۀ تزویج چیست؟ ارادۀ فعلی یا تعلیقی یا اعم از آن دو؟ 179
- اشاره 179
- 2) ارادۀ فعلی: 180
- اشاره 182
- الف) استدراک (تذکری درباره وجه اول که دیروز عرض شد) 182
- خلاصه جلسات قبل و این جلسه 182
- ب): «اراده» در روایات بحث، اراده فعلی است یا اعم از فعلی و تعلیقی است؟ 183
- قرائنی بر اعم بودن اراده در ما نحن فیه - نظر استاد دام ظلّه - 183
- اشاره 183
- ج): آیا حکم جواز نظر در حق کسی که می تواند از راه دیگری مثل توکیل یک زن و غیره کسب اطلاع کند هم ثابت است؟ 185
- اشاره 185
- آقای خوئی به دو دلیل تمسک کرده اند: 186
- د) آیا زن هم می تواند به مردی که قصد ازدواج با او را دارد، نگاه کند؟ 187
- ه) آیا در خرید کنیز، می توان به او نگاه کرد؟ 188
- اشاره 188
- عدم جواز تعدی از باب «أمه» به باب «حرّه» 189
- خلاصۀ جلسات قبل و این جلسه 191
- اشاره 191
- 1) متن مسئله 191
- 2) توضیح مسئله 191
- الف - بررسی ادامۀ مسئلۀ 26 191
- 3) کلام صاحب جواهر و مرحوم آقای خوئی قدس سرهما: 192
- 4) توضیح استاد - مد ظله - در بارۀ کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه -: 193
- 5) توضیح آخر مسئله 194
- ب - بررسی مسئله 27 196
- 1) متن مسئله 196
- 2) توضیح مسئله 196
- 3) روایت عباد بن صهیب و اثبات اعتبار آن: 197
- 4) بررسی راههای دیگر بر اثبات وثاقت عباد بن صهیب 200
- 5) خلاصه بحث 201
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 202
- الف): استدلال به تعلیل روایت عَبّاد بن صهیب برای شمول حکم نسبت به اهل ذمّه و کفّار: 202
- اشاره 202
- 1) فرمایش مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 202
- ب): بررسی متن روایت عبّاد بن صهیب با نقل کلینی (ره) و صدوق (ره): 203
- اشاره 203
- الف): روایت کلینی (ره) در کافی: 203
- 1) اختلافِ نقل روایت در کافی، فقیه و علل: 203
- 2) نقد استاد - مد ظلّه 203
- ب): روایت صدوق (ره) در فقیه: 204
- 2) تفاوتهای موجود در نقل روایت مزبور و نقش آن در مفهوم روایت: 204
- ج): روایت صدوق (ره) در علل الشرائع: 204
- 3) مرجّحات نقل کلینی در کافی و نتیجه گیری: 206
- خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه 208
- 1) متن عروه و توضیح آن: 208
- اشاره 208
- الف): بررسی حکم جواز نظر به زنان بادیه نشین و روستانشینان: 208
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم درباره روایت جواز نظر به نساء اهل بوادی و تفسیر کلام سید پیرامون نظر ایشان: 209
- 3) کلام آقای خوئی نسبت به تفسیر عبارت مرحوم سید و نیز روایت عباد بن صهیب: 209
- اشاره 210
- اما بیان اشکال دلالتی روایت عباد بن صهیب: 210
- 4) وجه استاد - مد ظله - نسبت به کلام مرحوم سید و نیز روایت عباد بن صهیب: 210
- ب) بررسی یکی از شرائط جواز نظر به نساء اهل ذمه (شرط عدم تلذذ): 211
- 1) طرح بحث: 211
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم نسبت به حکم و اقتضای اولیه نظر مرد به زن: 212
- 3) نظر مرحوم آقای خوئی در این مسئله و نیز تفسیر آیۀ غض: 212
- 4) اشکالات استاد - مد ظله - بر مرحوم آقای خوئی 214
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 215
- اشاره 215
- 1) استفاده از آیۀ «غض بصر» برای حرمت مطلق نظر 216
- اشاره 216
- اشاره 216
- 2) فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) 216
- 3) نقد استاد مد ظله 217
