نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 1 صفحه 366

صفحه 366

از همۀ این امور گذشته خود روایات أبو عمرو زبیری و دو روایت دیگر هم که در تفسیر آیه غضّ وارد شده می رساند که غضّ در مورد نگاه نکردن به کار می رود.

6) بررسی شواهد ذکر شده در کلام مرحوم آقای مطهری - قدس سرّه

به نظر هیچ یک از شواهدی که آقای مطهری آورده اند با کلام ما منافات ندارد در روایت هند بن أبی هاله مراد از «غضّ طرفه» همان زیر انداختن نگاه است، یعنی حضرت به جهت دوری از شادمانی مستانه نگاه خود را به زیر می انداختند که با تواضع سازگارتر است.

در روایاتی که در مورد دستور حضرت امیر علیه السلام در میدان جنگ نیز حضرت می فرمایند: بعد چشم خود را به زیر اندازید و گویا اصلاً دشمنی در کار نیست، جمعیت را بشکافید و حمله کنید و فاتح شوید و مراد این نیست که نگاه نیمه کاره بکنید، بلکه پس از تشخیص دشمن، صف مقابل را بشکافید و به جلو بروید همانند آدمی که نگاه نمی کند و حرکت می کند، اینها معانی کنایی است.

7) نکته ای درباره کلام مرحوم آقای مطهری - قدس سرّه

از کلام ایشان چنین استنباط می شود که غضّ تنها به «بصر» تعلق گرفته و برای کلمه عین فقط از واژه غمض استفاده می شود، ولی با مراجعه به موارد استعمال معلوم می گردد که این مطلب هم صحیح نیست(1)

در موارد بسیار غضّ العین بکار رفته که روشن می گردد متعلّق غضّ هم می تواند بصر باشد و هم عین.

البته این نکته در بحث ما اثری ندارد.

8) اشاره به کلام ارباب لغت در معنای واژه «غضّ»

در غالب کتب لغت(2) ، دو معنی برای غضّ ذکر کرده اند، یکی به معنی


1- (1) غضّوا اعینکم (بحار 5/263:17، 5/39:27)، عین غضت عن محارم الله (بحار 62/195:7، 88/116:22، 88/100:46، 7/204:71، 4/65:7، 22/161:78، 8/329:93، 21/332، 32/50:100، 18/35:104
2- (2) البته در لسان العرب و نیز تاج العروس در معنای غضّ بصر می گویند: «و قیل هو اذا دانی بین جفونه و نظر»، ولی این معنا با توجه به موارد استعمالات پذیرفتنی نیست، ما در ضمیمه این بحث اقوال ائمه لغت را به تفصیل
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه