نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 1 صفحه 265

امام صادق علیه السلام بوده و آن حضرت فوت نکرده و از نظر غایب است.(1)

از سوی دیگر شیخ طوسی در بارۀ وی می گوید: صحیح الحدیث(2)

2 - جمع بندی کلمات ائمه رجال

از ملاحظۀ مجموع کلمات ائمۀ رجال چنین می توان گفت که ابن غضائری(3) مسلک متن شناسی داشته گاه روایات افراد را ملاحظه می کرد و آنها را به عقیدۀ خود غلوآمیز می دانسته و از این رو راوی را تضعیف می کرده، در اینجا هم شاید در روایات سعد اسکاف روایاتی مربوط به مذهب ناووسی دیده از این رو او را تضعیف کرده، نجاشی هم برخی از روایات او را صحیح و برخی را نادرست دانسته و از او به «یعرف و ینکر» یاد کرده، شیخ طوسی هم در روایات وی که مربوط به احکام و اموری که بدان ها استناد می شود، نقطه ضعفی ندیده و او را معتبر و معتمد و صحیح الحدیث دانسته است، بنابراین از مجموع کلمات ائمۀ رجال برمی آید که روایات فقهی سعد اسکاف معتمد است، حال آیا واقعاً ناووسی بوده یا خیر؟ معلوم نیست.

البته ممکن است: صحیح الحدیث را به قرینۀ سایر نقل ها به معنای صحیح التحدیث بگیریم، یعنی سعد اسکاف خودش در نقل - نه در منقول - مورد اعتماد است و بنابراین منافاتی ندارد که پاره ای از منقولات وی از اعتبار لازم برخوردار

1- (1) در فِرق شیعه نوبختی: 66 و 67 می خوانیم: فلمّا توفی أبو عبد الله جعفر بن محمد علیه السلام افترقت شیعته... ففرقه منها قالت أنّ جعفر بن محمد حی لم یمت و لا یموت حتی یظهر و یلی امر الناس و أنه هو المهدی... و هذه الفرقه تسمی الناووسیه
2- (2) رجال طوسی باب اصحاب علی بن الحسین علیه السلام، باب السین، رقم 17.
3- (3) البته کتاب موجود از ابن غضائری معروف (احمد بن الحسین) می باشد - کما هو الاظهر - یا از کس دیگر، به هر حال مؤلف شخص دقیق النظری است که مسلک متن شناسی هم داشته است. استاد - مد ظلّه -