- اشاره 217
- معنای آیۀ شریفه چیست؟ 217
- تفسیر دیگر آیۀ شریفه: 220
- اشاره 221
- ب): صورت دوم: 221
- نقد استاد مد ظله: 221
- 3) استدلال استاد بر حرمت نظر با ریبه به آیۀ شریفه «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ...» 222
- 2) نقد استاد مد ظله 222
- اشاره 222
- منبع اصلی بحث: 223
- اشاره 224
- الف): وجه اشکال سیّد در جواز نظر به نساء بوادی و اعراب 224
- خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه 224
- 1 - وجه اوّل: 224
- اشاره 224
- اشاره 224
- تقریر اوّل مقدمه مطویّه: (رفع حرج) 225
- تقریر دوّم مقدّمه مطویّه (الغاء احترام) 226
- اشاره 227
- 2 - وجه دوّم: 227
- پاسخ وجه دوم 228
- ب): اشکال در جواز نظر به نساء اهل ذمّه 229
- اشاره 229
- جهت اشکال این بزرگان را می توان اینگونه تقریر کرد: 230
- ج): عدم جواز نظر با ریبه 232
- د) اشکال در «حرمت نفسی» نظر با ریبه 233
- خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه 235
- اشاره 235
- 1 - اشاره به اقوال علماء 235
- الف): حکم نگاه کردن به زنان اهل ذمه 235
- 2 - وجه عدم جواز نظر به اهل ذمه 236
- 3 - وجه جواز نظر به اهل ذمّه 237
- 4 - نظر استاد - مد ظلّه - در تفسیر روایت عباد بن صهیب 238
- ب): استدراکی درباره اشکال به مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه - در استفاده از آیه غضّ 239
- 2) مقدمه پاسخ استاد - مد ظلّه - به اشکال 239
- 1 - اشاره به کلام مرحوم آقای خوئی و اشکال آن 239
- ج): تفسیر آیه شریفه غض 240
- 1 - مقدمه ای در استدلال بر حرمت مطلق جواز نظر با شهوت 240
- 3 - اصل پاسخ استاد - مد ظلّه -: 240
- 3 - اشاره به عبائر اهل لغت 241
- 2 - معنای «غضّ» 241
- 4 - معنای «من» در آیه غضّ 242
- الف): خلاصه ای از بحث جلسه گذشته و نتیجۀ بحث روائی در مسئلۀ (روایت عباد بن صهیب و نحوۀ جمع مفاد آن با مفاد خبر سکونی): 244
- اشاره 244
- خلاصۀ جلسات پیش و اجمالی از مطالب این جلسه: 244
- ب): فرمایش مرحوم مصنف (ره) و نقد آن توسط استاد - مد ظله -: 246
- اشاره 246
- نقد استاد - مد ظلّه -: 246
- 1) تقریب استدلال به تنزیل مزبور: 247
- ج): استناد به «تنزیل اهل کتاب به منزلۀ اماء» برای جواز نظر به نساء اهل ذمّه: 247
- 2) پاسخ استاد - مد ظلّه - به استدلال مزبور: 248
- اشاره 250
- اشاره 250
- اشاره 250
- 1 - شیخ طوسی عبارتی در کتاب نهایه دارد که می فرماید «و النظر الی نساء اهل الکتاب و شعورهن لا بأس به 250
- الف): بررسی و توضیح کلام محقق در حکم نظر به نساء اهل کتاب 250
- خلاصۀ جلسات پیش و اجمالی از درس امروز: 250
- اشکال اول: 250
- اشکال دوم: 251
- 3 - توضیحی پیرامون نساء اهل کتاب (مقدمه) 251
- 2 - پاسخ محقق و دفاع از طرف شیخ: 251
- ب): بررسی مجدد روایت عبّاد بن صهیب (یادآوری و تکمیل) 252
- اشاره 252
- 1 - روایت عباد بن صهیب به نقل کافی در بعضی جهات یک نحوه اختلافاتی با نقل صدوق دارد 252
- 2 - کلام استاد مد ظله العالی در بیان مفاد روایت: (یادآوری و تکمیل) 254
- ج): معنای غض در آیۀ شریف (یادآوری و تکمیل) 255
- 2 - مناقشۀ محقق اردبیلی 256
- 3 - رد مناقشه از طرف استاد مد ظله العالی و نظر ایشان در معنای «مِن» 256
- د) معنای «مِن» در آیۀ غضّ (یادآوری و تکمیل) 256
- 1 - نقل اقوال: 256
- اشاره 256
- نظر استاد: 257
- 1 - آیا آیۀ شریفه مطلق است؟ 258
- اشاره 258
- الف): ادامۀ آیۀ شریفه «غضّ» 258
- خلاصۀ جلسات قبل و این جلسه: 258
- 2 - تذکر یک نکته 259
- 3 - احتمالات در حدّ لزوم غضّ 259
- ب): روایات واردۀ در بارۀ آیه غضّ 261
- 2 - روایت أبو عمرو الزبیری 261
- 1 - نگاهی به روایات 261
- 3 - روایت سعد الاسکاف 262
- 5 - سند روایت أبو عمرو زبیری 263
- 4 - جمع بین این دو روایت 263
- 1 - ترجمۀ احوال 264
- ج): حالات سعد اسکاف 264
- 2 - جمع بندی کلمات ائمه رجال 265
- 3 - تذکر نکته ای در رجال نجاشی: 266
- 4 - تذکری در بارۀ معجم رجال الحدیث 266
- الف): بررسی کلام شیخ محمد عبده در بارۀ مفهوم «نِساءَنا» در آیۀ مباهله: 268
- 1 - خلاصۀ مدّعای شیخ محمد عبده: 268
- اشاره 268
- خلاصۀ این جلسه و جلسۀ پیش: 268
- 3 - ردّ کلام عبده از سوی استاد - مد ظلّه - 269
- جواب نقضی: 269
- پاسخ حلّی: 270
- نتیجه: 271
- ب): بحث در بارۀ مراد از «نِسائِهِنَّ» در آیۀ 31 سورۀ نور: 271
- اشاره 271
- الف شیخ احمد جزایری در کتاب خود قلائد الدّرر می گوید که مراد از نسائهن در آیه تمامی زنان و نساء می باشد 272
- نقد استاد - مد ظلّه - 272
- 1 - اقوال کسانی که معنای «نسائهنّ» را عام و وسیع می دانند: 272
- ب): مرحوم مجلسی در مرآه العقول فرموده اند که این اضافه نکته ای معنوی هم دارد 272
- تقریب این نظریه: 272
- در قلائد الدّرر وجه دیگری نیز آمده و آن این است که مراد از «نسائهن» زنانی می باشد که شخص با آنان معاشرت و حشر و نشر دارد 273
- نقد استاد - مد ظلّه - 273
- نقد استاد - مد ظلّه 274
- نظر مرحوم آقای خوئی - ره - 274
- 2 - اقوال کسانی که مفهومی متضیق از «نِسائِهِنَّ» را پذیرفته اند: 274
- نقد استاد - مد ظلّه - 274
- نظر أبو بکر جصّاص: 275
- اشاره 276
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 276
- آیۀ شریفه غضّ بصر 276
- 1) بحث ما در معنای «نِسائِهِنَّ» است، آیا جمیع نساء مورد نظر است یا صنف خاصی از نساء؟ 277
- اشاره 277
- الف - معنای «نِسائِهِنَّ» و معنای ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ » در آیه شریفه: 277
- دربارۀ «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» دو دیدگاه وجود دارد: 277
- 2) تنافی در کلام صاحب جواهر در تفسیر «نِسائِهِنَّ» و «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 278
- اشاره 278
- توجیه کلام صاحب جواهر 278
- ب - مصحّح اضافه «نساء» به «هنّ» با توجه به معنای نساء چیست؟ 279
- اشاره 279
- 1) نظر علامه مجلسی 280
- اشاره 280
- اشاره 280
- 2) نظر صاحب قلائد الدّرر 280
- پاسخ استاد: 280
- پاسخ استاد 281
- دیگری، جریاً علی الغالب 281
- پاسخ استاد 281
- نقد استاد 282
- اشاره 282
- 3) نظر أبو بکر جصّاص 282
- 4) نظر آقای خوئی 283
- کلام در تفسیر «نِسائِهِنَّ» در آیۀ شریفه 31 سورۀ نور بود، تفاسیر مختلفی بر این عبارت شده است: 284
- اشاره 284
- تفسیر اولنِسائِهِنَّ : مطلق نساء 284
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 284
- وجه دوم: از اضافه، حریت استفاده می شود. 285
- وجه اول: ادعای ظهور در حرائر 285
- اشاره 285
- تفسیر دوم نسائهن: حرائر 285
- نقد استاد - مد ظله -: 288
- وجه سوم: به قرینه «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» مراد از «نِسائِهِنَّ» خصوص حرائر است. 288
- تقریب کلام مرحوم آقا حکیم (ره): 290
- نکتۀ اضافۀ نساء به «هنّ» 290
- نقد استاد - مد ظله -: 290
- تفسیر سوم نسائهن: ارحام و بستگان 290
- اشاره 290
- منابع اصلی بحث 291
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 292
- الف):: معنای «مؤمنات» در آیه غضّ 292
- 1) طرح بحث 292
- اشاره 292
- 2) توضیح قرائن اختصاص مؤمنات در آیه غضّ به احرار 293
- 3) پاسخ قرینۀ اول 294
- 4) بررسی دلیل دوم 295
- اشاره 296
- 1) مقدّمه: 296
- الف - مراد از «نِسائِهِنَّ» در آیۀ شریفۀ 31 سورۀ نور: (یادآوری و تکمیل) 296
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 296
- 2) اشکال قول به «حرائر» (نقد و تقریب صاحب جواهر ره) 296
- 4) ابهام و اشکال موجود در کلام شیخ احمد جزائری: 297
- 3) اشکال قول به «ارحام» 297
- ب): اضافۀ نساء به اشخاص: 298
- الف): اضافۀ نساء به امکنه: 298
- 5) کاربرد نساء مضاف در روایات به معنای ملازمین 298
- اشاره 298
- ب - اشکالات مشترک وارده بر اقوال سه گانۀ مذکور و توجیه «معنای ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» در آیه: 300
- 6) نظر نهائی استاد - مد ظلّه - دربارۀ مراد از نسائهن: 300
- 1) اشکالات مشترک میان سه قول: 300
- 2) بررسی استدلال مرحوم صاحب جواهر: 301
- 3) مراد از «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» بنا بر نظر مقبول استاد دربارۀ نسائهن: 301
- ج - بحث جواز نظر عبید به مالکۀ خود (یا جواز ابداء مالکه نسبت به عبد خود) 302
- 1) مقدّمه: 302
- 2) ادلۀ جواز ابداء زینت از سوی مولای زن در برابر عبد خود و فتاوای مربوطه: 303
- 3) مستندات مرحوم صاحب جواهر و نقد آن: 304
- 4) نتیجۀ بحث: 305
- الف - تکملۀ بحث دربارۀ «نِسائِهِنَّ» 306
- 1) بررسی نظر سیّد دربارۀ «نِسائِهِنَّ» 306
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 306
- اشاره 306
- جهت اوّل: مخالفت با سیره: 307
- (بررسی دو اشکال بر نظر مختار در نسائهنّ) 307
- 2) تکمیل استدلال بر «نظر مختار» در مسئله: 307
- جهت دوم: 308
- ب - دومین دلیل عدم جواز الکشف لدی النساء الکافره - صحیح حفص بن البختری: 309
- 1) ارزیابی سند روایت: 309
- 2) توضیحی درباره روایت: 309
- اشاره 309
- 3) مفهوم لا ینبغی (بررسی نظر آیت الله خوئی ره) 310
- اشاره 312
- 4) تحقیق دربارۀ تعلیل این روایت 312
- نقد بیان آقای خوئی دربارۀ تعلیل روایت حفص 313
- نقد بیان آقای مطهری دربارۀ تعلیل روایت: 313
- 1 - توضیح کلام شیخ - قدس سرّه - در تبیان 315
- ج - در حکم جواز ابداء زینت برای زن های مسلمان (نه برای زن های کافره) 315
- 2) نظر استاد - مد ظلّه -: 316
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 317
- اشاره 317
- 1) نقل عبائر چند کتاب فقهی 317
- اشاره 317
- الف - ادامه بحث جلسه قبل ( اعضایی که زن مسلمان باید از زن کافر پوشیده بدارد.) 317
- 2) آیا شیخ طوسی دو قول در مسئله دارد؟ 318
- 3) آیا شیخ طوسی پوشیدن وجه و کفین را هم از زن کافر لازم می داند؟ 319
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - در مسئله 320
- 2) توضیح مسئله و کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 321
- ب - بررسی مسئله 29 321
- 1) متن مسئله 321
- 3) نظر استاد مد ظلّه - نسبت به کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 322
- 4) استدلال بر حرمت نظر به فرج مرأه در حال جماع 323
- 5) مناقشه در دلالت روایت وصیه النبی صلی الله علیه و آله 324
- 6) روایات معارض با حرمت نظر 325
- ج - بررسی مسئله 30 327
- 2) توضیح مسئله 327
- 1) متن مسئله 327
- اشاره 327
- 3) نظر استاد - مد ظلّه - در مسئله خنثی 327
- جهت اوّل بحث (خنثی طبیعت ثالثه است) 328
- جهت سوم: (عدم تنجیز علم اجمالی در مسئله خنثی) 329
- 4) خلاصه نظر استاد - مد ظلّه - در مسئله خنثی 330
- الف - دو نکته در تتمه بحث جلسه قبلی - نظر به عورت زوجه 331
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 331
- اشاره 331
- 1) در جلسه قبل عرض کردیم که تنها کسی که نظر به فرج زوجه را حرام دانسته، ابن حمزه در وسیله است، 331
- ب - «حکم نگاه کردن» و مباحث مربوط به آن 333
- 2) فهرستی از مباحث در مسئله «نگاه» 333
- 1) متن عروه مسئله 31: 333
- اشاره 334
- 3) تفصیل مباحث نظر بحث اوّل: 334
- قائلین به انحصار استثناء وجه و کفین از حرمت نظر 334
- مرحله دوم: (عدم انحصار استثناء از حرمت نظر در وجه و کفین) 335
- اقوال علمای امامیه 336
- نقد فرمایش آقای داماد 338
- 4) بحث دوم: از مباحث نظر در خصوص ملازمۀ بین حرمت کشف و حرمت نظر و نیز جواز کشف و جواز نظر، 338
- اشاره 338
- فرمایش آقای داماد: - ملازمه عرفی است نه عقلی 338
- 1) قول دیگر در مستثنیات از حرمت نظر مرد به زن 341
- الف - تذکراتی در تکمیل بحث سابق 341
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 341
- اشاره 341
- 3) مقدمه ای در تکمیل بحث ملازمه بین حرمت نظر و وجوب ستر 342
- 4) مقدمه ای دیگر در بحث ملازمه بین حرمت نظر و وجوب ستر 345
- 5) تطبیق دو مقدمه قبل بر محل بحث 346
- ب - دلیل بر عدم جواز نظر به اجنبیه 347
- اشاره 347
- 1) ادله مرحوم آقای خوئی ره 347
- 2) بررسی ادله فوق توسط استاد - مد ظلّه 348
- 3) دلیل دیگر بر حرمت نظر به اجنبیه 349
- اشاره 350
- *نظر گروهی از متأخرین 350
- اشاره 350
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 350
- 1) بررسی ادعای اجماع بر حرمت 350
- الف - حکم نگاه زن به مرد 350
- 2) استظهار از کلام شیخ و ابن ادریس 351
- *نظر قدماء 351
- 3) مناقشه در استظهار 352
- 5) بررسی دلیل معتبر در مسئله 353
- 4) تأکید بر عدم اجماعی بودن مسئله 353
- 1) نظر فقهای معاصر 354
- ب - استثناء از حرمت نظر زن به مرد 354
- 6) مختار استاد - مد ظلّه 354
- 2) بیان مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه بر جواز نظر (با توضیحاتی از استاد - مد ظله -) 355
- الف - تکمیل بحث در جواز نظر زن به وجه و کفین مرد 357
- اشاره 357
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 357
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم - قدس سرّه 357
- 2) بررسی کلام آقای حکیم ره 357
- ب - دلیل اجتهادی عام بر عدم جواز نظر زن و مرد به طرف مقابل 359
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم - قدس سرّه 359
- 2) توضیح اشکال اوّل توسّط استاد - مد ظلّه 360
- 3) کلام مرحوم آقای مطهری - قدس سرّه 360
- 4) تأیید اشکال دوم مرحوم آقای حکیم ره 362
- اشاره 363
- 5) نظر استاد - مد ظلّه -- در معنای غضّ بصر 363
- دو اشکال و پاسخ آنها 365
- 7) نکته ای درباره کلام مرحوم آقای مطهری - قدس سرّه 366
- 8) اشاره به کلام ارباب لغت در معنای واژه «غضّ» 366
- 6) بررسی شواهد ذکر شده در کلام مرحوم آقای مطهری - قدس سرّه 366
- 9) خلاصه بحث 367
- کتاب العین منسوب به خلیل بن احمد: 367
- ضمیمه درس شماره 44: عبائر برخی از لغویان در کلمۀ غضّ 367
- جمهره اللغه (ابن درید): 368
- معجم مقاییس اللغه 383:4 (ابن فارس) 368
- تهذیب اللغه 35:16 368
- حدیث العطاس 369
- المحیط (صاحب بن عبّاد) 369
- اساس البلاغه (زمخشری) 369
- مجمل اللغه (ابن فارس): 369
- الصحاح (الجوهری): 369
- المفردات (للراغب): 369
- اشاره 369
- لسان العرب 370
- المصباح المنیر 370
- اشاره 371
- الف - بررسی احتمال حمل آیه بر حرمت نظر به عورت (اشکال دوم آقای حکیم «ره»): 371
- 1) اشکال مرحوم آقای حکیم و مؤیّداتی بر آن: 371
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 371
- 2) پاسخ استاد - مد ظلّه -: 372
- 3) نظر مرحوم آقای داماد (ره): 372
- 4) نظر استاد - مد ظلّه 374
- 1) بیان اشکال مرحوم آقای حکیم (با توضیح استاد «مد ظله»): 375
- ب - بررسی دلالت آیه بر عموم وجوب یا اولویت غض نسبت به جنس مخالف: 375
- 4) نظر استاد - مد ظلّه 376
- 3) نظر مرحوم آقای داماد (ره): 376
- 2) مناقشۀ استاد - مد ظله در این استدلال: 376
- اشاره 378
- 1) بیان مدّعای مرحوم آقای شعرانی و مرحوم آقای داماد در این باره: 378
- 2) بیان استدلال مرحوم آقای شعرانی (ره): 378
- ج - توضیح نظر مرحوم آقای شعرانی دربارۀ عدم استثنای وجه و کفین: (معنای «إِلاّ ما ظَهَرَ» ) 378
- اشاره 381
- الف - تفسیر «ما ظَهَرَ» در کلام مرحوم آقای شعرانی و مرحوم داماد 381
- 1) احتمالات سه گانه 381
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 381
- 2) کلام مرحوم آقای داماد 383
- 3) توضیح کلام مرحوم آقای شعرانی و بیان تتمۀ فرمایش مرحوم آقای داماد 383
- 4 - تقریب استاد «مد ظله» از کلام مرحوم آقای شعرانی (ره) 384
- ب - مسامحاتی در کلام مرحوم آقای شعرانی 385
- 1 - تعبیر آقای شعرانی به «مستوعب بودن» از دو جهت دارای مسامحه است: 385
- 2) قید متصل و منفصل در مستثنی 386
- 1) در خصوص بیان آقای داماد که حکم حجاب را تأسیسی دانسته، 387
- 2) آقای شعرانی معتقد شده اند که ذکر این موارد در روایات، «جریاً علی الغالب» است. 387
- ج) جایگاه روایت در بیان مرحوم آقای داماد و مرحوم آقای شعرانی 387
- 3) اشکال بر بیان مرحوم آقای شعرانی 388
- 4) حلّ مسئله از نظر استاد مد ظلّه 388
- اشاره 390
- الف):: اشکالی بر بیان مرحوم آقای شعرانی (ره) و مرحوم آقای داماد (ره): 390
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 390
- ب):: متعلق غض بصر چیست؟ 392
- 2) توضیح یک اشتباه 398
- اشاره 398
- 1) متن مسئله 398
- خلاصۀ جلسات قبلی و این جلسه: 398
- الف - بررسی مسئله 51 398
- 3) توضیح مسئله 400
- 4) یک استثناء از عدم لزوم ستر بر مرد 401
- 5) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه - توسط استاد - مد ظلّه 403
- 6) قید لازم در محل بحث 404
- 1) عنوان ابحاث لازم 405
- 7) خلاصه بحث 405
- ب - طرح بحث دربارۀ وجه و کفین و قدمین 405
- 2) بررسی یک نکته در بارۀ استثناء منقطع 406
- الف - بحث در بارۀ دلالت آیۀ غضّ بر عموم وجوب ستر: 408
- خلاصۀ جلسۀ قبل و این جلسه: 408
- 1) تقریب استدلال به آیه: 408
- اشاره 408
- اشاره 408
- 1) تقریب استدلال: 411
- اشاره 411
- ب - بحث در بارۀ دلالت «لا یبدین زینتهنّ الاّ ما ظهر» بر عموم وجوب ستر: 411
- 2) نقد استدلال: 412
- 3) بحث تفسیری در تطبیق «ما ظَهَرَ» بر ثیاب 413
- نقد استاد - مد ظله - نسبت به کلام مرحوم مطهری: 414
- اشاره 414
- 1) بیان استدلال: 415
- 2) روایات مورد استدلال: 415
- 3) پاسخ استاد - مد ظله - به استدلال مزبور: 416
- نتیجه بحث: 416
- اشاره 417
- خلاصۀ جلسۀ قبل و این جلسه: 417
- الف - دلیل اوّل: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ ... وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ» 417
- ب - دلیل دوم: آیۀ شریفه «لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها ... وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ...» 418
- استدلال آقای خوئی 418
- نقد استدلال آقای خوئی توسط استاد - دام ظلّه 420
- اشاره 422
- ج - دلیل سوم: روایات 422
- نقد معنای مورد نظر آقای خوئی 423
- معنای روایت بنظر استاد - مد ظلّه 423
- خلاصۀ جلسه قبل و این جلسه: 425
- الف - ادامۀ ادلۀ عامه بر حرمت نظر به اجنبیّه 425
- 1) روایت أبو هریره و عبد الله بن سنان 425
- اشاره 425
- 2 - نقد استدلال به روایت سنداً و دلاله: 426
- ب - روایت محمد بن سنان 426
- در اینجا دو مطلب قابل دقت است: 426
- اشاره 426
- اشاره 426
- سند روایت: 427
- دلالت روایت: 428
- نکتۀ حدیثی 429
- 1) بررسی اقوال 430
- نتیجۀ مباحث گذشته 430
- ج - اقوال فقهاء 430
- نظر اول: جواز نظر به وجه و کفین مطلقاً (نظر اول و غیر آن) 431
- 2) دسته بندی اقوال 431
- نظر دوم: حرمت نظر به وجه و کفین مطلقاً 431
- نظر سوم: تفصیل بین نظره اولی و ثانیه 432
- 3) بررسی کلام صاحب ریاض 432
- 4) توضیح بیان شیخ طوسی در مبسوط 433
- اشاره 434
- الف - بررسی نظر شیخ طوسی در بارۀ جواز نظر به وجه و کفّین در کتاب خلاف: 434
- خلاصۀ جلسه قبل و این جلسه: 434
- ب - بررسی نظر شیخ مفید در مقنعه در بارۀ عدم جواز نظر به وجه و کفّین: 436
- ج) نظر شیخ صدوق در بارۀ نظر به وجه و کفّین 439
- د - اشاره به برخی نکات از کتاب اسداء الرغاب (راجع به بحث حجاب) 440
- تذکر به مناسبت ماه مبارک رمضان 442
1377/8/5 سه شنبه درس شمارۀ (27) سال اول
اشاره
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
کتاب النکاح
خلاصۀ جلسات پیش و این جلسه
موضوع بحث این جلسه درباره جواز نظر به نساء اهل ذمه و نیز الحاق اهل بوادی به آنها می باشد. در جلسه پیش برخی از روایات مسئله مطرح گردید. در این جلسه در ادامه بحث روایات، روایات عباد بن صهیب را مجدداً آورده و نظر مرحوم آقای خوئی و آقای حکیم (ره) و استاد - مد ظله - را نسبت به الحاق اهل بوادی با عنایت به کلام مرحوم سید بیان خواهیم نمود. موضوع بعدی بحث این جلسه بررسی یکی از شرایط جواز نظر به نساء اهل ذمه - یعنی قید عدم تلذذ - می باشد.
در این خصوص، ابتدا نظر مرحوم آقای خوئی و مرحوم آقای حکیم را نسبت به مستند شرط مزبور مطرح نموده و سپس به نقد آن می پردازیم.
***
الف): بررسی حکم جواز نظر به زنان بادیه نشین و روستانشینان:
1) متن عروه و توضیح آن:
-1
«... و قد یلحق بهم نساء اهل البوادی و القری من الاعراب و غیرهم و هو مشکل، نعم الظاهر عدم حرمه التردد فی الاسواق و نحوها مع العلم بوقوع النظر علیهن...»
مرحوم سید از جانب دیگران قولی را مطرح می کنند مبنی بر اینکه زنان
1- (1) به جهت ارتباط این بحث با بحثهای سابق، بررسی این قسمت از شرح عروه مقدم بر بحث بعدی مطروحه در این جلسه شده است.